برای درمان عفونت قارچی واژن چکار کنیم؟

عفونت قارچی واژن، که به عنوان کاندیدیازیس واژن نیز شناخته می‌شود، یک بیماری شایع است که بسیاری از زنان را در مقطعی از زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عفونت ناشی از رشد بیش از حد قارچی به نام کاندیدا است که به طور طبیعی در واژن وجود دارد. در حالی که عفونت قارچی واژن معمولا جدی نیست، اما می‌تواند باعث ناراحتی و علائم آزاردهنده شود. این مقاله جامع به بررسی علل، علائم، تشخیص و مهمتر از همه، درمان‌های موثر برای عفونت قارچی واژن می‌پردازد.

علل عفونت قارچی واژن

واژن به طور طبیعی حاوی ترکیبی متعادل از قارچ‌ها و باکتری‌ها است. کاندیدا، نوعی قارچ است که به طور معمول در مقادیر کم در واژن وجود دارد. با این حال، زمانی که تعادل ظریف این میکروارگانیسم‌ها مختل شود، کاندیدا می‌تواند بیش از حد رشد کند و منجر به عفونت قارچی واژن شود. عوامل مختلفی می‌توانند این عدم تعادل را ایجاد کنند، از جمله:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های «خوب» را در واژن از بین ببرند و به کاندیدا اجازه رشد بیش از حد بدهند.
• بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند محیط واژن را تغییر داده و رشد قارچ را افزایش دهد.
• دیابت کنترل نشده: قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت می‌تواند محیطی غنی از قند در واژن ایجاد کند که رشد قارچ را تقویت می‌کند.
• ضعف سیستم ایمنی: شرایطی مانند HIV یا داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کنند، می‌توانند خطر ابتلا به عفونت قارچی واژن را افزایش دهند.
• دوش واژینال: دوش واژینال می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌ها و قارچ‌ها در واژن را مختل کند.
• لباس‌های تنگ و غیر قابل تنفس: لباس‌های تنگ می‌توانند رطوبت و گرما را به دام بیندازند و محیطی ایده‌آل برای رشد قارچ ایجاد کنند.

علائم عفونت قارچی واژن

علائم عفونت قارچی واژن می‌تواند از خفیف تا متوسط ​​متغیر باشد. شایع‌ترین علائم عبارتند از:

• خارش واژن: خارش شدید در ناحیه واژن و فرج (ناحیه خارجی تناسلی).
• سوزش واژن: احساس سوزش، به ویژه در هنگام ادرار یا رابطه جنسی.
• ترشحات واژن: ترشحات غلیظ، سفید، پنیری شکل. ممکن است ترشحات آبکی نیز وجود داشته باشد.
• قرمزی و تورم فرج: پوست اطراف واژن ممکن است قرمز، متورم و حساس شود.
• درد واژن: درد یا حساسیت در واژن.
• راش فرج: در برخی موارد، ممکن است راش‌های کوچک و قرمز رنگ در ناحیه فرج ظاهر شوند.

تشخیص عفونت قارچی واژن

اگر علائم عفونت قارچی واژن را تجربه می‌کنید، مهم است که برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما احتمالاً موارد زیر را انجام خواهد داد:

• بررسی سابقه پزشکی: پزشک شما در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله هرگونه شرایط پزشکی زمینه‌ای یا داروهایی که مصرف می‌کنید، سوال خواهد کرد.
• معاینه لگنی: پزشک شما معاینه لگنی انجام می‌دهد تا واژن و فرج را از نظر علائم عفونت بررسی کند.
• آزمایش ترشحات واژن: در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونه‌ای از ترشحات واژن شما را برای بررسی زیر میکروسکوپ یا کشت قارچ به آزمایشگاه بفرستد تا نوع قارچ را شناسایی کرده و سایر علل احتمالی علائم را رد کند.

درمان عفونت قارچی واژن

هدف از درمان عفونت قارچی واژن، از بین بردن رشد بیش از حد قارچ کاندیدا و تسکین علائم است. گزینه‌های درمانی مختلفی در دسترس هستند، از جمله:

1. داروهای ضد قارچ بدون نسخه (OTC)

بسیاری از داروهای ضد قارچ بدون نسخه به شکل کرم‌ها، پمادها، شیاف‌های واژینال و قرص‌ها برای درمان عفونت قارچی واژن در دسترس هستند. این داروها معمولاً حاوی داروهایی مانند کلوتریمازول، میکونازول، تیوکونازول یا بوتوکونازول هستند.

• کرم‌ها و پمادهای موضعی: این داروها مستقیماً در ناحیه فرج و داخل واژن استفاده می‌شوند. معمولاً به مدت 1 تا 7 روز (بسته به قدرت دارو) استفاده می‌شوند.
• شیاف‌های واژینال: این شیاف‌ها در واژن قرار می‌گیرند و دارو را به طور مستقیم به محل عفونت می‌رسانند. آن‌ها معمولاً به مدت 1 تا 7 روز استفاده می‌شوند.
• قرص‌های خوراکی: برخی از داروهای ضد قارچ OTC به صورت قرص‌های خوراکی نیز در دسترس هستند. با این حال، قرص‌های خوراکی OTC به اندازه داروهای موضعی برای درمان عفونت قارچی واژن موثر نیستند.

