بی حسی پا؛ علل، علائم، تشخیص و درمان
مشکل بی حسی پا می تواند یک اتفاق موقتی باشد، اما در برخی موارد ممکن است به عنوان علامت یک بیماری جدی بروز پیدا کند.شاید تجربه بی حسی پا برای شما نیز اتفاق افتاده باشد. این عارضه ممکن است به صورت موقتی و گذرا و یا به دلیل ابتلا به برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت در فرد ایجاد گردد. در صورتی که علائم بی حسی پا در بیمار پیش‌رونده باشد باید جدی گرفته شده و حتما با پزشک مشورت نماید. در ادامه با گومگ همراه باشید تا با بی حسی پا به طور کامل آشنا شوید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت بی حسی پا چیست؟
سیستم بدن انسان، مجموعه ای از رشته های عصبی است که به صورت پیچیده ای، پیام ها را از مغز به تمام اعضای بدن مانند انگشتان پا فرستاده و در مقابل، پیام های دریافتی را تجزیه و تحلیل می کند. در صورتی که بخشی از این سیستم دچار آسیب دیدگی، انسداد، عفونت و یا پارگی گردد، باعث ایجاد بی حسی پا در بیمار می شود.
سایر دلایلی که می توانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند عبارتند از:
- بیماری شارکوماری توث یا CMT: نوعی بیماری مادرزادی عصبی-ژنتیکی است که باعث ضعف و تحلیل ماهیچه های انتهای دست و پا می شود.
- ام اس یا MS: بیماری التهابی است که باعث ایجاد آسیب در نخاع و مغز می شود.
- سرمازدگی
- الکلیسم یا می‌بارگی: اعتیاد به نوشیدن مشروبات الکلی.
- فتق دیسک
- سندرم گلین باره: آسیب دیدگی ملین اعصاب محیطی که به دلیل حمله سیستم دفاعی بدن به سیستم عصبی ایجاد می شود.
- دیابت و نوروپاتی دیابتی
- بیماری لایم: نوعی بیماری عفونی است که از طریق نوع خاصی کنه به انسان منتقل می شود.
- بیماری شریان محیطی: باریک شدن رگ های خارج شده از قلب به علت تجمع یافتن رسوبات.
- بیماری های عروقی: تنگ شدن رگ ها
- سیاتیک
- زونا
- اثرات جانبی داروهای شیمی درمانی
- التهاب رگ های خونی یا واسکولیت
- آسیب های نخاعی
تجربه بی حسی پا زمانی ایجاد می شود که فرد پس از مدتی نشستن، بر می خیزد. در آن لحظه به دلیل نشستن طولانی و جمع شدن عصب های پا، شخص دچار گرفتگی و احساس سوزن‌سوزن شدن در پا می کند. پس از ایستادن و بازگشتن کامل جریان خون به پا این احساس از بین می رود.
چه زمانی بی حسی پا جدی می شود؟
در صورتی که احساس سوزن‌سوزن شدن و بی حسی در پا به طور ناگهانی ایجاد شده و علائم دیگری مانند تنگی نفس همراه گردد می تواند نشانه یک عارضه جدی باشد. در صورتی که در هنگام بی حسی پا علائم زیر را تجربه کردید، موضوع را جدی گرفته و حتما به پزشک مراجعه کنید:
- بی اختیاری روده یا مثانه
- اختلال در تکلم
- احساس سرگیجه
- سردرد شدید
- تنگی نفس
- احساس بی حسی در سایر اعضای بدن
- بی حسی که هر چند دقیقه یا چند ساعت تکرار می شود
- احساس بی حسی بعد از آسیب دیدگی سر
البته لازم به ذکر است که این علائم همراه با بی حسی در پاها الزاما نشانه خطرناکی نیست. اما از آنجا که می تواند به دلیل بیماری های زیر به وجود آید لازم است که به آن ها توجه کنید.
بیماری هایی که می توانند به دلیل بی حسی در پاها و سایر علائم ایجاد شوند عبارتند از:
- حمله صرع
- سکته مغزی
- TIA یا حمله ایسکمی (سکته مغزی خفیف)
علاوه بر این ها، در صورتی که به دلیل بی حسی های مکرر، مدام زمین می خورید یا راه رفتن برای شما دشوار است، باید مسئله را با پزشکتان در میان بگذارید. همچنین اگر احساس می کنید که بی حسی پاهایتان بیشتر از قبل شده باید موضوع را جدی بگیرید و در اولین فرصت به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
توجه داشته باشید که درصورت ابتلا به دیابت و داشتن نشانه های بی حسی در پا حتما باید با پزشک معالج خود صحبت کنید. چرا که تغییرات متابولیکی در بدن می تواند زمینه ساز آسیب های عصبی بوده و اعصاب پا را نیز درگیر کند.
بیشتر بدانید: دور کمر کجاست و بهترین اندازه آن چقدر است؟
تشخیص بی حسی در پا
با توجه به علائم موجو در فرد، روش های تشخیصی نیز متفاوت هستند. در صورتی که فرد علائمی مانند سکته مغزی داشته باشد، پزشک اسکن توموگرافی (CT) را تجویز می کند. این اسکن به پزشک کمک می کند تا وضعیت مغز بیمار را مورد بررسی قرار داده و در صورت وجود خونریزی یا انسداد، درمان های مناسب را انجام دهد.
