آیا واریکوسل باعث ناباروری میشود؟
واریکوسل، زمانی اتفاق میافتد که رگها درون کیسۀ بیضه متورم میشوند. به این رگها، شبکۀ وریدی پامپینیفورم گفته میشود. از هر 100 مرد، 10 تا 15 نفر مبتلا به واریکوسل هستند. این عارضه، چیزی شبیه داشتن یک رگ واریسی در پای شماست.
واریکوسل، زمانی رخ میدهد که شبکۀ رگهای وریدی پامپینیفورم در اسکروتوم، بزرگ شود. این رگها، شبیه همان رگهای واریسی اند: رگهای پیچخوردۀ متورم در پا. واریکوسل، حین بلوغ ایجاد میشود. این عارضه ممکن است تشدید شود و ممکن است در طی زمان بیشازپیش حس شود. واریکوسل در سمت چپ کیسۀ بیضه شایعتر است. این امر بهخاطر آناتومی مردان است که در دو طرف یکسان نیست. واریکوسل ممکن است در یک زمان، در هر دو طرف باشد، اما نادر است. حدود 10 تا 15 پسر از هر 100 نفر، واریکوسل دارد.
بیشتر وقت ها، واریکوسل هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و بیخطر است. در موارد کمتر، باعث ایجاد درد میشود، ممکن است در باروری اختلال ایجاد کند یا اینکه رشد یکی از بیضه ها کندتر شده یا کوچک شود. ما در وب سایت دکتر شهریار ناطق به این سوال شما پاسخ خواهیم داد که ایا واریکوسل گرید ۲ باعث ناباروری میشود؟
علائم ابتلا به واریکوسل
بیشتر مردان مبتلا به واریکوسل، هیچ علامتی ندارند. اما واریکوسل به دلایل زیادی مهم است. گاهی ممکن است باعث ناباروری شود و رشد بیضۀ چپ در حین بلوغ را کند، کند. دلیل ناباروری 4 نفر از 10 نفر مرد ناباروری که هنوز صاحب فرزند نشده اند، میتواند واریکوسل باشد. همچنین از میان هر 10 مردی که بعد از تولد اولین فرزند، دچار ناباروری شده اند، علت ناباروری 8 نفرشان ممکن است همین واریکوسل باشد.
علت ابتلا به واریکوسل
واریکوسل ممکن است علل زیادی داشته باشد. دریچه های داخل وریدها ممکن است به خوبی کار نکند (یا از دست رفته باشد). اگر جریان خون کند شود، خون در وریدها میماند. همچنین، وریدهای بزرگتری که از سمت بیضه به قلب میروند در سمت چپ و راست اتصالات متفاوتی دارند. برای این که خونِ درون وریدها از سمت چپ به سمت قلب برود، به فشار بیشتری احتیاج است، که همین میتواند باعث متورم شدن وریدها شود. به ندرت، رگهای لنفی متورم یا اجسام دیگری که در پشت شکم است، جریان خون را مسدود میکند. این امر میتواند منجر به تورم ناگهانی وریدهای کیسۀ بیضه شود، که غالباً دردناک است. واریکوسل درجه یا گرید های متفاوتی دارد:
واریکوسل خفیف یا گرید 1
واریکوسل گرید 2
واریکوسل گرید 3
آیا واریکوسل شایع است؟
حدوداً 15 نفر از هر 100 مرد واریکوسل دارند. سخت است بتوان پیش بینی کرد که از میان این 15 نفر، کدام ها بخاطر واریکوسل دچار مشکلات باروری میشوند. ولی حدوداً 4 نفر از هر 10 مردی که بخاطر مشکلات باروری تست داده اند، واریکوسل و حرکت کُند اسپرم داشته اند؛ و با عوارض دیگر، نژاد، محل تولد یا قومیت ارتباطی ندارد.
اگرچه واریکوسل غالباً در مردانی که به دلیل ناباروری تست داده اند، دیده میشود، اما 8 نفر از 10 نفری که واریکوسل دارند، مشکلات ناباروری ندارند.
تشخیص واریکوسل توسط اورولوژیست
پزشکان به واریکوسل، به خاطر ظاهرش و احساسش، اصطلاحاً «کیسه ای پر از کرم» میگویند. اورولوژیستها غالباً واریکوسل را به صورت سرپا چک میکنند. ممکن است از بیمار خواسته شود هنگامی که اورولوژیست، کیسۀ بالای بیضه ها را لمس میکند، نفس عمیقی بکشد، آن را نگه دارد و بیرون بدهد. به این تکنیک، «مانور والسالوا» گفته میشود. با این تکنیک، اورولوژیست میتواند هرگونه ورید متورم را پیدا کند.
