عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین C
ویتامین C یک ماده مغذی بسیار مهم است که در بسیاری از میوه ها و سبزیجات به فراوانی یافت می شود. در دریافت بیش از حد ویتامین C می تواند باعث بروز عوارض جانبی نامطلوبی شود. البته باید توجه داشت که دریافت مقدار کافی از این ویتامین نیز برای حفظ سیستم ایمنی بدن بسیار مهم و ضروری است. ویتامین C نقش مهمی در ترمیم زخم ها، افزایش قدرت استخوان ها و تقویت عملکرد مغز دارد.
این ویتامین به جلوگیری از سرماخوردگی نیز کمک می کند. از همین رو، یکی از رایج ترین مکمل های غذایی می باشد. در این مقاله می خواهیم عوارض جانبی مصرف دوزهای زیاد ویتامین ث و بررسی مقدار ایمن مصرف این مکمل را بررسی نماییم.
ویتامین C محلول در آب است و در بدن ذخیره نمی شود
همانطور که ذکر شد، ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است، به این معنا که برخلاف سایر ویتامین های محلول در چربی، ویتامین های محلول در آب در بدن ذخیره نمی شوند و پس از مصرف از طریق مایعات بدن به بافت ها منتقل شده و مقدار اضافی آن از طریق ادرار دفع می شود. بنابراین شما می توانید روزانه غذاهای سرشار از ویتامین ث را مصرف کنید.
با این حال، مصرف مقادیر زیادی از ویتامین C می تواند عوارض جانبی مانند سنگ کلیه به همراه داشته باشد. به همین دلیل اگر شما بیش از حد ویتامین C مصرف کنید، این ویتامین در بدن تجمع یافته و منجر به بروز علائم می شود. توجه به این نکته ضروری است که در اکثر مواقع، مصرف مکمل های ویتامین برای بسیاری از افراد ضروری نیست، زیرا با خوردن غذاهای تازه به خصوص میوه و سبزیجات می توانید به راحتی میزان مورد نیاز این ویتامین را تامین نمایید.
مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند باعث بروز عوارض گوارشی شود
یکی از شایع ترین عوارض جانبی دریافت بیش از حد ویتامین ث بروز مشکلات گوارشی است. به طور کلی این عوارض جانبی با خوردن غذاهای حاوی این ویتامین ایجاد نمی شوند، بلکه به دلیل مصرف مکمل آن ایجاد می گردند.
اگر بیش از ۲۰۰ میلی لیتر در روز از این ویتامین استفاده کنید به احتمال زیاد علائم گوارشی را تجربه خواهید کرد. شایع ترین این علائم عبارتند از اسهال و حالت تهوع. همچنین در برخی از موارد نیز مصرف بیش از حد ویتامین C منجر به ریفلاکس اسید معده می شود، اگرچه در این زمینه شواهد کافی وجود ندارد.
اگر به دلیل مصرف بیش از حد ویتامین ث دچار مشکلات گوارشی شدید، کافیست دوز مکمل را کم کرده یا از مصرف آن خودداری کنید.
مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند باعث اضافه بار آهن شود
ویتامین ث، یک مکمل شناخته شده برای جذب آهن است. این ماده می تواند به آهن غیر همی که در غذاهای گیاهی یافت می شود، متصل گرد. این نوع آهن به راحتی جذب بدن نمی شود، این در حالی است که آهن همی که در محصولات حیوانی وجود دارد، جذب آسان تری دارد.
ویتامین ث با آهن غیر همی پیوند می خورد و جذب آن را در بدن ساده تر می کند. این عملکرد برای افرادی که بیشتر آهن خود را از غذاهای گیاهی دریافت می کنند بسیار مهم است.
در یک مطالعه که بر روی بزرگسالان انجام گرفت، مشخص شد افرادی که ۱۰۰ میلی گرم ویتامین C را در هر وعده غذایی مصرف می کردند، ۶۷٪ جذب آن ها افزایش یافت.
با این حال افرادی که شرایط خاصی مانند بیماری هموکروماتوز دارند، باید نسبت به مصرف مکمل های این ویتامین احتیاط کنند. در این شرایط مصرف بیش از حد ویتامین ث ممکن است منجر به اضافه بار آهن شود که می تواند به سیستم عصبی قلب، کبد، لوزالمعده، تیروئید و سیستم عصبی آسیب جدی وارد کند.
گفته می شود که اگر شرایط خاصی برای افزایش جذب آهن ندارید، بروز اضافه بار آهن بسیار بعید است. توجه داشته باشید، زمانی که آهن اضافی را به شکل مکمل مصرف می کنید، اضافه بار آهن بیشتر اتفاق می افتد.
مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند باعث سنگ کلیه شود
ویتامین ث اضافه در بدن به عنوان اگزالات که یک محصول زاید است، از بدن دفع می شود. اگزالات معمولا از طریق ادرار از بدن خارج می شود. با این حال تحت برخی شرایط خاص، اگزالات ممکن است به مواد معدنی دیگری متصل شود و باعث بروز کریستال هایی شود که منجر به تشکیل سنگ کلیه می گردند.
مصرف زیاد این ویتامین می تواند مقدار اگزالات در ادرار را افزایش داده و خطر ابتلا به سنگ کلیه را نیز زیاد کند. در یک مطالعه به بزرگسالان شرکت کننده در آزمایش، گفته شد که به مدت ۶ روز، روزانه دو عدد مکمل ویتامین ث ۱۰۰۰ میلی گرم مصرف کنند. سپس متوجه شدند که میزان اگزالات خارج شده از ادرار آن ها ۲۰٪ افزایش یافته است.
دریافت بیش از حد این مکمل نه تنها با افزایش مقادیر اگزالات در ادرار همراه است، بلکه باعث رشد سنگ کلیه نیز می شود، به خصوص اگر مقدار مصرف بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز باشد.
چه مقدار ویتامین C برای بدن زیاد است؟
از آنجایی که ویتامین ث محلول در آب است، بدن شما طی چند ساعت پس از مصرف مقدار اضافی آن را دفع می کند. در حقیقت دریافت بیش از حد ویتامین ث از رژیم غذایی برای هر فردی تقریبا غیر ممکن است. افراد سالم می توانند ویتامین ث اضافه را به راحتی دفع کنند. اگر بخواهید ویتامین C را از رژیم غذایی دریافت کنید باید ۲۹ عدد پرتقال یا ۱۳ عدد فلفل دلمه ای زرد رنگ مصرف کنید تا میزان مصرف شما به حد بالایی برسد.
با این حال در صورت مصرف مکمل های این ویتامین ممکن است برخی خطرات ناشی از استفاده زیاد در افراد بروز پیدا کند. می توان چنین گفت که شما تنها در صورت مصرف مکمل این ویتامین ممکن است مرتکب زیاده روی در مصرفش شوید.
به کسانی که دارای شرایط خاصی مانند خطر اضافه با آهن و یا مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند، توصیه می شود که نسبت به مصرف این ویتامین احتیاط کنند. به نظر می رسد تمام عوارض جانبی ویتامین ث، ازجله مشکلات گوارشی و سنگ کلیه با دوزهای بیش از ۲۰۰۰ میلی گرم در روز ایجاد گردند.
اگر تصمیم به مصرف مکمل ویتامین C دارید بهتر است گزینه هایی را انتخاب کنید که بیش از ۱۰۰٪ از نیازهای روزانه شما را شامل نشوند. این مقدار ۹۰ میلی گرم در روز برای آقایان و ۷۵ میلی گرم برای زنان است.
منبع: healthline
