عوارض قرص ملاتونین

ملاتونین یک هورمون طبیعی در بدن است که نقش اصلی آن تنظیم خواب و بیداری است. بدن ما به طور طبیعی در تاریکی شب ملاتونین ترشح می‌کند و همین باعث می‌شود احساس خواب‌آلودگی داشته باشیم. اما گاهی به دلیل مشکلاتی مانند بی‌خوابی، تغییر ساعت خواب، استرس یا حتی سفرهای طولانی، تعادل این هورمون به هم می‌ریزد و بسیاری از افراد سراغ قرص ملاتونین می‌روند.

مصرف این قرص در سال‌های اخیر بسیار رایج شده و حتی در داروخانه‌ها بدون نسخه هم فروخته می‌شود. افراد زیادی فکر می‌کنند ملاتونین کاملاً بی‌خطر است، چون در بدن هم تولید می‌شود. اما حقیقت این است که مصرف بیش از حد یا طولانی‌مدت آن می‌تواند عوارضی به همراه داشته باشد. درست مثل هر داروی دیگری، ملاتونین هم فوایدی دارد و هم می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.

درک عوارض قرص ملاتونین اهمیت زیادی دارد، چرا که برخی از این عوارض در کوتاه‌مدت ظاهر می‌شوند و برخی دیگر ممکن است در طولانی‌مدت اثرات منفی بر بدن بگذارند. در این مقاله به طور کامل و با زبانی ساده درباره مهم‌ترین عوارض ملاتونین صحبت می‌کنیم تا قبل از مصرف آن، آگاهانه تصمیم بگیرید.

خواب‌آلودگی شدید در طول روز

یکی از شایع‌ترین عوارض ملاتونین این است که فرد حتی بعد از بیدار شدن هم احساس خواب‌آلودگی می‌کند. در واقع، ملاتونین قرار است شب‌ها به خواب رفتن کمک کند، اما وقتی دوز آن زیاد باشد یا زمان مصرف درست انتخاب نشود، بدن دچار اختلال می‌شود.

این خواب‌آلودگی روزانه می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. مثلا ممکن است تمرکز کاهش پیدا کند، رانندگی خطرناک شود یا حتی در محیط کار عملکرد فرد پایین بیاید. بعضی‌ها فکر می‌کنند اگر قرص ملاتونین بیشتری مصرف کنند، راحت‌تر می‌خوابند؛ در حالی که نتیجه برعکس است و بدن دچار بی‌حالی مداوم می‌شود.

برای پیشگیری از این مشکل، متخصصان توصیه می‌کنند ملاتونین درست قبل از خواب مصرف شود و از مصرف خودسرانه یا دوزهای بالا خودداری شود.

سردرد و سرگیجه

یکی دیگر از عوارض نسبتاً رایج ملاتونین، سردرد و سرگیجه است. دلیل این موضوع این است که ملاتونین روی فعالیت مغز و اعصاب تأثیر می‌گذارد و تغییر در سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث درد یا گیجی شود.

افرادی که این عارضه را تجربه می‌کنند معمولاً از سنگینی سر، تاری دید یا احساس عدم تعادل هم شکایت دارند. این موضوع می‌تواند به‌ویژه برای کسانی که کارهایی مثل رانندگی یا کار با دستگاه‌های سنگین انجام می‌دهند خطرناک باشد.

اگر مصرف ملاتونین باعث سردرد یا سرگیجه شدید شد، بهتر است مصرف آن را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید. گاهی تغییر دوز یا زمان مصرف می‌تواند این مشکل را برطرف کند.

مشکلات گوارشی

ملاتونین در برخی افراد باعث مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، دل‌درد یا اسهال می‌شود. این عارضه معمولاً به دلیل حساسیت دستگاه گوارش به تغییرات هورمونی یا تأثیر مستقیم دارو بر معده رخ می‌دهد. برخی افراد گزارش کرده‌اند که بعد از مصرف ملاتونین دچار نفخ یا بی‌اشتهایی شده‌اند. این مشکلات ممکن است موقتی باشند، اما اگر ادامه پیدا کنند می‌توانند زندگی روزمره فرد را مختل کنند.

بهتر است ملاتونین با یک لیوان آب و ترجیحاً همراه با یک وعده غذایی سبک مصرف شود تا احتمال بروز مشکلات گوارشی کاهش یابد.

تغییرات خلقی و روانی

مصرف ملاتونین در بعضی افراد می‌تواند باعث تغییرات خلقی شود. احساس افسردگی، اضطراب یا تحریک‌پذیری از جمله عوارضی هستند که برخی افراد تجربه کرده‌اند. دلیل این موضوع این است که ملاتونین روی تعادل شیمیایی مغز و ترشح سایر هورمون‌ها هم اثر می‌گذارد.

گاهی افراد متوجه می‌شوند که بعد از مصرف ملاتونین زودتر عصبی می‌شوند یا حتی بی‌حوصلگی بیشتری دارند. این مسئله به‌ویژه در افرادی که سابقه افسردگی یا اضطراب دارند، مهم‌تر است و باید با احتیاط بیشتری مصرف شود.

اگر چنین علائمی ظاهر شد، بهترین کار این است که مصرف قرص قطع شود و پزشک در جریان قرار گیرد. استفاده طولانی‌مدت از ملاتونین بدون بررسی دقیق می‌تواند مشکلات روانی را تشدید کند.

تداخل با داروهای دیگر

یکی از نکات مهم درباره ملاتونین این است که می‌تواند با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. به طور مثال، داروهای ضدافسردگی، داروهای فشار خون، داروهای رقیق‌کننده خون یا حتی قرص‌های ضدبارداری ممکن است با ملاتونین واکنش نشان دهند.

این تداخل‌ها می‌توانند باعث کاهش یا افزایش اثر داروها شوند و حتی عوارض خطرناک ایجاد کنند. برای همین توصیه می‌شود افرادی که داروی دیگری مصرف می‌کنند، قبل از شروع ملاتونین حتماً با پزشک مشورت کنند.

خیلی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند چون ملاتونین یک هورمون طبیعی است، پس هیچ خطری ندارد. در حالی که ترکیب آن با بعضی داروها می‌تواند بسیار جدی باشد.

اثرات طولانی‌مدت نامشخص

یکی از نگرانی‌های اصلی درباره ملاتونین، ناشناخته بودن عوارض طولانی‌مدت آن است. تحقیقات زیادی انجام شده، اما هنوز به طور کامل مشخص نیست که مصرف مداوم این قرص چه اثری بر بدن می‌گذارد.

برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که مصرف طولانی ملاتونین می‌تواند تعادل هورمون‌های دیگر را بر هم بزند، به‌ویژه در نوجوانان که بدنشان هنوز در حال رشد است. همچنین نگرانی‌هایی درباره تأثیر ملاتونین بر باروری و سیستم ایمنی وجود دارد. به همین دلیل بیشتر متخصصان توصیه می‌کنند ملاتونین فقط برای مدت کوتاه و تحت نظر پزشک مصرف شود، نه به صورت دائمی.

سوالات متداول درباره عوارض ملاتونین