شاید اورولوژیست، یک تست سونوگرافی از کیسۀ بیضه درخواست بدهد. در سونوگرافی، از امواج فراصوت برای تصویربرداری از داخل بدن استفاده میشود. نشانۀ واریکوسل در سونوگرافی، وجود وریدهایی با عرض بیشتر از 3 میلیمتر با جریان خون بیراهه هنگام مانور والسالوا است. با این کار، میشود در مورد نحوۀ درمان نوجوانان تصمیم گرفت. اگر حین تست فیزیکی مشکلی دیده نشد، نیازی به سونوگرافی نیست.
درمان واریکوسل
غالباً واریکوسل درمان نمیشود. درمان برای مردانی است که:
- مشکلات باروری دارند.
- درد دارند
- رشد کیسۀ سمت چپ، کندتر از سمت راستی است.
- آنالیز مایع منی غیرعادی دارند.
دارویی برای درمان یا پیشگیری از واریکوسل نیست. اما از مسکن های درد (مثل استامینوفن یا ایبوپروفن) میشود برای تسکین درد استفاده کرد. در صورت نیاز، جراحی، شکل مهم درمان است. آمبولیزاسیون (انسداد موقت وریدها)، یک گزینۀ درمانی غیرجراحی محسوب میشود.
جراحی واریکوسل بیضه
راههای زیادی برای انجام عمل جراحی واریکوسل وجود دارد که در همۀ آنها، جریان خون در شبکۀ وریدهای پامپینیفورم مسدود میشود.
جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. رایج ترین جراحی ها دو نوع است:
1_ واریکوسلکتومی میکروسکوپیک
با این روش، جراح، یک برش 1 سانتیمتری در بالای کیسۀ بیضه ایجاد میکند. جراح، زیر میکروسکوپ، تمامی وریدهای کوچک را گره میزند، اما با واز دفرانس (لولۀ برندۀ منی)، شریان بیضه و تخلیۀ لنفاوی کاری ندارد. این کار در کلینیک دکتر شهریار ناطق حدودا، سی دقیقه طول میکشد و بیمار در همان روز به خانه برمیگردد.
2_ واریکوسلکتومی لاپاروسکوپیک
با این روش، جراح، لوله های نازکی را در شکم داخل کرده و رگها را میبندد. این روش، حدودا یک ساعت طول میکشد و بیمار در همان روز به خانه برمیگردد. از وقتی که جراحان شروع به استفاده از برش های کوچکتر در عضله برای جراحی باز کردند، زمان التیام و درد تقریباً با جراحی میکروسکوپی و لاپاراسکوپی یکسان است. مشکلات بعد از هر جراحی نادر است. برخی از مشکلات اینهاست:
- باقی ماندن واریکوسل یا عود واریکوسل
- تشکیل مایع در اطراف بیضه (هیدروسل)
- آسیب به شریان بیضه
این که جراحی نتواند مشکل را برطرف کند، احتمال کمی دارد. در موارد نادر، آسیب به شریان بیضه ممکن است به از دست رفتن بیضه منجر شود. باقی ماندن یا عود واریکوسل در کمتر از یک نفر از هر ده نفری که جراحی داشته اند، اتفاق میافتد. جراحی میکروسکوپیک، کمترین نرخ بقای واریکوسل یا احتمال عود آن را دارد.
مراقبت های بعد از درمان واریکوسل
بهبودی بعد از جراحی، سریع است و درد معمولاً ملایم است. فرد بهتر است 10 تا 14 روز ورزش نکند. فرد غالباً بعد از 5 تا 7 روز بعد از عمل جراحی به سرکار خود برمی گردد، و باید با اورولوژیست در ارتباط باشد. در مورد اعمال جراحی که به خاطر مشکلات ناباروری انجام شده، آنالیز مایع منی، سه تا چهار ماه بعد انجام میشود.
اثر ترمیم واریکوسل روی باروری معلوم نیست. برخی مطالعات نشان میدهد که باروری بعد از ترمیم واریکوسل بهتر شده، برخی از مطالعات هم این را نشان نمیدهد. در 6 نفر از هر 10 نفر مرد نابارور، کیفیت مایع منی بعد از ترمیم واریکوسل بهتر میشود. درمان واریکوسل باید همراه با سایر گزینه های درمان ناباروری مد نظر قرار گیرد.
