عوارض لیزر صورت و مراقبت‌های لازم قبل و بعد از آن را بشناسید

لیزر صورت یکی از پرطرفدارترین روش‌های جوانسازی پوست است که در سراسر جهان برای درمان لک، چین و چروک، آکنه و تیرگی‌ها استفاده می‌شود. اما پشت این تکنولوژی پیشرفته، خطرات و پیامدهایی نهفته‌اند که اگر به آن‌ها توجه نشود، زیبایی آرزوشده به کابوسی طولانی تبدیل می‌شود. عوارض لیزر صورت از التهاب‌های ساده تا آسیب‌های ماندگار می‌توانند متغیر باشند. هدف این مقاله، بررسی علمی و کاربردی این عوارض و راهکارهای پیشگیری و درمان آن‌هاست.

التهاب و قرمزی: رایج‌ترین عوارض لیزر صورت

یکی از نخستین واکنش‌هایی که پوست به لیزر نشان می‌دهد، التهاب و قرمزی است. این واکنش که در ساعات اولیه پس از جلسه لیزر ایجاد می‌شود، اغلب به دلیل تحریک لایه‌های سطحی و میانی پوست است. در بیشتر موارد، این قرمزی موقتی است و با کمپرس سرد یا کرم‌های ضد التهاب قابل کنترل است. با این حال، در برخی پوست‌های حساس، این وضعیت ممکن است چند روز ادامه یابد. رعایت دقیق مراقبت‌های بعد از لیزر در کاهش التهاب مؤثر است.

تغییر رنگ پوست یا هایپرپیگمنتیشن

تغییر رنگ ناحیه درمان‌شده، یکی از عوارض جدی‌تر لیزر صورت است. برخی افراد پس از لیزر با تیرگی یا روشن‌شدن بیش از حد پوست مواجه می‌شوند. عوارض لیزر صورت در افرادی با پوست‌های تیره‌تر بیشتر خود را در قالب هایپرپیگمنتیشن یا هیپوپیگمنتیشن نشان می‌دهد. این تغییرات ممکن است موقتی یا در موارد نادر، دائمی باشند. استفاده از ضد آفتاب مناسب، پرهیز از آفتاب مستقیم و مراجعه به متخصص ماهر برای انجام لیزر از عوامل مهم در پیشگیری هستند.

احساس سوزش و خارش در ناحیه درمان شده

بسیاری از افراد پس از لیزر احساس سوزش خفیف یا خارش در محل درمان دارند. این حس ممکن است شبیه آفتاب‌سوختگی باشد و معمولاً طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف می‌شود. اما در برخی موارد، سوزش شدید یا پوسته‌پوسته شدن گسترده از نشانه‌های تحریک بیش از حد پوست است. برای پیشگیری از این عوارض لیزر صورت، استفاده از ژل‌های ترمیم‌کننده و محصولات مرطوب‌کننده توصیه می‌شود.

ایجاد زخم یا تاول‌های پوستی

در صورتی که لیزر با انرژی بیش از حد یا در شرایط نادرست انجام شود، احتمال بروز تاول، زخم یا حتی عفونت پوستی وجود دارد. این وضعیت‌ها اگر درمان نشوند، ممکن است به اسکار یا فرورفتگی دائمی منجر شوند. به همین دلیل انتخاب کلینیک معتبر، تکنسین آموزش‌دیده و دستگاه‌های تأییدشده اهمیت حیاتی دارد. دستگاه‌های غیر استاندارد یا استفاده غیراصولی از لیزر، بیشترین عامل بروز زخم‌های ماندگار بوده‌اند.

تحریک آکنه یا جوش‌های زیرپوستی

یکی از عوارض لیزر صورت که کمتر شناخته‌شده است، تشدید جوش‌ها پس از لیزر است. برخی از انواع لیزر ممکن است به تحریک غدد چربی و ایجاد آکنه‌های جدید منجر شوند. اگر پوست چرب یا مستعد آکنه دارید، حتماً با پزشک خود در مورد نوع مناسب لیزر مشورت کنید. استفاده از محصولات ضدجوش و ژل‌های ضد التهاب پس از لیزر می‌تواند مفید باشد.

حساسیت شدید به نور و آفتاب

بعد از لیزر، پوست دچار نازکی و حساسیت بیشتر به نور خورشید می‌شود. بدون مراقبت مناسب، قرارگیری در معرض آفتاب می‌تواند باعث ایجاد لک‌های جدید یا تشدید تیرگی‌ها شود. ضد آفتاب با SPF بالا، کلاه و پوشش فیزیکی در روزهای پس از درمان الزامی است. این نکته ساده می‌تواند از بسیاری از عوارض لیزر صورت جلوگیری کند.

واکنش‌های آلرژیک به کرم‌های بعد از لیزر

استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده یا داروهای موضعی نامناسب می‌تواند خود باعث بروز حساسیت، قرمزی یا التهاب بیشتر شود. همیشه از محصولاتی استفاده کنید که توسط پزشک تجویز شده‌اند و از هرگونه تست روی پوست ناآزموده بپرهیزید.

عفونت‌های باکتریایی یا قارچی

در صورتی که پوست بعد از لیزر ضدعفونی نشود یا محیط درمان غیربهداشتی باشد، خطر بروز عفونت‌های پوستی افزایش می‌یابد. قرمزی شدید، درد مداوم، ترشح چرک یا بوی بد نشانه‌هایی از عفونت هستند. این نوع عوارض لیزر صورت نیاز به درمان فوری با آنتی‌بیوتیک یا داروی ضدقارچ دارند و نباید نادیده گرفته شوند.

