سکته گوش: علائم، علل و نکات پیشگیری کاهش شنوایی
سکته گوش، که به‌عنوان کاهش شنوایی حسی‌عصبی ناگهانی نیز شناخته می‌شود، کاهش ناگهانی شنوایی است که معمولاً در یک گوش رخ می‌دهد. این وضعیت می‌تواند به‌طور ناگهانی یا در عرض چند روز اتفاق بیفتد و اغلب بدون هشدار قبلی بروز می‌کند. افراد ممکن است هنگام بیدار شدن از خواب یا در حین مکالمه متوجه کاهش شنوایی شوند.
علائم سکته گوش
علائم سکته گوش می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش ناگهانی شنوایی در یک گوش
- احساس پری یا فشار در گوش
- وزوز گوش (تینیتوس)
- سرگیجه یا عدم تعادل
در برخی موارد، افراد ممکن است صدای “پاپ” یا “ترکیدن” را در گوش خود احساس کنند قبل از اینکه شنوایی کاهش یابد.
چه دلایلی باعث بروز سکته گوش می‌شود؟
سکته گوش دلایل بسیار متنوعی دارد و در حدود ۹۰ درصد موارد علت دقیق آن مشخص نمی‌شود (ایدیوپاتیک). با این حال، برخی از عوامل شناخته‌شده که ممکن است باعث بروز این اختلال شوند عبارتند از:
۱. اختلالات گردش خون در گوش داخلی
انسداد جریان خون به حلزون گوش می‌تواند منجر به کاهش ناگهانی شنوایی شود. این اتفاق شباهت زیادی به سکته مغزی دارد اما در سطح گوش داخلی رخ می‌دهد.
۲. عفونت‌های ویروسی
ویروس‌هایی مانند ویروس هرپس، آنفلوآنزا یا اوریون ممکن است باعث التهاب عصب شنوایی یا حلزون گوش شوند.
۳. بیماری‌های خودایمنی
در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های گوش داخلی حمله می‌کند و باعث آسیب دیدگی آن‌ها می‌شود.
۴. ضربه فیزیکی یا تغییرات ناگهانی فشار
افرادی که دچار ضربه به سر شده‌اند یا در معرض تغییرات شدید فشار (مثل غواصی یا پروازهای مکرر) قرار گرفته‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند.
۵. مصرف داروهای اتوتوکسیک
برخی داروها مانند آمینوگلیکوزیدها یا داروهای شیمی‌درمانی ممکن است برای سلول‌های مویی گوش داخلی سمی باشند.
۶. مشکلات نورولوژیکی
شرایطی مانند مولتیپل اسکلروزیس یا تومور آکوستیک نورینوما ممکن است مسیرهای عصبی شنوایی را درگیر کنند.
تشخیص سکته گوش
تشخیص سریع و دقیق سکته گوش برای جلوگیری از آسیب دائمی ضروری است. پزشک ممکن است آزمایش‌های زیر را انجام دهد:
- آزمایش شنوایی (ادیومتری)
- تصویربرداری با MRI برای بررسی علل عصبی یا عروقی
- آزمایش‌های خون برای بررسی عفونت‌ها یا اختلالات خودایمنی
- تشخیص زودهنگام می‌تواند به بهبود نتایج درمانی کمک کند.
درمان سکته گوش
این عارضه که به‌طور علمی «کاهش شنوایی حسی عصبی ناگهانی» نامیده می‌شود، در بسیاری از موارد قابل درمان است، به‌ویژه اگر در ۷۲ ساعت اول پس از بروز علائم، فرد به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کند. رایج‌ترین درمان‌ها شامل تجویز کورتون‌ها (استروئیدها)، داروهای ضدویروسی در موارد مشکوک به عفونت، و در صورت لزوم استفاده از درمان‌های مکمل مانند اکسیژن‌درمانی هایپرباریک است.
در برخی از افراد، به‌ویژه کسانی که به‌موقع درمان می‌شوند، شنوایی تا حدود زیادی بهبود پیدا می‌کند. اما اگر درمان با تأخیر صورت گیرد یا آسیب به سلول‌های شنوایی شدید باشد، ممکن است کاهش شنوایی دائمی شود.
سکته گوش در چه سنی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
مطالعات نشان داده‌اند که سکته گوش اغلب در افراد میانسال و مسن، به‌ویژه در بازه سنی ۴۰ تا ۶۰ سال بیشتر مشاهده می‌شود. البته این بدان معنا نیست که در جوانان یا حتی نوجوانان رخ نمی‌دهد. در هر سنی که باشید، اگر علائم هشداردهنده مانند کاهش ناگهانی شنوایی، وزوز گوش یا احساس فشار در گوش را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از سکته گوش
اگرچه نمی‌توان از همه موارد سکته گوش پیشگیری کرد، اما اقدامات زیر می‌تواند خطر را کاهش دهد:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند
- مدیریت استرس و حفظ سلامت روانی
- پیشگیری از عفونت‌های ویروسی از طریق واکسیناسیون و رعایت بهداشت
- کنترل بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا
- سبک زندگی سالم و معاینات منظم پزشکی می‌تواند به شناسایی و مدیریت عوامل خطر کمک کند.
این عارضه چقدر جدی و مهم است؟
سکته گوش یک وضعیت بسیار جدی است. کاهش شنوایی ناگهانی نه تنها روی کیفیت زندگی اثر می‌گذارد، بلکه در صورت درمان نشدن ممکن است به کم‌شنوایی دائمی منجر شود. اهمیت این عارضه از این جهت است که تشخیص به‌موقع آن می‌تواند مانع از آسیب دائمی شود. سکته گوش همچنین ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های دیگر مانند اختلالات عروقی یا خودایمنی باشد که باید مورد بررسی قرار گیرد.
به‌علاوه، افراد مبتلا به سکته گوش ممکن است دچار مشکلاتی مانند افسردگی، انزوای اجتماعی و اختلالات شناختی شوند که اهمیت درمان سریع را دوچندان می‌کند.
