چرا خواب می بینیم؟ پاسخ به ۵ سوال اساسی درباره خواب دیدن

مغز ما داستان های غریب و آشنا را با هم ترکیب می کند تا عجیب ترین فیلم های شبانه را بسازد! احتمالا برای شما هم این سوال پیش آمده است که در زمان خواب دیدن چه اتفاقی می افتد و آیا این خواب ها معنا هم دارند؟ در این مقاله به ۵ پرسش شایع درباره خواب پرداخته ایم که یک متخصص خواب (شاخه ای از روانشناسی) به آن ها پاسخ داده است. با گومگ همراه باشید.

چگونه خواب می بینیم؟

بیشتر خواب دیدن ها در مرحله REM خواب (خواب همراه با حرکات سریع چشم) اتفاق می افتند. ما در طول شب به صورت دوره ای از این مرحله عبور می کنیم. مطالعات خواب نشان می‌دهد که امواج مغزی ما در طول چرخه‌های REM تقریبا به همان اندازه فعال هستند که وقتی بیدار هستیم.

کارشناسان معتقدند که مرحله REM خواب توسط ساقه مغز (بخش پایینی مغز) ایجاد می شود اما خواب دیدن توسط مغز قدامی (قسمت جلویی مغز) اتفاق می افتد. چرا؟ زیرا اگر ساقه مغز آسیب ببیند، بیماران خواب می بینند اما وارد مرحله خواب REM نمی شوند. در حالی که اگر مغز قدامی آسیب ببیند، بیماران به مرحله خواب REM وارد می شوند اما خواب نمی بینند.

زمانی که وارد مرحله خواب REM می شویم اتفاقات دیگری نیز رخ می دهند که عبارتند از:

• تونوس ماهیچه ای خود را از دست می دهید تا خواب هایی را که می بینید عملی نکنید و به خودتان آسیب نرسانید. این نوع محافظت در افرادی که دچار اختلال رفتار خواب REM هستند، وجود ندارد.
• بدن شما نمی تواند با تعریق یا لرزیدن دمایش را تنظیم کند، بنابراین دمای بدن شما به دمای اتاق تغییر می کند.
• تنفس و ضربان قلب شما نامنظم می شود، بنابراین اگر وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) داشته باشید، در طول مرحله خواب REM بیشتر با مشکل روبرو می شوید.
• مردمک چشم شما منقبض می شود تا اگر در معرض نور شدید قرار بگیرید بتواند از چشمان شما محافظت کند.

چرا خواب هایی که می بینیم تا این حد عجیب به نظر می رسند؟

این اتفاق ممکن است با انتقال دهنده های عصبی یا مواد شیمیایی مغز مرتبط باشد. برخی از رویاهایی که در طول مرحله خواب REM می بینیم با منطق جور در می آیند و برخی دیگر بسیار عجیب هستند.

استیل کولین (که فعالیت مغز را حفظ می کند) و دوپامین (که برخی از محققان آن را با توهم مرتبط می دانند) دو ماده شیمیایی هستند که احتمالا در این زمینه نقش مهمی دارند. اگر میزان دوپامین افزایش یابد احتمالا خواب های شما عجیب و سورئال خواهند شد.

جالب است بدانید که رابطه بین فضا و زمان نیز در حین خواب دیدن تغییر می کند. ممکن است در خواب این احساس را داشته باشید که زمان تا ابد ادامه دارد یا برعکس، خیلی سریع می گذرد.

زمانی که وارد مرحله خواب REM می شویم، انتقال دهنده های عصبی مانند هیستامین، سروتونین و نوراپی نفرین که معمولا ما را بیدار نگه می دارند سرکوب می شوند، در نتیجه، آگاهی ما نسبت به محیط کاهش می یابد.

همچنین برخی از محققان اعتقاد دارند که تالاموس (بخشی از مغز که حواس ما در آن پردازش می شوند) در زمانی که خواب می بینیم بسته می شود.

آیا خواب دیدن خوب است؟

تئوری غالب در این زمینه این است که خواب دیدن به ما کمک می کند تا خاطرات خود را تحکیم و تجزیه و تحلیل کنیم. مانند یادگیری یک مهارت یا عادت که به تکرار نیاز دارد. البته برخی از کارشناسان مخالف این هستند که خواب دیدن خوب است یا بد. آن ها می گویند هنوز اطلاعات دقیقی در مورد چگونگی این اتفاق وجود ندارد و نمی توان با قطعیت درباره آن حرف زد.

آیا خواب هایی که می بینیم معنایی هم دارند؟

این سوال یکی از مورد بحث ترین موارد در جهان است. در دهه ۱۹۵۰ میلادی، فروید تعبیر خواب را معرفی کرد، اما هرگز کسی نتوانسته است ادعاهای او را ثابت کند.

ما می دانیم که افراد مبتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) با احتمال بیشتری کابوس می بینند. بنابراین خواب دیدن می تواند تحت تاثیر شرایط روانپزشکی و مشکلات روحی باشد. البته افراد عادی نیز کابوس می بینند و به همین دلیل نظرات متفاوتی در این زمینه مطرح هستند.

خواب ها چگونه خلق می شوند؟

یک مطالعه نشان می دهد که خواب ها بیشتر از تخیل شما، مانند خاطرات، افکار انتزاعی و آرزوهایی که از اعماق مغز پمپاژ می شوند نشات می گیرند تا از ادراک (تجارب حسی واضحی که در مغز قدامی خود جمع آوری می کنید).

البته هنوز هم چیزهای زیادی در زمینه خواب دیدن وجود دارند که باید مورد بررسی قرار بگیرند. در حال حاضر چیزهای زیادی درباره اینکه وقتی خواب می بینیم، چه اتفاقاتی از نظر فیزیولوژیکی برای ما رخ می دهند می دانیم. اما همچنان باید چیزهای زیادی درباره آنچه که از نظر روانی در طول خواب دیدن برای ما رخ می دهد باید یاد بگیریم.

به عنوان مثال، ما می دانیم که کابوس ها نشان دهنده تجربه استرس شدید افراد مبتلا به اختلال اضطراب پس از سانحه هستند، اما نمی دانیم که چرا افراد عادی هم کابوس می بینند.

ما نمی توانیم به راحتی به این سوالات پاسخ دهیم، زیرا هنوز روش دقیقی برای مطالعه رویاها در افراد پیدا نکرده ایم. خاطرات مربوط به خواب هایی که می بینیم، به سرعت پس از بیدار شدن محو می شوند و بررسی اسکن مغز آن ها در زمانی که خواب دیده اند دشوار است.

منبع: clevelandclinic