ترمیم دندان شکسته + انواع روش های درمان
معمولا اصل تمرکزتان در حین ورزش و تمرین بر روی کاری است که انجام می‌دهید و قاعدتا دندان‌هایتان اولین چیزی نیست که در دویدن، شنا یا هر ورزش دیگر به آن فکر کنید. نمی‌توان شکستگی دندان در حین ورزش را پیش‌بینی کرد و متاسفانه اکثر افراد هم تا زمانی که اتفاقی برایشان نیافتد، به دنبال محافظت از دندان‌هایشان نخواهند بود. دندانها به شدت شکننده هستند و ممکن است تحت تاثیر حوادثی که انتظارش را ندارید، بشکند. احتمال شکستن دندان در تمرینات و ورزشهای شدیدتر شامل حرکت و بازی، افزایش می‌یابد. بنابراین اگر دندان ترک‌خورده یا لب‌پریده‌ای دارید، بهتر است به دنبال ترمیم دندانتان با استفاده از گزینه‌ای مثل روکش دندان باشید.
چه گزینه‌هایی برای ترمیم دندان شکسته وجود دارد؟
ترمیم دندان شکسته به شدت شکستگی بستگی دارد و برای ارزیابی وضعیت دندانی که به ترمیم نیاز دارد، باید به دندانپزشکتان مراجعه کنید. دندانها اعضای بسیار قدرتمندی برای تحمل فشارهای روزمره مثل جویدن مواد غذایی مختلف است، اما حتی در صورت مراقبت کافی هم شاید در پیشگیری از همه صدمات موفق نباشید. خوشبختانه گزینه‌های مختلفی برای ترمیم دندان شکسته وجود دارد.
باندینگ دندان
راحت‌ترین راه ترمیم دندان شکسته، استفاده از باندینگ دندان یا جسب دندان است که ماندگاری آن در مواردی، به ده سال هم می‌رسد. این گزینه، راه‌حل بسیار مناسبی برای ترک‌خوردگی یا لب‌پریدگی‌های جزئی است. مرحله آماده‌سازی برای باندینگ دندان شامل خراشیدن سطح رویی و مالیدن مایع کاندیشنر بر روی آن میشود. سپس دندانپزشکتان، باندینگ دندان که به صورت خمیری است را بر روی دندان میمالد تا شکل آن را به خود بگیرد و آن را با نور فرابنفش، خشک می‌کند. این فرایند بدون درد است و نیازی به تزریق ماده بیحسی نیست.
لمینت دندان
لمینت دندان برای موارد کمی جدی‌تر شکستگی دندان، گزینه بهتری به شمار می‌رود. لمینت سرامیکی کل رویه دندان را می‌پوشاند و ظاهری واقعی به آن می‌بخشد. ماندگاری لمینت دندان، بسیار بالا است و ماندگاری ده تا 15 ساله خواهد داشت؛ البته اگر درگیر مشکل دندان‌قروچه باشید، احتمال خرابی لمینت بالا می‌رود و در این حالت بهتر است به دنبال گزینه دیگری برای ترمیم دندانتان باشید.
می توان از لمینت برای ترمیم دندان شکسته، پوشاندن تغییر رنگ دندان، ترمیم لب‌پریدگی یا ترک‌خوردگی دندان و پر کردن فاصله بین دندانها استفاده کرد و ظاهر جذاب تری به دندانها و لبخندتان بخشید.
دندانپزشک برای این منظور، بخشی از دندانتان را تراشیده و ضخامت لازم برای نصب لمینت را باقی می‌گذارد. سپس از آن قالب گرفته شده و به آزمایشگاه دندانسازی ارسال میشود. تا زمانی که لمینت نهایی آماده شود، یک روکش موقتی بر روی دندان تراشیده‌شده شما نصب خواهد شد. زمانی که روکش دندانتان آماده شود، برای اجرای مرحله پایانی ترمیم دندانتان باید نزد دندانپزشکتان بروید.
آنله دندان
آنله‌ها گزینه‌های بسیار خوبی برای ترمیم یک دندان شکسته به شمار می‌روند. برخلاف شکل مرسوم پرکردن دندان که مواد استفاده‌شده به وسیله چسب مخصوص در کنار هم نگه داشته میشود، آنله‌ها در فرایندی که مستقیما بر روی سطح دندان طبیعی نصب میشود، به عنوان یک راهکار سفارشی شناخته میشود.
نه تنها با استفاده از آنله به ترمیم و تقویت دندان کمک میشود، بلکه استفاده از یک لمینت سفارشی می‌تواند مزایای بسیاری از لحاظ زیبایی نیز برای بیمار به همراه بیاورد. آنله‌ها به شما در محافظت از دندان و لبخندتان برای مدت طولانی کمک می‌کند.
