آمونیاک در رنگ مو؛ هرآنچه باید درباره اثرات و مضرات بدانید
آمونیاک (Ammonia) یک ترکیب شیمیایی قلیایی است که در بسیاری از رنگ موهای دائمی به عنوان عنصر اصلی استفاده می‌شود. این ماده با باز کردن کوتیکول مو، امکان نفوذ رنگدانه به عمق فیبر مو را فراهم می‌کند. به عبارت ساده‌تر، آمونیاک در رنگ مو راهی ایجاد می‌کند تا مولکول‌های رنگ به جای ماندن روی سطح، به داخل ساختار مو وارد شوند و دوام بیشتری داشته باشند.
وقتی موها با رنگ دائمی حاوی آمونیاک رنگ می‌شوند، این ماده pH مو را افزایش می‌دهد تا سطح خارجی آن متورم شود. سپس رنگدانه‌های جدید وارد قشر مو شده و رنگ طبیعی را با رنگ دلخواه جایگزین می‌کنند. به همین دلیل است که آمونیاک در رنگ موهایی که برای پوشاندن کامل موهای سفید استفاده می‌شوند، نقش بسیار مهمی دارد.
تأثیر آمونیاک در رنگ مو بر سلامت پوست سر و مو
استفاده مداوم از رنگ موهایی که حاوی آمونیاک هستند، ممکن است با عوارضی همراه باشد. آمونیاک دارای بوی تند و تحریک‌پذیر است که می‌تواند باعث حساسیت پوست سر، سوزش چشم و تحریک مجاری تنفسی شود. همچنین اگر پوست سر دارای زخم یا تحریک باشد، ورود آمونیاک به آن ناحیه می‌تواند باعث سوزش شدید و حتی واکنش‌های آلرژیک گردد.
علاوه بر این، آمونیاک در رنگ مو باعث می‌شود که کوتیکول مو برای مدت زمان طولانی‌تری باز بماند. این باز ماندن ممکن است به مرور زمان موجب شکنندگی مو، کاهش رطوبت طبیعی و آسیب‌پذیری در برابر حرارت و نور خورشید شود. بنابراین افرادی که موهای آسیب‌دیده یا خشک دارند، باید با دقت بیشتری از رنگ موهای حاوی آمونیاک استفاده کنند.
تفاوت بین رنگ مو با آمونیاک و بدون آمونیاک
در سال‌های اخیر، بسیاری از برندهای آرایشی به سمت تولید رنگ موهای بدون آمونیاک رفته‌اند. این محصولات معمولاً از جایگزین‌هایی استفاده می‌کنند که کمتر تحریک‌کننده هستند. گرچه این جایگزین ها نیز قلیایی است، اما بخارات آن کمتر است و معمولاً بوی کمتری دارد.
رنگ موهای بدون آمونیاک به طور کلی ملایم‌تر هستند و برای افرادی با پوست سر حساس یا زنان باردار انتخاب بهتری محسوب می‌شوند.
با این حال، ممکن است قدرت نفوذ کمتری داشته باشند و نیاز به تجدید رنگ زودتری داشته باشند. از طرف دیگر، رنگ مو با آمونیاک معمولاً نتیجه‌ای قوی‌تر، پایدارتر و با پوشش کامل‌تری ارائه می‌دهد؛ مخصوصاً در مواردی که مو سفید شده باشد.
آیا آمونیاک در رنگ مو باعث ریزش مو می‌شود؟
یکی از رایج‌ترین سوالات این است که آیا آمونیاک در رنگ مو می‌تواند عامل ریزش مو باشد؟ پاسخ این سوال پیچیده و وابسته به شرایط مو و میزان استفاده است. آمونیاک به تنهایی باعث ریزش مستقیم مو نمی‌شود، اما با باز کردن کوتیکول و وارد کردن آسیب‌های پی‌در‌پی می‌تواند مو را ضعیف و شکننده کند. موهای ضعیف بیشتر مستعد شکستن هستند که ممکن است به اشتباه به عنوان ریزش تعبیر شود.
اگر از رنگ موهای حاوی آمونیاک به طور مکرر و بدون مراقبت مناسب استفاده شود، این ماده می‌تواند تعادل طبیعی چربی و رطوبت پوست سر را به هم زده و منجر به خشکی، التهاب یا اختلال در چرخه رشد مو شود.
