چرا برای مقابله با بیماری باید دست های خود را بشوییم؟
یکی از مهمترین اقداماتی که برای مقابله با بیماری ها و جلوگیری از انتشار میکروب ها توصیه می شود، شستن مرتب دست ها با آب و صابون است. مطالعات علمی نشان می دهند که بسیاری از عوامل بیماری زا می توانند با شستشوی صحیح دست ها از بین بروند. اما ممکن است این سوال در ذهن شما هم ایجاد شود که چطور شستن دست ها تا این حد مهم و ضروری است و به راستی روش صحیح شستشوی دست ها چگونه است؟ در ادامه می خواهیم شما را با پاسخ این پرسش ها و نیز روشی برای ساخت صابون خانگی آشنا سازیم. با ما همراه باشید.
چرا شستن دست ها مهم است؟
همان طور که می دانید، ما با دست هایمان تمامی سطوح را لمس می کنیم. در هنگام استفاده از سرویس بهداشتی و یا تعوض پوشک کودکان این دست ها هستند که بیشترین برخورد با آلودگی را دارند. اگر شما هم جزء آن دسته از کسانی هستید که از حیوانات خانگی نگهداری می کنید، در طول روز با لمس بدن حیوان، دستانتان را به کانون آلودگی تبدیل می کنید. زمانی که ما عطسه و سرفه می کنیم دست هایمان بیشترین برخورد را با ذرات آلوده و ویروس ها دارند.
از طرفی ما در طول روز بدون آنکه متوجه شویم بارها و بارها صورت خود را لمس می کنیم و با دستانمان غذاها و نوشیدنی های مختلفی رامی خوریم. از این رو اگر به بهداشت دست ها به خوبی توجه نشود و میکروب ها و آلودگی های موجود به خوبی پاک نشوند، تمامی آلودگی ها به بدنمان منتقل می شود.
از بین بردن میکروب ها از طریق شستشوی دست ها می تواند از ابتلای ما به اسهال، عفونت های تنفسی، عفونت های پوستی و چشمی جلوگیری نماید. اگر آموزش صحیحی در رابطه با شستن دست ها به جوامع مختلف ارائه شود می تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد:
- احتمال ابتلای افراد به اسهال مزمن 23 الی 40 درصد کاهش می یابد.
- بروز اسهال در افرادی که سیستم ایمنی ضعفی دارند تا 58 درصد کاهش می یابد.
- بیماری سرماخوردگی و نیز مشکلات حاد تنفسی در میان افراد سالم ۱۶.۲۱ درصد کمتر می شود.
- ۹.۵ درصد از غیبت های دانش آموزان که به دلیل ابتلا به بیماری های گوارشی ایجاد می شوند، کاهش می یابد.
متاسفانه سالانه در جهان حدود 1.8 میلیون کودک زیر 5 سال به دلیل ابتلا به بیماری های ذات الریه و اسهال جان خود را از دست می دهند. این در حالی است که با شستن دست ها توسط آب و صابون می توان از هر 3 کودک مبتلا به اسهال جان 2 نفر و نیز از هر 5 کودک خردسال مبتلا به ذات الریه جان 3 نفر را نجات داد. از این رو می توانیم به اهمیت شستن دست ها پی ببریم.
شستن دست ها می تواند استفاده آنتی بیوتیک ها را کاهش دهد
یکی از مهم ترین نگرانی ها در سراسر جهان استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک هاست که باعث می شود بدنمان در مقابل این دسته از داروهای حیاتی مقاوم شود. این در حالی است که راهکار ساده ای مانند شستن دست ها می تواند 30% از بیماری های مرتبط با اسهال و حدود 20% از بیماری های مرتبط با عفونت های تنفسی را کاهش دهد و این به معنای کاهش تجویز آنتی بیوتیک است. پس بهتر است با شستن مرتب دست ها خطر ابتلا به بیماری های عفونی را کمتر کرده و مصرف غیر ضروری آنتی بیوتیک ها را کاهش دهیم.
چگونه دست های خود را بشوییم؟
این روزها با همه گیر شدن بیماری کرونا یکی از ارزان ترین، آسان ترین و مهمترین راه های جلوگیری از شیوع این بیماری شستن مکرر دست ها با آب و صابون است. در ادامه روش صحیح انجام این کار را به شما آموزش خواهیم داد.
