علت درد زیربغل + نکات مهمی که باید بدانید

درد زیربغل یکی از آن علائمی است که ممکن است در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر برسد، اما در واقع می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات متنوعی در بدن باشد. این درد گاهی خفیف و گذرا است و گاهی آن‌قدر شدید می‌شود که فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند. بسیاری از مردم وقتی چنین دردی را تجربه می‌کنند، بلافاصله نگران بیماری‌های جدی مانند سرطان سینه یا عفونت‌های داخلی می‌شوند؛ در حالی‌که همیشه این‌طور نیست و در اغلب موارد، علت درد زیربغل ساده‌تر از آن است که فکر می‌کنید.

منطقه زیربغل (یا همان زیر بغل) شامل مجموعه‌ای از عضلات، غدد لنفاوی، اعصاب و بافت‌های چربی است. به همین دلیل، هرگونه التهاب، کشیدگی عضله یا حتی واکنش بدن به واکسن و عفونت می‌تواند باعث بروز درد در این ناحیه شود. آشنایی با دلایل مختلف درد زیربغل به شما کمک می‌کند تا بتوانید وضعیت خود را بهتر درک کرده و در صورت نیاز، به موقع به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله به طور کامل بررسی می‌کنیم که درد زیربغل نشانه چیست، چه زمانی خطرناک است و چگونه می‌توان آن را درمان یا پیشگیری کرد.

علل رایج درد زیربغل

درد زیربغل می‌تواند دلایل بسیار متنوعی داشته باشد؛ از مشکلات ساده عضلانی گرفته تا بیماری‌های جدی‌تر. در ادامه، رایج‌ترین علل این نوع درد را مرور می‌کنیم.

۱. کشیدگی یا آسیب عضلانی

یکی از شایع‌ترین دلایل درد زیربغل، کشیدگی عضلات است. افرادی که فعالیت‌های ورزشی سنگین انجام می‌دهند یا به طور ناگهانی دست خود را بالا می‌برند، ممکن است دچار التهاب یا پارگی خفیف عضله در این ناحیه شوند.

در چنین شرایطی درد معمولاً هنگام حرکت دادن بازو تشدید می‌شود و با استراحت کاهش می‌یابد. استفاده از کمپرس سرد، استراحت کافی و پرهیز از حرکات تکراری بازو می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. اگر درد بیش از چند روز ادامه داشت یا با تورم همراه بود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا احتمال آسیب جدی‌تر بررسی شود.

۲. تحریک پوست و موهای زیر بغل

اصلاح موهای زیر بغل یا استفاده از دئودورانت‌ها و ضدتعریق‌های معطر ممکن است باعث تحریک پوست و بروز درد یا سوزش شود. این تحریک‌ها در برخی موارد منجر به التهاب فولیکول‌های مو (فولیکولیت) یا حتی عفونت‌های سطحی می‌شود.

شست‌وشوی ناحیه با آب گرم و صابون ملایم، اجتناب از تراشیدن موها تا زمان بهبودی و استفاده از کرم‌های ضدباکتری یا مرطوب‌کننده می‌تواند کمک‌کننده باشد. در مواردی که پوست قرمز و دردناک می‌شود، مراجعه به پزشک برای بررسی احتمال عفونت لازم است.

۳. غدد لنفاوی متورم

در زیر بغل مجموعه‌ای از غدد لنفاوی وجود دارد که نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند. این غدد در زمان مبارزه با عفونت‌ها ممکن است متورم و دردناک شوند.

بسیاری از افراد هنگام سرماخوردگی، عفونت‌های گلو یا حتی پس از تزریق واکسن، تورم خفیف در غدد لنفاوی زیر بغل را تجربه می‌کنند. این حالت معمولاً موقتی است و پس از چند روز برطرف می‌شود. با این حال، اگر تورم بیش از دو هفته ادامه پیدا کند یا با تب و کاهش وزن همراه باشد، لازم است حتماً به پزشک مراجعه شود.

۴. عفونت‌ها

گاهی اوقات، عفونت‌های باکتریایی یا قارچی در ناحیه زیر بغل ایجاد می‌شوند که باعث درد، بوی ناخوشایند و ترشح می‌شوند. استفاده از لباس‌های تنگ، تعریق زیاد یا عدم شست‌وشوی کافی می‌تواند زمینه را برای این عفونت‌ها فراهم کند. در چنین مواردی معمولاً درمان با آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضدقارچ تجویز می‌شود. همچنین خشک نگه داشتن ناحیه زیر بغل و تعویض منظم لباس‌های زیرین نقش مهمی در پیشگیری دارد.