تاج دندان
تاج گزینه بسیار مناسبی برای ترمیم لب‌پریدگی‌های بزرگ است که می‌تواند قدرت قبلی دندان را به آن برگردانده و جلوی تخریب دندان را بگیرد. برای حذف درد ناشی از فرایند ترمیم به وسیله تاج دندان از ماده بیحسی استفاده میشود. دندانپزشک در این فرایند هم مانند آنچه در نصب روکش و لمینت رخ می‌دهد، بخشی از دندانتان را می‌تراشید و قالب آن را به آزمایشگاه دندانسازی ارسال می‌کند و تا زمان آماده شدن آن، روی دندانتان را با یک روکش موقتی می‌پوشاند.
عصب کشی
در شکستگی‌هایی که پالپ دندان آسیب ندیده باشد، نیازی به عصب کشی نخواهد بود مگر آنکه نشانه‌های عفونت پالپ دندان در بیمار دیده شود. اگر پالپ دندان در اثر شکستگی آن مشخص شود، انجام عصب کشی حتمی خواهد بود.
اصولا تمامی موارد دندان‌هایی که با لب‌پریدگی یا شکستگی بدی همراه شده باشند، به عصب کشی نیاز خواهند داشت. دندانپزشک در این فرایند، بخش پوسیده و اعصاب دندان را از بین می‌برد و اگرچه عصب کشی به عنوان یک روش دردناک شناخته میشود، اما اکثر بیماران عملا دردی در طول فرایند، تجربه نمی‌کنند.
کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان یک روش موثر و ایمن در ترمیم دندان شکسته است که بهبود قابل توجهی در سلامت دهان و دندان ایجاد می‌کند. در صورت داشتن لثه سالم و تراکم استخوان کافی فک، می‌توان بلافاصله بعد از کشیدن دندان اقدام به کاشت ایمپلنت نمود. ایمپلنت، بستر محکمی برای جایگزینی دندان است و عملکردی مشابه با دندان طبیعی، امکان خوردن، خندیدن، صحبت کردن و افزایش اعتماد به نفس را برای فرد به همراه می‌آورد.
دندانپزشک کدام راه‌حل را برای ترمیم دندان شکسته انتخاب خواهد کرد؟
انواع روشهای مورد استفاده توسط دندانپزشکان برای ترمیم دندان شکسته به نوع شکستگی دندان بستگی داردو دندانهای شکسته را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
- دندان ترک‌خورده
زمانی که دندان می‌شکند یا ترک می‌خورد، حتی اگر یکپارچگی آن حفظ شده و از هم جدا نشوند، باز هم می‌توان گفت که کل دندان تحت تاثیر قرار گرفته است. سعی در جویدن با دندان ترک‌خورده، منجر به ایجاد درد شدید و مشکلات مختلفی مثل عفونت میشود. در این حالت بهتر است سریعا به دندانپزشکتان مراجعه کنید.
- لب‌پریدگی دندان
اصطلاح لب‌پریده به حالتی گفته میشود که بخش کوچکی از دندان، شکسته و جدا شده است. این حالت ممکن است برای قسمتهای مختلف دندان رخ دهد اما در فرایند ترمیم، معمولا ساده‌ترین شکل شکستگی به شمار می‌رود.
- دندانهای نصف‌شده
دو نیم شدن یا نصف شدن دندان به حالتی گفته میشود که دندان بعد از شکستگی، می‌شکند و از هم جدا میشود. در این حالت دیگر نمی‌توان دندان را حفظ کرد و بهتر است از ایمپلنت دندان استفاده شود.
نکاتی برای محافظت از دندان در حین ورزش
در اینجا نکات مهمی برای کمک به مراقبت از دندان در مقابل ترک‌خوردگی یا لب‌پریدگی در حین ورزش آورده شده است:
مصرف نوشیدنی‌های ورزشی را محدود کنید
سعی کنید برای آبرسانی به بدن در حین ورزش، حتی‌الامکان از آب استفاده کنید. اگرچه مصرف بعضی نوشیدنی‌های حاوی الکترولیت برای کمک به ورزش مفید است، اما برای اکثر ورزشها ضروری نیست و آب برایتان کافی خواهد بود.
بعلاوه، خاصیت اسیدی و وجود شکر در نوشیدنی‌های ورزشی می‌تواند منجر به آسیب دیدگی دندان شود. بعد از مصرف نوشیدنی‌های ورزشی، حتما از آب برای آبکشی شکر و خنثی کردن خاصیت اسیدی آن استفاده کنید.