همچنین پزشک پس از بررسی سابقه بیماری شما، برخی از آزمایش های زیر را انجام خواهد داد:
- ام آر آی (MRI): جهت بررسی مشکلات و ناهنجاری ها در ستون فقرات و نخاع
- بررسی هدایت اعصاب
- الکترومیوگرافی
درمان بی حسی پا
روش های درمانی با توجه به علات ایجاد بیماری در نظر گرفته خواهند شد. این روش ها شامل موارد زیر است:
دارو درمانی
برخی از داروهای موثر در درمان بی حسی پا عبارتند از:
- گابالین و پرگابالین: این داروها برای درمان صرع مورد استفاده قرار می گیرند و با مسدود کردن سیگنال های عصبی به کاهش بی حسی ناشی از بیماری های MS، نوروپاتی دیابتی و فیبرومیالژیا کمک می کنند.
- داروهای ضد افسردگی: دولوکستین و میلناسیپران از جمله داروهایی هستند که برای درمان بیماری فیبرومیالژیا تجویز می شوند و به کاهش علائم بی حسی پا کمک می کنند.
- کورتیکواستروئیدها: این دسته از داروها به کاهش التهاب مزمن و بی حسی که از علائم بیماری MS هستند کمک می کنند.
روش های درمان در خانه
درمان های خانگی نیز می توانند در تسریع روند درمان موثر باشند. این نوع درمان های پیشنهادی عبارتند از:
- ماساژ درمانی: ماساژ دادن پاها می تواند به افزایش جریان خون و کاهش علائم کمک کند.
- استراحت: گاهی اوقات وجود فشارهای عصبی باعث ایجاد بی حسی در پا می شود. به همین دلیل استراحت کافی می تواند به بهبود علائم بیمار کمک کند.
- استفاده از یخ: استفاده از یخ باعث کاهش تورم شده و می تواند فشار ایجاد شده روی اعصاب پا را کاهش دهد. به این منظور می توانید ۱۵ دقیقه در روز از کمپرس یخ برای کاهش و درمان بی حسی کمک بگیرید.
- ورزش: عدم فعالیت باعث ضعیف شدن سیستم قلب و عروق می شود. این موضوع می تواند پمپاژ خون به اندام های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو توصیه می شود که افراد فعالیت هایی مانند یوگا، پیلاتس، تای چای را برای بهبود عملکرد عروق و کاهش درد و التهاب به کار بگیرند.
- گرما: گاهی اوقات استفاده از گرما به کاهش گرفتگی کمک کرده و فشار وارد شده به اعصاب پا که باعث بی حسی می شوند را کاهش می دهد. با این حال، توجه داشته باشید که استفاده از کمپرس گرم ممکن است باعث بدتر شدن التهاب و درد شود که در این صورت باید ادامه روند را متوقف کنید.
- استفاده از نمک حمام یا نمک اپسوم: منیزیم سولفات که با نام نمک اپسوم شناخته می شود، به دلیل دارا بودن منیزیم به افزایش جریان خون کمک می کند.
- رژیم غذایی سالم: کمبود برخی ویتامین ها و عناصر مهم مانند ویتامین های گروه ب باعث بروز آسیب های عصبی و بی حسی می شوند. به همین دلیل پیروی از رژیم غذایی متعادل، ویتامین ها و مواد مغذی از روش های کاهش التهاب و بی حسی است.
- تکنیک های ذهنی و مهارت های کاهش استرس: استرس باعث بدتر شدن اوضاع بیمار می شود و علائم اختلالت سیستم عصبی را در بیماران مبتلا به MS یا فیبرومیالژیا دارند شدیدتر می کند. به همین دلیل به کار گیری روش هایی برای کنترل استرس و از بین بردن علائم بیماری و کاهش دوره های بی حسی کمک می کند.
- ابزارهای کمکی: استفاده از کفش های مخصوص بریس (وسیله ای که در ارتوپدی مورد استفاده قرار می گیرد) نیز می تواند به بهبود اوضاع بیمار کمک کرده و فشار عصبی ناشی از آسیب ها را کاهش دهد.
- اجتناب از مصرف الکل: همانطور که پیشتر هم اشاره کردیم، نوشیدن مشروبات الکلی باعث افزایش علائم درد مزمن و التهاب می شود.
روش های درمانی جایگزین
روش های مکمل و جایگزین دیگری هم وجود دارند که می توانند به بهبود شرایط بیمار کمک کنند. این روش ها عبارتند از:
- آب درمانی
- مراقبه ذهنی و مدیتیشن
- استفاده از طب سوزنی
- انعکاس درمانی
- مصرف ویتامین ها و مکمل های گروه ب (به ویژه ب۳، ب۱۲ و ب۶)
- بیوفیدبک (تکنیک درمانی است که در فیزیوتراپی با استفاده از فیدبک های صوتی و تصویری فرد به بهبود عملکرد اندام ها کمک می کند)
- تصویر سازی ذهنی (تقویت مهارت روانی برای استفاده آگاهانه از قوه تخیل به منظور کاهش اضطراب و استرس
توجه به درمان به موقع بی حسی پا بسیار مهم است. فردی که دچار این عارضه می شوند ممکن است وجود زخم را در پای خود متوجه نشود و مدت زمان زیادی طول بکشد تا زخم های عمیق روی پا بهبود یابند. از طرفی دیگر، در صورت کاهش جریان خون در ناحیه پا، بهبود زخم ها طولانی تر شده و ممکن است برای شخص بحران آفرین باشد.
اگر به صورت مداوم احساس بی حسی را تجربه می کنید، حتما سالانه برای بررسی های پزشکی به متخصص قلب مراجعه نمایید.
نکات پایانی
- از کفش های مناسب استفاده کنید تا فشار وارد شده به اعصاب پا را به حداقل برسانید.
- مراقب بهداشت پاهای خود باشید و در صورت بروز هرگونه خراش خوردگی یا زخم، سریعا آن را درمان کنید.
- با کمک آینه، کف پای خود را به طور کامل بررسی کنید و از سلامت پاهایتان مطمئن شوید.
منبع: healthline