خطرات تنفسی ناشی از استنشاق آمونیاک
بوی تند و نافذ آمونیاک در هنگام استفاده از رنگ مو ممکن است باعث تحریک مجاری تنفسی شود. به ویژه در فضاهای بسته مثل سالن‌های آرایشی که تهویه مناسبی ندارند، این خطر بیشتر می‌شود. آمونیاک می‌تواند باعث عطسه، سرفه، تنگی نفس و حتی آسم در افرادی شود که زمینه حساسیت دارند.
بنابراین توصیه می‌شود هنگام رنگ کردن موها در محیط‌های بسته، از ماسک و تهویه مناسب استفاده شود و ترجیحاً برای زنان باردار و کودکان محیط کاملاً ایمن باشد.
آمونیاک در رنگ مو و تاثیر آن بر ساختار پروتئینی مو
ساختار مو از پروتئینی به نام کراتین ساخته شده است. آمونیاک به دلیل خاصیت قلیایی خود می‌تواند پیوندهای هیدروژنی و سولفیدی بین کراتین‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوع موجب تغییر در انعطاف‌پذیری، بافت و استحکام مو می‌شود. اگر این فرآیند چندین بار تکرار شود و بازسازی مناسبی برای مو صورت نگیرد، بافت مو نازک‌تر، ضعیف‌تر و شکننده‌تر خواهد شد.
استفاده از ماسک‌های تقویتی و سرم‌های کراتینه پس از رنگ کردن مو می‌تواند تا حدی اثرات تخریبی آمونیاک در رنگ مو را جبران کند.
آیا رنگ موی گیاهی جایگزین خوبی برای آمونیاک است؟
در سال‌های اخیر رنگ موهای گیاهی بدون آمونیاک محبوبیت زیادی یافته‌اند. این رنگ‌ها معمولاً از ترکیباتی مانند حنا، ایندیگو یا عصاره‌های گیاهی استفاده می‌کنند و فاقد مواد شیمیایی قوی هستند. با این حال، پوشش‌دهی آن‌ها به خصوص روی موهای سفید معمولاً ضعیف‌تر است و تنوع رنگی محدودی دارند.
همچنین ماندگاری این نوع رنگ‌ها کوتاه‌تر است و برای نتیجه‌گیری بهتر باید چندین بار تکرار شوند. در مقابل، رنگ مو با آمونیاک رنگی غنی‌تر، یکنواخت‌تر و ماندگارتر ارائه می‌دهد؛ ولی نیازمند مراقبت‌های خاص بعد از استفاده است.
نکاتی برای استفاده ایمن از رنگ موهای حاوی آمونیاک
اگر قصد استفاده از رنگ مو با آمونیاک را دارید، رعایت نکاتی ساده می‌تواند سلامت پوست سر و مو را حفظ کند:
- قبل از رنگ کردن، تست حساسیت پوستی انجام دهید
- از نرم‌کننده‌ها و ماسک‌های مغذی بعد از رنگ استفاده کنید
- اجازه ندهید رنگ بیش از زمان توصیه‌شده روی مو بماند
- از تماس مستقیم با پوست سر در هنگام استفاده جلوگیری کنید
- در محیطی با تهویه مناسب کار کنید
این توصیه‌ها به کاهش اثرات منفی آمونیاک کمک می‌کنند و آسیب‌پذیری مو را به حداقل می‌رسانند.
آیا آمونیاک برای همه نوع مویی مناسب است؟
پاسخ این سوال منفی است. آمونیاک در رنگ مو ممکن است برای موهای ضخیم، سالم و بدون آسیب مشکلی ایجاد نکند، اما برای موهای نازک، دکلره‌شده، فر یا موهایی که قبلاً با حرارت زیاد یا مواد شیمیایی ضعیف شده‌اند، می‌تواند شدیداً آسیب‌زا باشد.
برای این دسته از موها استفاده از رنگ موهای بدون آمونیاک یا نیمه‌دائمی که ملایم‌تر هستند، انتخاب بهتری است. همچنین مشورت با آرایشگر حرفه‌ای قبل از رنگ کردن می‌تواند در انتخاب نوع رنگ مناسب مؤثر باشد.
