علت پریود نشدن بعد از قرص اورژانسی چیست؟
تاخیر در پریود بعد از مصرف قرص اورژانسی، یکی از شایع‌ترین و پراسترس‌ترین تجربه‌ها برای بسیاری از زنان است. اگر شما هم این قرص را مصرف کرده‌اید و اکنون نگران هستید که چرا پریودتان به تاخیر افتاده، تنها نیستید. اما آیا این تاخیر همیشه نشانه بارداری است؟
در این مقاله، به طور کامل به بررسی دلایل پریود نشدن بعد از مصرف قرص اورژانسی می‌پردازیم، توضیح می‌دهیم که این تاخیر تا چه زمانی طبیعی است و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
قرص اورژانسی چگونه عمل می‌کند؟
برای درک علت تاخیر در پریود، ابتدا باید بدانیم قرص اورژانسی چگونه در بدن عمل می‌کند. این قرصها حاوی دوز بالایی از هورمون پروژستین (معمولاً لوونورژسترل) هستند. عملکرد اصلی آنها به یکی از روشهای زیر است:
- به تاخیر انداختن یا جلوگیری از تخمک‌گذاری: این اصلی‌ترین روش عملکرد قرص است. اگر هنوز تخمک‌گذاری انجام نشده باشد، دوز بالای هورمون مانع از آزاد شدن تخمک از تخمدان میشود.
- ایجاد اختلال در لقاح: ممکن است حرکت اسپرم را دشوار کرده و از رسیدن آن به تخمک جلوگیری کند.
- تاثیر بر دیواره رحم: با تغییر ضخامت دیواره داخلی رحم (آندومتر)، از لانه‌گزینی احتمالی تخمک بارور شده جلوگیری می‌کند.
این دوز بالای هورمونی، یک شوک موقت به سیستم بدن شما وارد می‌کند و چرخه طبیعی قاعدگی‌تان را از مسیر اصلی خود خارج می‌سازد. به همین دلیل است که پریود شما ممکن است زودتر، دیرتر یا با خونریزی متفاوتی رخ دهد.
دلایل اصلی تاخیر در پریود پس از مصرف قرص اورژانسی
تاخیر در پریود پس از مصرف این قرص می‌تواند چندین دلیل داشته باشد که در ادامه به مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
۱. تاثیر مستقیم هورمون‌ها بر چرخه قاعدگی
همانطور که گفته شد، قرص اورژانسی با وارد کردن دوز بالای هورمون به بدن، ساعت بیولوژیک شما را به هم می‌ریزد. این شوک هورمونی می‌تواند باعث شود که پریود شما چند روز زودتر از موعد یا (که شایع‌تر است) چند روز دیرتر از زمان همیشگی خود اتفاق بیفتد. اینکه پریود شما زودتر یا دیرتر شود، به این بستگی دارد که در کدام مرحله از چرخه قاعدگی خود قرص را مصرف کرده‌اید.
۲. استرس و اضطراب
شرایطی که منجر به مصرف قرص اورژانسی میشود، خود به اندازه کافی استرس‌زا است. نگرانی از بارداری ناخواسته نیز به این فشار روانی اضافه می‌کند. استرس یکی از عوامل شناخته‌شده‌ای است که می‌تواند بر هیپوتالاموس مغز (بخشی که هورمون‌های تنظیم‌کننده قاعدگی را کنترل می‌کند) تاثیر بگذارد و باعث تاخیر در پریود شود. بنابراین، بخشی از این تاخیر می‌تواند ناشی از استرس شما باشد و نه فقط اثر مستقیم قرص.
۳. زمان مصرف قرص در چرخه قاعدگی
- اگر قرص را قبل از تخمک‌گذاری مصرف کنید: به احتمال زیاد تخمک‌گذاری به تاخیر می‌افتد و در نتیجه، پریود شما نیز دیرتر از موعد مقرر شروع میشود.
- اگر قرص را بعد از تخمک‌گذاری مصرف کنید: در این حالت، قرص تاثیری بر زمان تخمک‌گذاری نداشته و ممکن است پریود شما در زمان همیشگی خود یا با کمی تاخیر رخ دهد. در برخی موارد نیز ممکن است باعث لکه بینی شود.
