سلامت زنان

سلامت دندان در بارداری و هرآنچه باید درباره آن بدانید

2019-07-03

حفظ سلامت دندان در بارداری از این جهت اهمیت دارد که حاملگی می تواند مشکلاتی در لثه و دندان های زنان به وجود آورد و خطر پوسیدگی، دندان های آنان را تهدید می کند. در دوران بارداری به علت افزایش برخی هورمون ها، پاسخ بدن شما به پُژَک دندان یا پلاک دندان (لایه ای از میکروب ها بر روی دندان که باعث پوسیدگی می شوند) تحت تاثیر قرار می گیرد و ممکن است نتواند به خوبی با آن ها مقابله کند.

البته به این نکته توجه داشته باشید که بارداری به طور مستقیم باعث پوسیدگی دندان ها نمی شود. برخی افراد به اشتباه تصور می کنند که اگر مادر دندان هایش در زمان حاملگی دچار پوسیدگی شود، این پوسیدگی به فرزندش هم منتقل می شود! این تصور کاملا غلط است.

اگر مصرف کلسیم مادر در بارداری ناکافی باشد، ممکن است استخوان های فرزندش با مشکلاتی روبرو شوند اما این به هیچ عنوان به دندان های نوزاد مربوط نیست و مواد لازم برای ساخت دندان های نوزاد توسط بدن خودش تولید یا جذب می شوند.

در هر صورت سلامت دندان در بارداری ممکن است برای برخی زنان نگران کننده باشد که با توجه به توصیه هایی که در ادامه این مطلب در اختیارتان قرار می دهیم و مراجعه مرتب به دندان پزشک، این مشکل رفع خواهد شد. پس نگران نباشید!

بیماری‌های دندانی مادر می تواند بر روی رشد فرزند تاثیر بگذارد

تحقیقات ثابت کرده است که بین بیماری های لثه مادر باردار و تولد فرزند نارس یا نوزاد با وزن کم ارتباط وجود دارد. نوزادانی که به صورت نارس متولد می شوند ممکن است در معرض بیماری هایی مانند فلج مغزی قرار گیرند و مشکلات بینایی و شنوایی در آن ها به وجود آید.

برآوردها نشان می دهند که تقریبا ۱۸ نوزاد از هر ۱۰۰ نوزادی که تولد زودرس دارند، به علت ابتلای مادر در دوران بارداری به پیوره یا پیرادندان‌آماس است که نوعی عفونت مزمن لثه می باشد. مراقبت های دندان پزشکی در دوران بارداری می تواند تا حد زیادی احتمال تولد نوزاد زودرس را کاهش دهد.

سلامت دندان پیش از بارداری

به قول معروف پیشگیری بهتر از درمان است! اگر تصمیم به بارداری دارید و هنوز به سلامت دندان هایتان اهمیت نمی دهید، بهتر از تجدید نظر کنید. اینکه پیش از بارداری به فکر سلامت دهان و دندان خود باشید می توانید از پیش آمدن بسیاری از مشکلات پیشگیری کنید. پیشنهاد می کنیم موارد زیر را جدی بگیرید:

حداقل ۲ بار در روز دندان هایتان را با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک کنید.
حتما از نخ دندان استفاده کنید.
به طور مرتب به دندان پزشک مراجعه کنید.

اگر در حال برنامه ریزی برای باردار شدن هستید، پیشنهاد ما این است که به دندان پزشک مراجعه کرده و راهنمایی های او را مرتبا انجام دهید. ممکن است آن ها توصیه های بسیار ساده ای به شما ارائه دهند که با رعایت آن ها تمام نگرانی هایتان برای بارداری از بین برود.

اگر باردار هستید، حتما به دندانپزشکتان اطلاع دهید

حاملگی ممکن است بر روی نحوه درمان دندانپزشک تاثیر گذار باشد. به عنوان مثال، ممکن است دندانپزشک زمانی که بفهمد شما بارداری هستید از اشعه X استفاده نکند. یا اگر استفاده از آن بسیار ضروری باشد، مراقبت های لازم برای از بین بردن خطر اشعه X برای فرزندتان را در نظر بگیرد. همچنین اگر درمان بیماری های دندان شما نیاز به بیهوشی داشته باشد، دندانپزشک حتما باید از وضعیت بارداری شما مطلع باشد. زیرا برخی از داروهای بیهوشی می توانند برای جنین خطرناک باشند.

