بررسی ارتباط آزارام و چاقی؛ آیا آزارام باعث چاقی می شود؟

بیماران مبتلا به بیماری های خودایمنی یا التهاب شدید، گاهی برای کنترل علائم خود نیاز به مصرف داروهای خاصی مانند آزارام دارند. اما یکی از نگرانی های رایج در میان این بیماران، ارتباط بین آزارام و چاقی است. بسیاری می خواهند بدانند که آیا مصرف این دارو می تواند باعث اضافه وزن شود یا خیر. در ادامه به بررسی دقیق این موضوع می پردازیم.

قرص آزارام چیست و چه کاربردی دارد؟

آزارام (Azaram) نام تجاری داروی آزاتیوپرین (Azathioprine) است که به عنوان یک داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی شناخته می شود. پزشکان معمولا این دارو را برای درمان بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و همچنین پس از پیوند اعضا برای جلوگیری از پس زدن عضو تجویز می کنند. آزارام با تضعیف پاسخ ایمنی بدن، به کنترل التهاب و پیشگیری از آسیب به بافت ها کمک می کند.

آزارام و چاقی: آیا واقعا ارتباطی وجود دارد؟

بحث آزارام و چاقی همچنان بین پزشکان و بیماران ادامه دارد. در واقع، طبق منابع علمی، خود داروی آزارام به طور مستقیم باعث افزایش وزن نمی شود. با این حال، برخی بیماران در حین مصرف این دارو دچار تغییراتی در وزن خود می شوند.

علت این افزایش وزن معمولا به صورت غیرمستقیم اتفاق می افتد. مصرف آزارام ممکن است با بهبود علائم بیماری، باعث شود بیماران اشتهای بهتری پیدا کنند یا تحرک بیشتری داشته باشند. همین تغییرات می تواند موجب افزایش وزن شود. بنابراین، آزارام به خودی خود عامل چاقی نیست، اما ممکن است شرایطی ایجاد کند که فرد وزن بیشتری بگیرد.

عوارض جانبی رایج آزارام

برخی از عوارض جانبی شایع مصرف آزارام عبارتند از:

• حالت تهوع و استفراغ
• سرگیجه
• بثورات پوستی
• سرکوب سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به عفونت

افزایش وزن جزو عوارض مستقیم و معمول آزارام گزارش نشده است. با این حال، مصرف طولانی مدت این دارو نیازمند کنترل و نظارت دقیق پزشکی است.

چه عواملی در مصرف آزارام می توانند به افزایش وزن منجر شوند؟

کاهش التهاب و درد و اثر غیرمستقیم بر وزن

بسیاری از بیمارانی که داروی آزارام برایشان تجویز می‌شود، مبتلا به بیماری‌های التهابی خودایمنی نظیر لوپوس، کولیت اولسراتیو، بیماری کرون یا آرتریت روماتوئید هستند.

این بیماری‌ها در فاز فعال خود معمولاً با دردهای مفصلی، تب، خستگی شدید و کاهش اشتها همراه هستند. وقتی داروهایی مانند آزارام باعث کاهش التهاب و بهبود علائم می‌شوند، فرد توان بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزمره و ورزشی پیدا می‌کند.

در این شرایط، بیمارانی که قبلاً به دلیل بیماری وزن کم کرده بودند، حالا با افزایش اشتها و بهبود سطح انرژی، تمایل بیشتری به خوردن پیدا می‌کنند. این امر می‌تواند به‌تدریج منجر به افزایش وزن شود.

البته این افزایش وزن لزوماً منفی نیست و در برخی بیماران حتی نشانه‌ای از بهبود کلی وضعیت سلامت تلقی می‌شود.

مصرف همزمان کورتیکواستروئیدها و اثر مستقیم آن‌ها بر وزن

در بسیاری از طرح‌های درمانی خودایمنی، آزارام به تنهایی استفاده نمی‌شود، بلکه در ترکیب با داروهای دیگری مانند پردنیزون (Prednisone) یا سایر کورتون‌ها تجویز می‌شود.

برخلاف آزارام که به‌طور مستقیم در فرایند افزایش وزن دخالتی ندارد، کورتون‌ها اثر مستقیم و شناخته‌شده‌ای بر افزایش وزن، احتباس مایعات، افزایش اشتها و توزیع چربی بدن (مخصوصاً در ناحیه شکم و صورت) دارند.

بنابراین، اگر فردی در حال مصرف آزارام به همراه پردنیزون باشد، افزایش وزن ایجاد شده ممکن است به اشتباه به حساب آزارام گذاشته شود. این اشتباه معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بیمار یا حتی برخی پزشکان عمومی، تغییرات وزنی را تنها به داروی اصلی نسبت می‌دهند و نه به ترکیب دارویی کامل.