برای از بین بردن آلودگی و پیشگری از بیماری توصیه می شود فرآیند زیر را مرحله به مرحله انجام دهید.
- مرحله اول: دست های خود را با آب تمیز به خوبی مرطوب و خیس کنید.
- مرحله دوم: به اندازه کافی به دستان خود صابون بمالید.
- مرحله سوم: تمام سطح دست خود از جمله پشت دست ها، مچ دست، بین انگشتان و زیر ناخن ها را به مدت حداقل 20 ثانیه شستشو دهید.
- مرحله چهارم: دست های خود را با آب جاری و تمیز آبکشی کنید.
- مرحله پنجم: دستان خود را با یک دستمال تمیز یا حوله یکبار مصرف خشک کنید.
شستشوی دست تا چه مدت باید به طول بیانجامد؟
برای اثر بخشی بهتر باید 20 الی 30 ثانیه دستان خود را با صابون بشویید. این زمان برای ضد عفونی کردن دست ها با مواد ضد عفونی کننده و الکل نیز صادق است و و برای اطمینان از تمیز شدن دست هایتان لازم است حداقل 20 ثانیه دست خود را با مواد ضد عفونی کننده تمیز کنید.
چه موقع باید دست هایمان را بشوییم؟
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های عفونی، خصوصا کووید 19 باید در موارد زیر حتما قبل از هر کاری دست های خود را به خوبی بشویید و ضدعفونی کنید.
- بعد از سرفه و عطسه کردن
- پس از قرار گرفتن در اماکن عمومی از جمله وسایل نقلیه عمومی، بازار و اماکن زیارتی
- پس از لمس سطوح و اشیائی مانند پول نقد
- قبل، بعد و در حین مراقبت از بیمار
- قبل و بعد از مصرف غذا
به طور کلی باید همیشه در موارد زیر به بهداشت دستان خود توجه داشته باشید:
- بعد از استفاده از توالت و سرویس های بهداشتی
- بعد از دست زدن به زباله
- بعد از لمس حیوانات
- بعد از تعویض پوشک نوزادان
- وقتی دستانتان به وضوح کثیف و آلوده است
آیا باید دستان خود را با آب گرم بشوییم؟
خیر، در هنگام شستن دست ها با صابون دمای آب موضوع مهمی نیست و آب سرد یا آب گرم تاثیری بر کشتن و از بین بردن میکروب ها و ویروس ها ندارد.
آیا باید حتما دست های خود را با حوله خشک کنیم؟
بله، در صورت خیس بودن و مرطوب بودن پوست، میکروب ها راحت تر پخش می شوند. بنابراین خشک کردن کامل دست ها یک امر مهم و ضروری است. استفاده از حوله کاغذی یا حوله پارچه ای تمیز برای از بین بردن میکروب ها بسیار موثر است.
خشک کردن دست با حوله کاغذی بهتر است یا با خشک کن؟
به طور کلی و از نظر بهداشتی حوله های کاغذی بهتر از دستگاه های خشک کن عمل می کند. دستگاه های خشک کن زمانی موثر هستند که دست ها به طور کامل خشک شوند در غیر این صورت بی اثر می باشند.
آیا لازم است که برای خشک کردن دست ها حتما از حوله کاغذی استفاده کنیم؟
اگر از حوله پارچه ای شخصی استفاده می کنید و به طور روزانه و مرتب آن را می شویید، جای نگرانی وجود ندارد. اما در صورتی که از حوله مشترک استفاده می کنید لازم است این نکته را فراموش نکنید که در صورتی که یکی از اعضا به بیماری مسری مبتلا شد حتما حوله او را از دیگران جدا کنید و در صورت پذیرایی از میهمانان حتما از حوله های یکبار مصرف استفاده نمایید.
کدام بهتر است؟ شستن دست ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی کننده ها
به طور کلی هر دو روش اگر به صورت صحیح و کامل انجام شوند برای از بین بردن میکروب ها مفید هستند. استفاده از ضد عفونی کننده ها در خارج از منزل و زمان های که دسترسی به آب کار دشواری است می تواند یک انتخاب مناسب باشد. تحقیقات انجام شده نیز نشان می دهند که ویروس کرونا می تواند با استفاده از ضدعفونی کنندها از بین برود.
