علت سفید شدن زبان و نحوه درمان آن
رنگ طبیعی زبان صورتی است و این رنگ نشان می دهد که زبان شما در سلامت به سر می برد. به همین دلیل با سفید شدن زبان می توان فهمید که احتمالا پای یک مشکل در میان است. این اتفاق اغلب در صبح ها رخ می دهد. در این مقاله با گومگ همراه باشید تا علت این مشکل و نحوه درمان آن را بررسی کنیم.
رایج ترین علت های سفید شدن زبان
زمانی که از سفیدی زبان صحبت می کنیم، منظورمان یک لایه پوششی سفید رنگ بر روی زبان است که به دلیل رشد بیش از حد و تورم پاپیلاها (برجستگی های کوچک روی سطح زبان) ایجاد می شود. پوشش سفیدی که بر روی زبان خود مشاهده می کنید در واقع ترکیبی از باکتری ها، سلول های مرده و سایر مواد زائد است.
علت سفیدی زبان اغلب ناشی از موارد زیر است:
- بهداشت ضعیف دهان
- کم آبی بدن (به خصوص اگر زبان سفید و خشک یا ترک خورده باشد)
- تب
- خشکی دهان
- تنفس دهانی
- مصرف دخانیات یا الکل
- تحریک ناشی از دندان ها یا وسایل دندانپزشکی
- رژیم غذایی (خوردن مواد غذایی بسیار نرم یا له شده)
آیا روزه گرفتن یا رژیم غذایی فستینگ باعث بروز این مشکل می شود؟
تا کنون هیچ تحقیقی به طور خاص روزه داری را با بروز این مشکل مرتبط ندانسته است، اما در صورت کم آبی بدن ممکن است این اتفاق رخ دهد و رنگ زبان تغییر کند. به همین علت است که برای آبرسانی به بدن خود باید همیشه آب بنوشید، حتی اگر از خوردن غذا صرف نظر می کنید.
بیماری‌ها و مشکلات پزشکی مرتبط با سفیدی زبان
سفیدی زبان می تواند به دلیل ابتلا به موارد زیر نیز رخ دهد:
۱. لوکوپلاکی
لوکوپلاکی زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های پوششی دهان شما رشد بیش از حدی داشته باشند. این سلول‌ها با پروتئینی به نام کراتین در بدن ترکیب می‌شوند و لکه‌های سفید و برجسته ای بر روی زبان ایجاد می کنند.
لوکوپلاکی دهان نه تنها باعث ایجاد لکه های سفید روی زبان، بلکه باعث ایجاد آن ها در بخش داخلی گونه ها و خط لثه نیز می شود. لوکوپلاکی در صورت مصرف سیگار یا جویدن تنباکو یا مصرف بیش از حد الکل، شیوع بیشتری پیدا می کند.
۲. لیکن پلان دهانی
لیکن پلان نوعی راش پوستی است که می تواند در قسمت های مختلف بدن شما ظاهر شود. دلیل بروز این مشکل به سیستم ایمنی فرد مرتبط می شود. اگر با دچار لیکن پلان دهانی شده باشید، در زمان هایی که دهانتان باز است می توانید لکه های سفیدی را روی زبان، لثه ها و بخش داخلی دهان خود مشاهده کنید.
تقریبا در یک سوم از موارد، لیکن پلان دهانی در لثه‌ها و روی پوست به شکل بثورات خاصی ظاهر می‌شود.
۳. برفک دهان
اگر زبان شما سفید و دردناک است، ممکن است با برفک دهان درگیر باشید. برفک دهان نوعی عفونت قارچی است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می شود. کاندیدا به طور معمول در مقادیر کم و بدون ایجاد مشکل در دهان زندگی می کند، اما در شرایط خاص می تواند منجر به رشد بیش از حد و عفونت شود که نیاز به درمان دارد.
شرایط زیر می توانند شما را در معرض برفک دهان قرار دهند:
- سیستم ایمنی ضعیف (از جمله در دوران بارداری)
- ابتلا به دیابت
- کمبود آهن یا ویتامین ها
- استفاده از دندان مصنوعی (مخصوصا اگر به خوبی تمیز نشده باشند)
- مصرف آنتی بیوتیک
برفک دهان علاوه بر زبان، می‌تواند سقف دهان، داخل گونه‌ها و گلو را نیز درگیر کند. همچنین در اثر ابتلا به این بیماری ممکن است قرمزی یا درد در دهان، از دست دادن چشایی، درد هنگام بلع و احساس خشکی در دهان داشته باشید.
