آیا آپنه خواب می تواند باعث مرگ شود؟
آپنه خواب با خطر مرگ ناگهانی قلبی و عوارض متعدد دیگری که ریسک فوت را بالا می‌برند، گره خورده است. آپنه خواب یک عارضه شایع است که باعث می‌شود در حین خواب، تنفس شما برای ۱۰ ثانیه یا بیشتر، حداقل پنج بار در ساعت، متوقف شود. اگر این وضعیت بدون درمان رها شود، با عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت متعددی روبرو خواهید شد که می‌توانند ریسک مرگ ناشی از سایر بیماری‌های قلبی و عصبی را افزایش دهند؛ از جمله، در موارد نادر، خطر مرگ ناگهانی قلبی. در مطلب پیش رو در مورد خطرات مرگ و میر مرتبط با آپنه خواب توضیح می‌دهیم.
آپنه خواب چگونه می‌تواند کشنده باشد؟
اگرچه نادر، اما آپنه خواب با مرگ ناگهانی قلبی در ارتباط است؛ شرایطی که در آن قلب ناگهان از تپش باز می‌ایستد. اگر سابقه بیماری قلبی دارید، ریسک مرگ در شما حتی بالاتر است. مطالعات نشان داده‌اند که هر دو نوع آپنه خواب، یعنی انسدادی و مرکزی، با نارسایی قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی و سکته مغزی مرتبط هستند.
آپنه خواب فشار فزاینده‌ای بر سیستم قلبی عروقی شما وارد می‌کند. وقتی شب‌ها تنفس شما متوقف می‌شود، سطح اکسیژن خون افت می‌کند و این باعث می‌شود قلب شما برای رساندن اکسیژن به اندام‌ها و عضلات نیازمند، مجبور به تلاش بیشتر شود.
هنگامی که مجرای تنفسی شما بسته می‌شود، مانند آنچه در آپنه خواب انسدادی رخ می‌دهد، عضلاتی که برای نفس کشیدن تقلا می‌کنند، فشار مستقیمی بر قلب شما وارد کرده و ریسک بروز آریتمی (اختلالات ریتم قلب) را افزایش می‌دهند.
چند مطالعه نشان داده‌اند افرادی که به آپنه خواب متوسط تا شدید مبتلا هستند و تحت درمان قرار نگرفته‌اند، سه تا شش برابر بیشتر از کسانی که آپنه خواب ندارند، در معرض خطر مرگ به هر علتی قرار دارند.
مقایسه میزان مرگ ناشی از آپنه خواب انسدادی و مرکزی
آپنه خواب انسدادی یک مشکل مکانیکی است که با انسداد یا تنگی در مجرای تنفسی همراه است. از سوی دیگر، آپنه خواب مرکزی زمانی رخ می‌دهد که اختلالی در ارتباط بین سیستم عصبی مرکزی و عضلات تنفسی وجود داشته باشد. آپنه خواب مرکزی اگرچه کمتر شایع است، اما خطرات بیشتری به همراه دارد.
در آپنه خواب مرکزی، تنفس شما متوقف می‌شود زیرا فرمان نفس کشیدن از سیستم عصبی مرکزی به درستی صادر نمی‌شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از بیماری‌های عصبی یا قلبی باشد که منجر به کندی گردش خون می‌شوند. آپنه خواب مرکزی ارتباط بسیار نزدیک‌تری با مرگ دارد و اغلب فاصله زمانی بین تشخیص تا فوت در این نوع کوتاه‌تر است.
اگر آپنه خواب درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟
هرچه آپنه خواب شما برای مدت طولانی‌تری درمان نشود، خطر ابتلا به عوارض دیگری که می‌توانند بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته و حتی امید به زندگی شما را کاهش دهند، بیشتر می‌شود. این عوارض عبارتند از:
- فشار خون بالا
- بیماری‌های قلبی عروقی
- سندرم متابولیک
- دیابت
- چاقی
- سرطان
آپنه خواب می‌تواند ریسک چاقی را افزایش دهد، اما چاقی نیز به نوبه خود می‌تواند خطر ابتلا به آپنه خواب را بالا ببرد. وقتی چاق هستید، بافت‌های نرم گردن فشار مستقیم بیشتری بر مجرای تنفسی وارد می‌کنند و اضافه وزن در ناحیه شکم نیز به سمت بالا فشار آورده و احتمال بسته شدن مجرای تنفسی را افزایش می‌دهد.
درمان‌های آپنه خواب شامل موارد زیر هستند:
- درمان با فشار مثبت مداوم مجرای تنفسی (CPAP)
- درمان با فشار مثبت دو سطحی مجرای تنفسی (BiPAP)
- درمان با تهویه تطبیقی سروو (ASV)
- ایمپلنت‌های تحریک عصب هایپوگلوسال برای آپنه خواب (فقط برای نوع انسدادی)
مطالعات نشان داده‌اند که درمان طولانی‌مدت نه تنها میزان مرگ و میر را کاهش می‌دهد، بلکه احتمال بروز بیماری‌های دیگری مانند بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را نیز به طور قابل توجهی کم می‌کند. درمان خود آپنه خواب، در کنار مدیریت عوارض مرتبط با آن، می‌تواند ریسک و پیامدهای قلبی عروقی شما را بهبود بخشد.
اگر در به خواب رفتن یا در خواب ماندن مشکل دارید، یا با خواب‌آلودگی مفرط طی روز دست و پنجه نرم می‌کنید، با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا ببینید آیا آپنه خواب عامل این مشکلات است یا خیر. هرچه زودتر این عارضه تشخیص داده شود، سریع‌تر می‌توانید درمان را آغاز کرده و مسیر دستیابی به خوابی آسوده و باکیفیت را هموار کنید.