اما در به طور کلی بهتر است دست های خود را با استفاده از آب و صابون تمیز و ضدعفونی کنید، زیرا ضدعفونی کننده ها در برابر برخی از انواع باکتری ها و ویروس ها مانند نوروویروس و روتاویروس نسبتا بی اثر هستند.
در صورت عدم دسترسی به صابون چه باید کرد؟
استفاده از آب کلردار یا مواد ضدعفونی کننده ای که حداقل 60% الکل داشته باشند می تواند جایگزین صابون باشد. در صورتی که به این موارد نیز دسترسی ندارید می توانید از خاکستر برای از بین بردن میکروب ها کمک بگیرید. اگرچه این روش به اندازه کافی موثر نیست اما به هر حال می تواند تا حدی از انتقال باکتری ها جلوگیری کند.
فراموش نکنید که در صورت استفاده از هریک از روش های فوق به محض دسترسی به تجهیزات شستشوی دست هر چه سریع تر دستان خود را بشویید و تا قبل از آن تا حد امکان از تماس با افراد، سطوح و صورت خود خودداری کنید.
صابون مایع بهتر است یا جامد؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت که استفاده از صابون مایع بهداشتی تر است زیرا میکروب ها علاقه فراوانی به رطوبت دارند و می توانند بر روی سطح صابون جامد تجمع پیدا کنند. اما در خصوص پیشگیری از بیماری کووید 19 استفاده از هر دو نوع صابون مفید و موثر است. همچنین نیازی به استفاده از صابون های آنتی باکتریال نیست.
چگونه صابون خانگی درست کنیم؟
استفاده از صابون های آماده ممکن است حاوی مواد شیمیایی و حساست زا باشد. خبر خوب این است که درست کردن صابون در منزل کار راحتی است و می تواند از نظر اقتصادی نیز بسیار مقرون به صرفه باشد.
برای درست کردن صابون خانگی به مواد زیر نیاز دارید:
- 1 عدد صابون کاستیل رنده شده
- 2 فنجان سدیم کربنات
- 1 فنجان جوش شیرین
- 15 قطره روغن اسطوخودوس
- 15 قطره روغن اسانس نعناع
صابون رنده شده را بر روی بخار آب قرار دهید تا ذوب شود. سپس سایر ترکیبات را به آن اضافه کنید و به خوبی مخلوط نمایید. یک ظرف در دار و مناسب را انتخاب کنید و صابون آماده شده خود را در آن نگهداری کنید.
مزایای استفاده از صابون خانگی
برای آنکه به مزایای استفاده از صابون خانگی پی ببریم لازم است به بررسی ترکیبات به کار رفته در آن بپردازیم:
۱. صابون کاستیل
صابون کاستیل یک صابون طبیعی و سازگار با محیط زیست است که با استفاده از روغن های طبیعی ساخته می شود. این صابون ملایم به اندازه کافی قدرت پاک کنندگی دارد و می تواند برای از بین بردن آلودگی ها و میکروب ها مورد استفاده قرار گیرد.
۲. بی کربنات سدیم
این ماده یک تمیز کننده طبیعی و ارزان قیمت است و می تواند برای از بین بردن لکه ها و آلودگی ها بسیار موثر باشد. همچنین بی کربنات سدیم یک ماده ایمن و سازگار با محیط زیست است.
۳. جوش شیرین
جوش شیرین نیز یک ماده غیر سمی و ارزان قیمت است که به راحتی در دسترس می باشد. این ماده معدنی و طبیعی به تنهایی هم فواید زیادی برای پوست دارد و در تهیه انواع شامپوها و اسکراب های خانگی مورد استفاده قرار می گیرد.
۴. روغن اسطوخودوس
اضافه کردن این روغن اساسی به صابون اختیاری می باشد، اما استفاده از آن می تواند کیفیت صابون شما را به طور 100% افزایش دهید. این روغن علاوه بر اینکه عطر ملایم و مطبوعی را به صابون شما می دهد، خاصیت ضد میکروبی آن را نیز افزایش می دهد و رایحه آن می تواند اثر آرام بخشی را به همراه داشته باشد.
۵. روغن نعناع
روغن نعناع در کنار روغن اسطوخودوس یک ترکیب عالی برای افزایش انرژی و نیز افزایش اثر آرامش بخشی می باشد. همچنین این روغن کمک می کند تا صابون شما خاصیت ضد میکروبی و طبیعی بیشتری داشته باشد.