دلایل به خطر افتادن سلامت دندان در بارداری

از رایج ترین دلایلی که باعث به خطر افتادن سلامت دندان در دوران بارداری می شوند عبارتند از:

مشکلات لثه
استفراغ
میل به خوراکی های شیرین
اوغ زدن در زمان مسواک کردن

مشکلات لثه در بارداری

هورمون های مرتبط با بارداری می توانند افرادی را که دارای پیش زمینه هستند، دچار بیماری های لثه کنند. برخی از شایع ترین مشکلات لثه در دوران حاملگی عبارتند از:

التهاب لثه: این بیماری بیشتر در سه ماهه دوم به وجود می آید. از علائم آن می توان تورم لثه و خونریزی آن هنگام مسواک زدن به ویژه بین دندان ها را نام برد.
یوره یا پیرادندان‌آماس پنهان یا درمان نشده: بارداری می تواند این عفونت را تشدید نماید و باعث تخریب دندان شود.
اپولیس بارداری یا گرانالومای زودرس: این بیماری باعث تورم موضعی خونریزی لثه می شود. درمان آن نیازمند مراجعه به دندانپزشک می باشد.

در دوران بارداری پُژَک دندان یا پلاک دندان افزایش نمی‌یابد، بلکه بر اثر افزایش هورمون های مربوط به بارداری، مقاومت بدن نسبت به آن ها کاهش پیدا می کند. پُژَک دندان یا پلاک دندان یک لایه نازک از میکروب ها بر روی دندان می باشد و به طور طبیعی به وجود می آید اما برای حفظ سلامت دندان باید آن ها را کنترل کرد.

اگر در لثه های خود مشکلی دارید به دندانپزشکتان اطلاع دهید. حتما روزی ۲ بار با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید دندان هایتان را بشویید تا در برابر فساد و پوسیدگی مقاوم شوند.

اگر پس از زایمان همچنان با مشکلاتی در لثه خود روبرو هستید بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید. اگرچه معمولا پس از زایمان این مشکلات از بین می روند اما در برخی افراد ممکن است باقی بمانند.

استفراغ می تواند به دندان ها آسیب بزند

هورمون های بارداری باعث شل شدن عضلات حلقوی که وظیفه نگهداری غذا در معده را دارند، می شوند. رفلکس معده یا استفراغ که در زمان حاملگی معمولا در اوایل صبح اتفاق می افتد، می تواند باعث برخورد اسید معده با دندان ها شده و به آن ها آسیب وارد کند. تکرار این استفراغ ها می تواند مینای دندان را ضعیف کرده و دندان هایتان را کاملا بپوساند.

جهت کاهش آسیب های ناشی از استفراغ به دندان بهتر است به موارد زیر توجه کافی داشته باشید:

اجتناب از مسواک زدن بلافاصله پس از استفراغ. استفرغ باعث تضعیف دندان ها می شود و فشار مسواک در این زمان می تواند به مینای دندان ها آسیب مضاعف وارد کند.
پس از استفراغ دهان خود را با آب معمولی شستشو دهید.
دهان خود را با فلوراید بشویید.
اگر به فلوراید دسترسی ندارید، سطح دندان های خود را با انگشتتان تمیز کرده و آب بکشید.
حداقل یک ساعت پس از استفراغ مسواک بزنید.

اوغ زدن در زمان مسواک زدن

برخی زنان باردای در زمان مسواک زدن اوغ می زنند و نمی توانند به خوبی این کار را انجام دهند. حتی در مواردی ممکن است استفراغ کنند. در هر صورت نمی توان مسواک زدن را در دوران بارداری کنار گذاشت، بنابراین توصیه می کنیم به موارد زیر توجه کنید:

از مسواکی با سر کوچک استفاده کنید. همچنین می توانید از مسواک کودکان که سر کوچک تری دارند استفاده کنید.
وقت بیشتری بگذارید و به آرامی مسواک بزنید.
چشم های خود را ببندید و فقط بر روی مسواک زدن تمرکز کنید. این مورد به بسیاری از افراد کمک کرده است.
برای خود حواس پرتی ایجاد کنید. مثلا می توانید به موسیقی گوش کنید.
ممکن است تعویض خمیردندانتان با طعم دیگر به شما در این زمینه کمک کند.

گرایشات غذایی در بارداری

برخی از زنان در زمان بارداری دچار تمایل یا تفر از غذاهای مختلف می شوند. تمایل به خراکی های شیرین می تواند خطر پوسیدگی دندان ها را افزایش دهد. اگر چنین حالتی دارید بهتر است از خوراکی های شیرین با قند کم استفاده کنید.

اگر نمی توانید خود را در این زمینه کنترل کنید، سعی کنید از شیرینی های سالم تر مانند میوه ها استفاده نمایید و پس از هر وعده شیرینی که می خورید حتما دندان هایتان را مسواک بزنید.