تغییر در متابولیسم و روند طبیعی برگشت وزن

مصرف آزارام در درازمدت، به بهبود عملکرد سیستم ایمنی و کنترل التهاب کمک می‌کند. این تغییرات ممکن است به صورت غیرمستقیم بر هورمون‌ها، الگوهای تغذیه‌ای و متابولیسم اثر بگذارند.

برای مثال، افرادی که در طول بیماری حاد خود به دلیل التهاب یا عوارض گوارشی وزن زیادی از دست داده‌اند، پس از درمان ممکن است بدن آن‌ها برای بازیابی وزن از دست رفته، متابولیسم را به سمت ذخیره چربی سوق دهد.

علاوه بر این، برخی بیماران پس از کاهش اضطراب ناشی از بیماری، به غذا خوردن به‌عنوان یک پاداش روانی یا مکانیسم مقابله‌ای روی می‌آورند که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. در این شرایط، تغییرات متابولیکی همراه با تغییرات روانی و سبک زندگی، در کنار هم به افزایش تدریجی وزن منجر خواهند شد.

عوامل دیگر مؤثر بر افزایش وزن هنگام مصرف آزارام

• کم‌تحرکی ناشی از احتیاط بیمار: برخی بیماران، علی‌رغم بهبود نسبی بیماری، به دلیل ترس از عود مجدد بیماری یا ضعف عمومی، فعالیت بدنی خود را محدود می‌کنند. این کم‌تحرکی در کنار دریافت کالری نرمال یا بالا، می‌تواند منجر به افزایش وزن شود.
• تغییرات در الگوی خواب: داروهایی مانند آزارام گاهی باعث بی‌خوابی یا اختلال در ریتم شبانه‌روزی می‌شوند. خواب ناکافی می‌تواند با افزایش هورمون گرلین (هورمون گرسنگی) و کاهش لپتین (هورمون سیری) همراه باشد و این حالت، موجب افزایش اشتها و افزایش وزن می‌شود.
• تأثیر روانی بیماری و میل به مصرف غذاهای انرژی‌زا: بیماران مزمن اغلب دوره‌هایی از افسردگی، اضطراب یا احساس خستگی ذهنی دارند که می‌تواند منجر به افزایش میل به مصرف غذاهای پرکالری، به‌ویژه غذاهای قندی و چرب شود.

چگونه می توان از افزایش وزن در هنگام مصرف آزارام جلوگیری کرد؟

اگر نگران ارتباط آزارام و چاقی هستید، رعایت نکات زیر می تواند به حفظ وزن سالم کمک کند:

• رعایت یک رژیم غذایی متعادل و کم کالری
• انجام ورزش های سبک مانند پیاده روی یا شنا
• مشورت منظم با پزشک و انجام چکاپ های دوره ای
• کنترل داروهای مصرفی همراه با آزارام

مهم است که بدون مشورت با پزشک، مصرف آزارام را قطع نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.

در نهایت، باید گفت که آزارام و چاقی به صورت مستقیم به هم مرتبط نیستند. مصرف قرص آزارام به طور طبیعی باعث چاقی نمی شود، اما شرایطی که در نتیجه بهبود بیماری یا مصرف داروهای همراه ایجاد می شود می تواند در برخی بیماران منجر به افزایش وزن شود. آگاهی از این موضوع و پیروی از توصیه های پزشکی می تواند به کنترل بهتر وزن کمک کند.

سوالات متداول

1. آیا افزایش اشتها یکی از عوارض آزارام است؟

افزایش اشتها به طور مستقیم از عوارض گزارش شده آزارام نیست، اما برخی بیماران پس از بهبود علائم بیماری ممکن است احساس گرسنگی بیشتری داشته باشند که این موضوع می تواند در افزایش وزن نقش داشته باشد.

2. چگونه می توان هنگام مصرف آزارام از اضافه وزن جلوگیری کرد؟

رعایت یک رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت بدنی منظم و چکاپ های دوره ای بهترین راهکارها برای جلوگیری از اضافه وزن در حین مصرف آزارام هستند. اگر نگرانی خاصی درباره آزارام و چاقی دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

3. آیا باید مصرف آزارام را به دلیل ترس از چاقی قطع کنم؟

خیر، قطع ناگهانی آزارام بدون مشورت با پزشک می تواند بسیار خطرناک باشد. کنترل وزن با تغییر سبک زندگی امکان پذیر است و آزارام و چاقی به گونه ای نیستند که به تنهایی باعث ترک دارو شوند.

4. آیا همه کسانی که آزارام مصرف می کنند دچار اضافه وزن می شوند؟

خیر، همه افراد دچار اضافه وزن نمی شوند. پاسخ بدن به داروها متفاوت است و بسیاری از افراد بدون هیچ تغییر وزنی، آزارام مصرف می کنند.