زیبایی با لیزر ممکن است، اما با آگاهی و مراقبت!
لیزر صورت اگر درست انجام نشود، می‌تواند به جای شفافیت، التهاب، تیرگی یا حتی زخم به‌جا بگذارد. پیشگیری همیشه ساده‌تر از درمان است.

آسیب به چشم: خطری پنهان در صورت بی‌احتیاطی

اگرچه لیزر صورت ناحیه اطراف چشم را هدف نمی‌گیرد، اما در بسیاری از کلینیک‌ها محافظت از چشم به طور کامل رعایت نمی‌شود. نور لیزر می‌تواند به شبکیه یا قرنیه آسیب وارد کند و در موارد نادر، منجر به تاری دید یا درد چشم شود. استفاده از عینک محافظ مخصوص در حین لیزر برای بیمار و اپراتور الزامی است. غفلت از این موضوع یکی از عوارض لیزر صورت نادیده گرفته‌شده اما بالقوه خطرناک است.

تحریک روزاسه یا تشدید آن

افرادی که دچار بیماری التهابی پوستی «روزاسه» هستند یا مستعد برافروختگی و قرمزی مزمن صورت می‌باشند، ممکن است با انجام لیزر دچار تشدید علائم شوند. این واکنش می‌تواند تا چند هفته طول بکشد و حتی به درمان دارویی نیاز پیدا کند. پزشکان متخصص پوست توصیه می‌کنند قبل از لیزر، تشخیص دقیق نوع پوست و سوابق بیماری‌های پوستی برای جلوگیری از عوارض لیزر صورت انجام شود.

بروز میلیا یا جوش‌های سفید کوچک

پس از لیزر صورت، در برخی بیماران جوش‌های ریز سفیدرنگی به نام میلیا در سطح پوست ظاهر می‌شوند. این عارضه معمولاً در نتیجه ترمیم سریع پوست و تجمع کراتین در لایه‌های سطحی به وجود می‌آید. اگرچه میلیا خطرناک نیست، اما ممکن است زیبایی پوست را برای مدتی تحت تاثیر قرار دهد و نیاز به لایه‌برداری ملایم داشته باشد.

ضخیم شدن غیرطبیعی پوست

در موارد بسیار نادر، تکرار بیش از حد جلسات لیزر یا استفاده از تنظیمات نادرست دستگاه ممکن است منجر به فیبروز یا ضخیم شدن بافت پوست شود. این حالت به‌ویژه در نواحی‌ای مانند پیشانی یا گونه‌ها ممکن است باعث ایجاد ظاهر غیرطبیعی شود. به همین دلیل رعایت فاصله مناسب بین جلسات و استفاده از انرژی کنترل‌شده در لیزر ضروری است تا این نوع عوارض لیزر صورت ایجاد نشود.

تأخیر در بهبود پوست در افراد سیگاری یا دارای دیابت

در افرادی که به دلایل متابولیکی مانند دیابت یا مصرف دخانیات، جریان خون ضعیف‌تری دارند، زمان ترمیم پوست پس از لیزر ممکن است طولانی‌تر شود. این موضوع نه‌تنها باعث قرمزی و التهاب طولانی‌تر می‌شود، بلکه خطر بروز عفونت و عوارض دیگر را نیز افزایش می‌دهد. در این شرایط، عوارض لیزر صورت می‌توانند شدیدتر و پیچیده‌تر شوند و نیاز به مراقبت حرفه‌ای دارند.

بروز اسکار یا جای زخم‌های ماندگار

گرچه بروز اسکار بعد از لیزر بسیار نادر است، اما در صورت استفاده نادرست از دستگاه، درمان بر روی پوست‌های بسیار حساس یا بی‌توجهی به مراقبت‌های بعد از لیزر، احتمال ایجاد جای زخم وجود دارد. اسکارها می‌توانند سطحی یا عمیق باشند و حتی به درمان‌های مکمل مانند لیزر مجدد، میکرونیدلینگ یا تزریق نیاز داشته باشند.

اختلال در رنگدانه‌های پوستی در دوران بارداری

خانم‌های باردار به دلیل تغییرات هورمونی شدید، مستعد بروز لک و تیرگی‌های پوستی هستند. انجام لیزر صورت در این دوران می‌تواند این وضعیت را تشدید کند و باعث ایجاد ملاسما یا لک‌های بارداری شود. همچنین به دلیل احتمال تأثیر بر جنین، اکثر پزشکان انجام لیزر در دوران بارداری را توصیه نمی‌کنند. در واقع، عوارض لیزر صورت در دوران حاملگی، هم برای مادر و هم برای جنین، نیاز به بررسی و احتیاط بیشتری دارد.

راهکارهایی برای پیشگیری از عوارض لیزر صورت

• از انجام لیزر در روزهای خیلی گرم پرهیز کنید.
• تست آلرژی قبل از جلسه کامل انجام دهید.
• کلینیک‌های دارای مجوز و دستگاه‌های معتبر را انتخاب کنید.
• پس از درمان، پوست را مرطوب نگه‌دارید و به آن استراحت بدهید.
• مصرف ضدآفتاب را تا هفته‌ها به طور منظم ادامه دهید.

هرچند لیزر صورت می‌تواند تحولی در زیبایی پوست ایجاد کند، اما عدم آگاهی از عوارض احتمالی آن می‌تواند نتایج معکوس به همراه داشته باشد. عوارض لیزر صورت بسته به نوع پوست، مهارت اپراتور، شرایط محیطی و مراقبت‌های بعد از درمان می‌توانند شدت و ضعف متفاوتی داشته باشند. انتخاب آگاهانه و مراقبت مناسب، بهترین تضمین برای لذت بردن از نتایج درخشان لیزر خواهد بود.