عوارض طب سوزنی؛ هر آنچه باید درباره خطرات پنهان بدانید

طب سوزنی که یکی از روش‌های سنتی و پرکاربرد در طب چینی به شمار می‌رود، در سراسر جهان به عنوان درمانی مکمل برای تسکین درد، اضطراب، اختلالات گوارشی و حتی مشکلات هورمونی شناخته شده است.

اما آیا این روش درمانی همیشه بدون خطر است؟ عوارض طب سوزنی از جمله مواردی است که بسیاری از بیماران پیش از شروع درمان به آن توجه نمی‌کنند یا اطلاعات کافی درباره‌اش ندارند. در این مقاله با بررسی دقیق و علمی به تمام ابعاد عوارض طب سوزنی می‌پردازیم.

طب سوزنی چیست و چگونه عمل می‌کند؟

طب سوزنی با استفاده از فرو کردن سوزن‌های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن، سعی در تحریک سیستم عصبی، ترشح اندورفین، و بهبود جریان انرژی دارد.

بر اساس آموزه‌های طب سنتی چینی، اختلال در این انرژی حیاتی می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلفی شود.

اگرچه مطالعات علمی معاصر نقش سیستم عصبی و تسکین درد را به عنوان مکانیسم اصلی مؤثر طب سوزنی می‌دانند، اما واقعیت این است که هنوز درباره تأثیرات دقیق و علمی این روش، اختلاف نظرهایی وجود دارد.

رایج‌ترین عوارض طب سوزنی که باید جدی گرفته شوند

۱. عفونت در محل ورود سوزن

یکی از مهم‌ترین عوارض طب سوزنی، احتمال بروز عفونت است. اگر سوزن‌ها به درستی استریل نشده باشند، باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند به بدن راه پیدا کنند و باعث عفونت موضعی یا حتی عفونت‌های سیستمیک مانند هپاتیت B یا C شوند.

۲. آسیب به بافت و اعصاب

در صورت فرو رفتن بیش از حد سوزن در بافت، ممکن است به عصب یا حتی اندام‌های داخلی مانند ریه آسیب وارد شود. این مورد به‌ویژه در نواحی قفسه سینه یا گردن بسیار مهم است. در برخی موارد گزارش شده که فرو رفتن سوزن در قفسه سینه باعث پنوموتوراکس (تجمع هوا در اطراف ریه) شده است.

۳. تشدید درد یا کبودی

برخی بیماران پس از جلسه‌های طب سوزنی، از تشدید درد یا کبودی در محل سوزن‌گذاری شکایت می‌کنند. این حالت معمولا موقتی است اما در برخی موارد ممکن است به دلیل تکنیک نادرست یا وضعیت نامناسب فرد در طول جلسه تشدید شود.

۴. سرگیجه، غش یا افت فشار خون

تعداد کمی از افراد ممکن است در طول یا پس از جلسه دچار سرگیجه، تهوع یا افت فشار خون شوند. این عارضه بیشتر در کسانی دیده می‌شود که نسبت به درد یا تماس با سوزن حساسیت دارند یا دچار اضطراب شدید می‌شوند.

۵. واکنش‌های آلرژیک به فلز سوزن

برخی افراد ممکن است نسبت به فلز نیکل یا مواد دیگر موجود در سوزن حساسیت داشته باشند که منجر به التهاب یا خارش در محل ورود سوزن شود.

نکته مهم
طب سوزنی تنها در صورتی ایمن است که توسط متخصص دارای مجوز رسمی انجام شود و سوزن‌ها کاملاً استریل و یک‌بار مصرف باشند. هرگونه اجرای غیرحرفه‌ای این روش می‌تواند منجر به عوارض جبران‌ناپذیر شود.

اشتباهات رایج درباره عوارض طب سوزنی که نباید مرتکب شوید

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که بیماران و حتی برخی درمانگران مرتکب می‌شوند، نادیده گرفتن شرایط جسمی خاص بیمار است.

برای مثال، در افراد با اختلالات خونریزی یا مصرف داروهای رقیق‌کننده خون (مانند وارفارین)، استفاده از طب سوزنی می‌تواند منجر به خونریزی شدید و کبودی شود.

همچنین، انجام طب سوزنی در دوران بارداری بدون نظارت دقیق ممکن است باعث تحریک انقباضات رحمی شود. از دیگر باورهای نادرست این است که «چون طب سوزنی سنتی است، پس هیچ عارضه‌ای ندارد»، که دیدگاهی کاملاً غلط و خطرناک است.

در صورت بروز عوارض طب سوزنی به کدام متخصص مراجعه کنیم؟

در صورت بروز عوارض طب سوزنی، نوع عارضه تعیین‌کننده تخصص مورد نیاز برای مراجعه است. برای عفونت یا آسیب به بافت، مراجعه به پزشک عمومی یا متخصص عفونی ضروری است.

در مواردی که مشکوک به آسیب عصبی یا واکنش‌های سیستمیک هستید، باید حتما به متخصص مغز و اعصاب (نورولوژی) یا داخلی مراجعه کنید.

همچنین اگر طب سوزنی توسط فرد غیرمتخصص انجام شده باشد، اطلاع‌رسانی به نهادهای ناظر بر طب مکمل می‌تواند از آسیب به دیگران جلوگیری کند.

آیا طب سوزنی برای همه مناسب است؟

خیر. عوارض طب سوزنی در افراد با شرایط خاص مانند مبتلایان به صرع، افرادی با ایمپلنت فلزی، زنان باردار، یا بیماران با بیماری‌های خودایمنی می‌تواند شدیدتر و خطرناک‌تر باشد.

توصیه می‌شود قبل از شروع طب سوزنی، مشاوره پزشکی کامل انجام شده و تمامی شرایط بالینی بیمار در نظر گرفته شود.

نقش تحقیقات علمی در شناخت عوارض طب سوزنی

اگرچه طب سوزنی می‌تواند در تسکین برخی دردهای مزمن مؤثر باشد، اما خطراتی هم در پی دارد. بر اساس مقاله منتشرشده عوارض طب سوزنی در مواردی که درمان توسط افراد آموزش‌دیده انجام شده، بسیار کمتر است.

بین فایده و عارضه باید آگاهانه انتخاب کرد

در نهایت، طب سوزنی روشی است که اگر به درستی و توسط افراد متخصص اجرا شود، می‌تواند فواید زیادی داشته باشد. اما بی‌توجهی به اصول ایمنی و شرایط فردی ممکن است این روش را از یک درمان طبیعی به یک تهدید جدی تبدیل کند.

آگاهی کامل از عوارض طب سوزنی پیش از شروع درمان، مشاوره با پزشک و انتخاب کلینیک معتبر، راهکارهایی ضروری برای بهره‌مندی ایمن از این روش درمانی است.