از کلاه استفاده کنید
گذاشتن کلاه ایمنی برای دوچرخه سواران و ورزشکاران فعال در رشته‌های بیسبال، هاکی، فوتبال امریکایی، فوتبال و ورزشهای تماسی دیگر ضروری است. حتما کلاه مناسب برای یک رشته خاص را انتخاب کنید، چرا که آنها به طور خاص برای محافظت از سر و صورت در مقابل آسیب‌های آن ورزش طراحی شده‌اند. کلاه ایمنی مناسب نه تنها از آسیب‌های دندانی جلوگیری کند، بلکه از سر در مقابل ضربات و آسیب‌های جدی نیاز محافظت می‌کند.
از گارد دندان استفاده کنید
تمارین و ورزشهای مختلف، به خصوص ورزشهای تماسی، با برخورد دندانها به یکدیگر و وارد شدن فشار به آنها همراه میشود. استفاده از گارد محافظ دندان نه تنها از دندان در مقابل ضربات بیرونی محافظت می‌کند، بلکه با جلوگیری از ساییده شدن آنها بر روی یکدیگر، جلوی تخریب دندان از داخل را هم می‌گیرد. بهترین شکل گارد محافظ دندان، نمونه‌ای است که بعد از مراجعه به دندانپزشک و گرفتن قالب از دندانها، به صورت سفارشی برای خود بیمار طراحی و ساخته میشود.
محدودیت‌های خودتان را بشناسید
اگرچه افزایش میزان ورزش به نفع فرد است، اما این کار را باید به آرامی انجام دهید. اگر به صورت ناگهانی تحت فشار ورزش شدید قرار بگیرید، ممکن است با تبعات آن نیز مواجه شوید. ورزشهای رقابتی، مسئول بخش بزرگی از فوریت‌های دندانپزشکی است.
ساییده شدن دندانها بر روی همدیگر هم یکی از دلایل آسیب دیدگی آنها است و اگر در لابلای ورزش متوجه شوید که در حال فشردن دندان‌هایتان به یکدیگر هستید، احتمالا تحت فشار هستید و بهتر است کمی از فشار تمرین‌تان کم کنید. بعد از کاهش فشار وارد بر خود در طول تمرین، فرم بدنی خود در حین تمرین را بازنگری کنید.
درباره TMJ با دندانپزشکتان صحبت کنید
دندان‌قروچه یا فشردن دندانها به هم در طول تمرین، می‌تواند منجر به بدتر شدن اختلال مفصل تمپوروماندیبولار (TMJ) شود که خود را با افزایش درد فک، گردن‌درد و سردرد در حین یا بعد از تمرین نشان می‌دهد. یک دندانپزشک متخصص عصب و عضله می‌تواند یک گارد محافظ برای استفاده روزانه شما طراحی کند تا با مراقبت از دندان‌هایتان در طول تمرین، به کاهش درد ناشی از TMJ کمک کند.
البته نباید این گارد محافظ را با محافظ‌های بدون نسخه‌ای اشتباه بگیرید که محافظت کمی در قبال ضربات ایجاد می‌کند و کاربرد خاصی در مقابل ساییدگی دندانها در طول روز و بدتر شدن TMJ ندارند.
آب کافی بنوشید
اولین کاری که باید برای جلوگیری از دندان‌هایتان در مقابل پوسیدگی انجام دهید، تقویت بزاق دهان است. بزاق به شسته شدن دهان از ذرات غذا و پلاک روی دندانها کمک می‌کند. مولفه‌های آنتی باکتریال بزاق به کشته شدن باکتری‌های مضر کمک می‌کند و در خنثی شدن خاصیت اسیدی و تخریب دندان نیز موثر است.
در صورت کم آبی بدن، میزان بزاق دهان نیز کاهش می‌یابد و تنفس منجر به خشکی بیشتر دهان و افزایش وضعیت اسیدی آن میشود. بنابراین از مصرف آب و نوشیدنی‌های کافی در طول روز مطمئن شوید تا نیازتان به روکش و پر کردن دندان را کاهش دهید.
جمع بندی
شکستگی دندان می‌تواند یک موقعیت اورژانسی دندانی باشد که به شدت شکستگی بستگی دارد. اگر به ترمیم دندان شکسته نیاز پیدا کردید، شک نکنید و سریعا با دندانپزشکتان تماس بگیرید. با درک شکل شکستن دندان و نوع شکستگی آن، می‌توانید درباره روش درست ترمیم دندانتان تصمیم گیری کنید. این شکستگی‌ها می‌تواند مشکلات جدی تری غیر از درد دندان را به همراه بیاورد که از آن جمله می‌توان به عفونت و نیاز به کشیدن آن اشاره کرد. بنابراین مراجعه هر چه سریعتر به دندانپزشک برای ترمیم دندان شکسته از اهمیت بالایی برخوردار است.