۵. واکنش بدن به واکسن یا دارو

در برخی افراد، درد زیربغل پس از تزریق واکسن (به ویژه واکسن‌هایی مانند کووید-۱۹ یا آنفلوآنزا) مشاهده می‌شود. این واکنش معمولاً به دلیل فعالیت سیستم ایمنی و تورم غدد لنفاوی است و جای نگرانی ندارد. درد معمولاً ظرف چند روز کاهش می‌یابد. اگر درد بسیار شدید یا طولانی‌مدت بود، بهتر است با پزشک مشورت شود.

تفاوت درد زیربغل در زنان و مردان

درد زیربغل می‌تواند در زنان و مردان علل متفاوتی داشته باشد، به‌ویژه به دلیل تفاوت‌های هورمونی و ساختار بدنی.

در زنان، یکی از دلایل مهم درد زیربغل می‌تواند تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی یا بارداری باشد. در این زمان‌ها، بافت سینه حساس‌تر می‌شود و ممکن است درد به ناحیه زیربغل نیز سرایت کند. همچنین، وجود توده یا کیست در بافت سینه می‌تواند به غدد لنفاوی زیر بغل فشار وارد کند و باعث احساس درد شود.

در مردان، این درد اغلب به علت فعالیت‌های بدنی یا مشکلات عضلانی دیده می‌شود. اما گاهی اوقات در اثر عفونت یا التهاب غدد لنفاوی نیز بروز می‌کند. در هر دو جنس، اگر درد با لمس توده، تورم یا تغییر رنگ پوست همراه باشد، باید بررسی دقیق‌تری انجام شود تا احتمال بیماری‌های جدی مانند سرطان رد شود.

آیا درد زیربغل می تواند نشانه سرطان باشد؟

یکی از نگرانی‌های اصلی افراد هنگام احساس درد در این ناحیه، احتمال سرطان است. واقعیت این است که در بیشتر موارد، درد زیربغل نشانه سرطان نیست؛ اما در درصد کمی از موارد ممکن است مربوط به سرطان سینه، لنفوم یا سرطان غدد لنفاوی باشد.

در سرطان سینه، سلول‌های سرطانی می‌توانند به غدد لنفاوی زیر بغل گسترش پیدا کنند و باعث ایجاد توده یا تورم بدون درد شوند. به همین دلیل، در صورت وجود توده سفت و ثابت در زیر بغل، لازم است حتماً آزمایش‌های تکمیلی مانند سونوگرافی یا ماموگرافی انجام شود.

نکته مهم این است که در سرطان‌ها معمولاً درد به تنهایی نشانه اصلی نیست؛ بلکه وجود توده، تغییر در رنگ پوست، ترشح غیرطبیعی از نوک سینه یا کاهش وزن غیرقابل توضیح از علائم مهم‌تر محسوب می‌شوند.

درمان و مراقبت از درد زیربغل

درمان درد زیربغل به علت آن بستگی دارد. در موارد خفیف، استراحت، استفاده از کمپرس سرد، و پرهیز از تحریک پوست معمولاً کافی است. اگر درد ناشی از واکسن یا التهاب غدد لنفاوی باشد، مصرف مسکن‌های ساده و نوشیدن مایعات زیاد کمک‌کننده است.

در عفونت‌های پوستی، پزشک ممکن است داروی آنتی‌بیوتیک یا پماد تجویز کند. در صورتی که علت، آسیب عضلانی باشد، تمرینات کششی ملایم و ماساژ می‌تواند مؤثر باشد.

در موارد نادر که علت درد توده یا بیماری داخلی باشد، درمان باید تحت نظر پزشک متخصص و بر اساس تشخیص دقیق انجام گیرد.

روش‌های پیشگیری از درد زیربغل

برای کاهش احتمال بروز درد زیربغل، رعایت چند نکته ساده می‌تواند بسیار مؤثر باشد:

• از لباس‌های نخی و گشاد استفاده کنید تا پوست بتواند تنفس کند.
• اصلاح موهای زیر بغل را با دقت انجام دهید و از تیغ تمیز و یک‌بارمصرف استفاده کنید.
• پس از ورزش، ناحیه زیر بغل را خشک کنید و از ضدتعریق‌های ملایم استفاده کنید.
• در صورت انجام ورزش‌های سنگین، قبل از شروع حتماً بدن خود را گرم کنید تا از کشیدگی عضلات جلوگیری شود.
• اگر دچار عفونت یا سرماخوردگی هستید، از لمس زیاد ناحیه زیربغل خودداری کنید تا غدد لنفاوی تحریک نشوند.

تفاوت درد زیربغل راست و چپ؛ آیا مهم است؟

گاهی افراد فقط در یکی از طرفین بدن، مثلاً زیربغل راست یا چپ، احساس درد می‌کنند. این مسئله می‌تواند به تشخیص علت اصلی کمک کند.