۴. احتمال بارداری (هرچند کم)
باید به خاطر داشت که قرصهای اورژانسی ۱۰۰٪ موثر نیستند. اثربخشی آنها بسته به زمان مصرف پس از رابطه جنسی، بین ۸۵ تا ۹۵ درصد متغیر است. هرچه سریع‌تر مصرف شوند، موثرتر خواهند بود. بنابراین، اگر پریود شما بیش از یک هفته به تاخیر افتاد، احتمال بارداری (هرچند اندک) وجود دارد و باید آن را به عنوان یک گزینه در نظر بگیرید.
تاخیر در پریود تا چه زمانی طبیعی است؟
به طور کلی، تاخیر در پریود تا یک هفته (۷ روز) پس از تاریخ مورد انتظار، کاملاً طبیعی و شایع در نظر گرفته میشود. در برخی افراد، این تاخیر ممکن است کمی بیشتر هم طول بکشد. معمولاً چرخه قاعدگی بعدی شما باید به حالت عادی بازگردد. اگر پس از این پریود، چرخه‌های بعدی شما نیز نامنظم بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
چه زمانی باید نگران شویم و به پزشک مراجعه کنیم؟
در شرایط زیر، توصیه میشود که حتماً به پزشک یا ماما مراجعه کنید:
- تاخیر بیش از یک هفته: اگر پریود شما بیش از ۷ تا ۱۰ روز از تاریخ همیشگی‌اش دیرتر شده است.
- انجام تست بارداری: اگر پریود شما بیش از یک هفته به تاخیر افتاد، بهترین و اولین قدم برای رفع نگرانی، استفاده از تست بارداری خانگی (بیبی چک) است. تست را با ادرار اول صبح انجام دهید تا نتیجه دقیق‌تری بگیرید. در صورت مثبت بودن نتیجه، برای تایید نهایی و دریافت مشاوره‌های بعدی، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- علائم غیرعادی: اگر علاوه بر تاخیر پریود، علائمی مانند درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم یا لگن، سرگیجه شدید، یا خونریزی غیرطبیعی دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم می‌توانند (در موارد بسیار نادر) نشانه بارداری خارج از رحم باشند.
- نامنظم ماندن چرخه‌ها: اگر پس از یک یا دو دوره، چرخه قاعدگی شما به حالت عادی بازنگشت.
در نهایت، به یاد داشته باشید که پریود نشدن بعد از مصرف قرص اورژانسی اغلب یک واکنش طبیعی بدن به تغییرات هورمونی است و جای نگرانی ندارد. با آگاهی از دلایل آن و شناخت علائم هشداردهنده، می‌توانید با آرامش بیشتری این دوره را مدیریت کنید. مهم‌ترین نکته این است که به بدن خود گوش دهید و در صورت وجود هرگونه تردید یا نگرانی، از مشورت با پزشک یا ماما دریغ نکنید.
سوالات متداول
-
آیا قرص اورژانسی باعث ناباروری میشود؟
خیر. هیچ مدرک علمی وجود ندارد که نشان دهد استفاده از قرص اورژانسی، حتی به صورت مکرر، بر قدرت باروری بلندمدت فرد تاثیر منفی میگذارد.
-
چند روز بعد از قرص اورژانسی باید پریود شوم؟
معمولاً انتظار میرود پریود شما در تاریخ همیشگی خود یا با حداکثر یک هفته تاخیر اتفاق بیفتد. با این حال، بدن هر فرد متفاوت واکنش نشان میدهد و ممکن است پریودتان کمی زودتر نیز رخ دهد. قانون کلی این است که تاخیر تا ۷ روز طبیعی تلقی میشود.
-
اگر بعد از مصرف قرص اورژانسی لکه بینی داشتم، طبیعی است؟
بله، لکه بینی یا خونریزی خفیف یکی از عوارض جانبی شایع قرص اورژانسی به دلیل تغییرات هورمونی است. این لکه بینی با پریود کامل متفاوت است.
-
آیا میتوان از قرص اورژانسی به عنوان یک روش دائمی پیشگیری استفاده کرد؟
خیر، به هیچ وجه. این قرصها به دلیل دوز بالای هورمون برای استفاده منظم طراحی نشدهاند و عوارض جانبی بیشتری نسبت به روشهای روتین پیشگیری از بارداری دارند. اثربخشی آنها نیز کمتر از روشهای دائمی مانند قرصهای ضدبارداری ماهانه، IUD یا کاندوم است.