آیا رژیم وگان می تواند باعث سفیدی زبان شود؟
وگان شدن ارتباط مستقیمی با این وضعیت ندارد. اما همانطور که در بالا اشاره کردیم، در صورت کمبود آهن، زبان شما ممکن است سفید شود، که برای افرادی که پروتئین حیوانی نمی‌خورند نگران کننده است. اگر از رژیم گیاهخواری پیروی می کنید و متوجه تغییراتی در زبان خود شده اید، به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا مطمئن شوید که نیازهای غذایی بدن خود را برآورده می کنید.
۴. سیفلیس
سیفلیس نوعی عفونت مقاربتی است که اغلب باعث ایجاد لکه های سفید روی زبان می شود. سایر علائم سیفلیس می تواند شامل موارد زیر باشد که می توانند به صورت دوره ای ایجاد شوند:
- راش پوستی
- تب
- تورم غدد لنفاوی
- گلو درد
- ریزش موی سکه ای
- سردرد
- کاهش وزن
- درد عضلانی
- خستگی
۵. زبان جغرافیایی
زبان جغرافیایی نام وضعیتی است که در آن رنگ زبان تغییر می کند و می تواند به صورت لکه های قرمز و سفید ظاهر شود. علت این اتفاق از بین رفتن پاپیلاها می باشد. این وضعیت التهابی معمولا بی‌خطر است و از بین رفتن پاپیلاها می‌تواند به صورت لکه‌های صاف و قرمز ظاهر شود و زبان شما را شبیه نقشه جغرافیایی کند.
تغییر رنگ می‌تواند بر روی سطح یا دو طرف زبان تأثیر بگذارد و لکه‌ها اغلب شکل، اندازه و مکان خود را تغییر می‌دهند. همچنین این وضعیت می تواند زبان را به غذاهای تند، شور یا شیرین حساس کند.
۶. کرونا یا کووید ۱۹
در کتار علائم رایج کرونا مانند تب، سرفه و تنگی نفس، برخی افراد ممکن است ایجاد لکه های سفید روی زبان خود را تجربه کنند. با این حال، برای درک بهتر چرایی این تغییرات باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
درمان سفید شدن زبان
برای رفع این مشکل ممکن است نیازی به درمان فعال نداشته باشد، زیرا علائم آن اغلب با گذشت زمان و رعایت بهداشت دهان و دندان برطرف می شوند. با این حال، برخی از درمان های خاص وجود دارند که می توانند به رفع مشکل زمینه ای که باعث ایجاد لکه ها شده است کمک کنند. در ادامه به روش های درمانی هر مشکل خواهیم پرداخت:
- لوکوپلاکی: این وضعیت نیاز به معاینات منظم دندانپزشکی دارد تا از بدتر نشدن آن اطمینان حاصل کنید. اما علائم آن به طور کلی پس از ترک سیگار یا عدم مصرف الکل بهبود می یابند. پزشک همچنین ممکن است در برخی موارد داروهای خوراکی یا جراحی را تجویز کند.
- لیکن پلان دهانی: این مشکل معمولا به صورت خود به خودی بهبود می‌یابد، اما پزشک می‌تواند دهانشویه‌ها و اسپری‌های خاصی را تجویز کند که می توانند به رفع سریع تر علائم کمک کنند.
- برفک دهان: برفک دهان معمولا با داروهای ضد قارچی که توسط پزشک تجویز می شوند درمان می شود. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند از مصرف برخی خوراکی ها مانند مواد غذایی شیرین پرهیز کنید و ماست غنی از پروبیوتیک و بدون قند را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- سیفلیس: سیفلیس از طریق آزمایش خون تشخیص داده می شود و با آنتی بیوتیک قابل درمان است. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند منجر به آسیب به اندام ها و حتی مرگ شود.
- زبان جغرافیایی: هیچ دلیل شناخته شده ای برای زبان جغرافیایی وجود ندارد و این مشکل معمولا به مرور زمان خود به خود حل می شود.
- کرونا: اگر فکر می‌کنید مبتلا به کووید ۱۹ هستید، با استراحت و نوشیدن مایعات از خود مراقبت کنید و از تماس با دیگران خودداری کنید. اگر مشکل تنفس، درد قفسه سینه، گیجی یا اختلال خواب دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری
بهترین راه ها برای جلوگیری از این مشکل عبارتند از:
- مصرف آب و مایعات به مقدار مورد نیاز
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- پرهیز از استعمال دخانیات و الکل
در مورد بهداشت دهان و دندان، توصیه می شود دندان های خود را دو بار در روز با یک مسواک نرم مسواک بزنید. هر دفعه مسواک زدن باید حدود دو دقیقه طول بکشد و فراموش نکنید که زبان خود را مسواک بزنید.
منبع: livestrong