اگر درد در زیربغل راست باشد، معمولاً به مشکلات عضلانی یا التهاب غدد لنفاوی ناشی از عفونت‌های خفیف مربوط می‌شود. اما درد در زیربغل چپ گاهی ممکن است با مشکلات سینه، قلب یا حتی عصب‌های گردنی مرتبط باشد.

در هر حال، اگر درد تنها در یک سمت بدن وجود دارد و با علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه یا تورم همراه است، باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا احتمال مشکلات قلبی یا توده‌های پنهان بررسی شود.

ارتباط درد زیربغل با استرس و اضطراب

شاید عجیب به نظر برسد، اما استرس و تنش عصبی می‌توانند باعث ایجاد درد در نواحی مختلف بدن از جمله زیر بغل شوند. وقتی بدن دچار استرس می‌شود، عضلات شانه و قفسه سینه منقبض می‌شوند و این فشار ممکن است به ناحیه زیر بغل منتقل شود. در چنین مواردی معمولاً درد همراه با احساس سنگینی در شانه یا گردن است و با استراحت، ماساژ یا تمرینات آرام‌سازی برطرف می‌شود. اگر درد زیربغل بدون علت جسمی مشخص و در مواقع اضطراب شدید بروز می‌کند، تمرینات تنفس عمیق یا مشاوره روان‌شناختی می‌تواند مفید باشد.

تأثیر سبک زندگی بر درد زیربغل

عادات روزمره نقش زیادی در سلامت این ناحیه دارند. برای مثال، نشستن طولانی‌مدت پشت میز، استفاده مکرر از موبایل در حالت خمیده یا خوابیدن در وضعیت نامناسب می‌تواند فشار زیادی بر عضلات قفسه سینه و زیربغل وارد کند.

اصلاح وضعیت بدن، انجام حرکات کششی سبک و رعایت بهداشت فردی از راه‌های مؤثر برای پیشگیری از دردهای مکرر زیربغل است. همچنین مصرف مواد غذایی سالم و نوشیدن آب کافی، به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب‌های بدن کمک می‌کند.

درمان‌های خانگی برای کاهش درد زیربغل

اگر درد خفیف باشد، برخی روش‌های خانگی می‌توانند به تسکین آن کمک کنند:

• کمپرس سرد یا گرم: استفاده از کیسه یخ یا حوله گرم برای ۱۵ دقیقه، سه بار در روز.
• ماساژ ملایم: با روغن زیتون یا روغن نارگیل، عضلات زیر بغل را به آرامی ماساژ دهید.
• دوش آب گرم: گرما باعث شل شدن عضلات و کاهش درد می‌شود.
• استراحت کافی: از فعالیت‌هایی که باعث کشیدگی بازو یا شانه می‌شوند، تا زمان بهبودی اجتناب کنید.
• لباس راحت: از پوشیدن لباس‌های تنگ یا مصنوعی خودداری کنید.

اگر با وجود این روش‌ها درد ظرف چند روز کاهش نیافت، باید حتماً بررسی پزشکی انجام شود.

نکاتی برای زنان؛ ارتباط درد زیربغل با چرخه قاعدگی

در برخی زنان، درد زیربغل درست قبل از شروع قاعدگی افزایش می‌یابد. این مسئله ناشی از تغییرات هورمونی و افزایش حساسیت بافت سینه است.

این نوع درد معمولاً دو تا سه روز پس از شروع دوره کاهش می‌یابد و جای نگرانی ندارد. با این حال، اگر درد در طول ماه ادامه پیدا کند یا همراه با توده یا ترشح باشد، بهتر است به پزشک مراجعه شود تا احتمال وجود کیست یا التهاب بررسی شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، درد زیربغل بی‌ضرر است و خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند. اما در شرایط زیر مراجعه به پزشک ضروری است:

• وجود توده یا برآمدگی سفت در زیر بغل
• ادامه درد بیش از دو هفته
• همراهی درد با تب، تعریق شبانه یا کاهش وزن
• تغییر رنگ پوست یا ظاهر غیرعادی ناحیه زیر بغل
• درد شدید که مانع حرکت بازو می‌شود

درد زیربغل همیشه نشانه بیماری خطرناک نیست و در بسیاری از موارد به علت‌های ساده‌ای مانند کشیدگی عضله، التهاب غدد لنفاوی یا واکنش به واکسن بروز می‌کند. اما بی‌توجهی به دردهای مداوم، تورم یا وجود توده می‌تواند پیامدهای جدی‌تری داشته باشد. بنابراین بهترین کار این است که بدن خود را بشناسید، علائم را جدی بگیرید و در صورت شک، نظر پزشک متخصص را جویا شوید.

سوالات متداول