نحوه استفاده از داروهای ضد قارچ OTC:

• دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی دارو را به دقت دنبال کنید.
• درمان را برای کل دوره توصیه شده، حتی اگر علائم شما زودتر از بین رفتند، ادامه دهید.
• اگر علائم شما پس از 7 روز درمان بهبود نیافت، به پزشک مراجعه کنید.

2. داروهای ضد قارچ تجویزی

اگر عفونت قارچی واژن شما شدید باشد، به درمان‌های OTC پاسخ ندهد، یا مکرراً عود کند، پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ تجویزی را توصیه کند. این داروها معمولاً قوی‌تر از داروهای OTC هستند و ممکن است به شکل‌های مختلفی تجویز شوند:

• فلوکونازول خوراکی: فلوکونازول یک داروی ضد قارچ خوراکی است که معمولاً به صورت یک دوز واحد تجویز می‌شود. این دارو بسیار موثر است و اغلب برای عفونت‌های قارچی واژن شدید یا مقاوم به درمان OTC استفاده می‌شود.
• داروهای موضعی تجویزی: پزشک شما ممکن است کرم‌ها، پمادها یا شیاف‌های واژینال تجویزی قوی‌تری را تجویز کند که حاوی داروهایی مانند نیستاتین یا تربینافین هستند.
• درمان طولانی مدت: برای عفونت‌های قارچی واژن مکرر، پزشک ممکن است یک دوره طولانی مدت درمان ضد قارچی را توصیه کند، که ممکن است شامل مصرف داروهای خوراکی یا موضعی به صورت هفتگی یا ماهانه برای چندین ماه باشد.

3. درمان‌های خانگی و طبیعی

برخی از درمان‌های خانگی و طبیعی ممکن است به تسکین علائم عفونت قارچی واژن کمک کنند، اما مهم است که توجه داشته باشید که این درمان‌ها به اندازه داروهای ضد قارچ موثر نیستند و نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. برخی از درمان‌های خانگی که ممکن است امتحان کنید عبارتند از:

• روغن نارگیل: روغن نارگیل دارای خواص ضد قارچی است و ممکن است به تسکین خارش و سوزش کمک کند. روغن نارگیل خالص را به طور موضعی در ناحیه فرج استفاده کنید.
• روغن درخت چای: روغن درخت چای نیز دارای خواص ضد قارچی است، اما بسیار قوی است و باید قبل از استفاده با روغن حامل مانند روغن نارگیل رقیق شود. چند قطره روغن درخت چای رقیق شده را به ناحیه فرج بمالید.
• ماست پروبیوتیک: ماست پروبیوتیک حاوی باکتری‌های “خوب” است که می‌تواند به بازگرداندن تعادل طبیعی میکروارگانیسم‌ها در واژن کمک کند. ماست پروبیوتیک بدون قند را به طور موضعی در ناحیه فرج استفاده کنید یا ماست پروبیوتیک بخورید.
• سرکه سیب: حمام سرکه سیب ممکن است به تسکین خارش و سوزش کمک کند. نصف فنجان سرکه سیب را به آب حمام اضافه کنید و به مدت 20-30 دقیقه در آن بنشینید.

نکته مهم: قبل از استفاده از هر گونه درمان خانگی یا طبیعی، به ویژه اگر باردار هستید یا شرایط پزشکی زمینه‌ای دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

پیشگیری از عفونت قارچی واژن

در حالی که همیشه نمی‌توان از عفونت قارچی واژن جلوگیری کرد، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به آن انجام دهید:

• از دوش واژینال خودداری کنید: دوش واژینال تعادل طبیعی واژن را مختل می‌کند.
• از محصولات معطر واژینال خودداری کنید: از استفاده از صابون‌های معطر، تامپون‌ها، پدها و اسپری‌های بهداشتی زنانه خودداری کنید، زیرا این محصولات می‌توانند واژن را تحریک کرده و تعادل طبیعی آن را مختل کنند.
• لباس زیر نخی بپوشید: لباس زیر نخی اجازه تنفس پوست را می‌دهد و رطوبت را جذب می‌کند و به جلوگیری از رشد قارچ کمک می‌کند.
• از لباس‌های تنگ خودداری کنید: لباس‌های تنگ می‌توانند رطوبت و گرما را به دام بیندازند و محیطی ایده‌آل برای رشد قارچ ایجاد کنند.
• بهداشت مناسب را رعایت کنید: ناحیه تناسلی خود را به طور منظم با آب و صابون ملایم بشویید و از جلو به عقب خشک کنید.
• مصرف آنتی‌بیوتیک را محدود کنید: آنتی‌بیوتیک‌ها را فقط در صورت لزوم و طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• دیابت خود را کنترل کنید: اگر دیابت دارید، قند خون خود را به خوبی کنترل کنید.
• سیستم ایمنی خود را تقویت کنید: یک رژیم غذایی سالم داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید تا سیستم ایمنی خود را قوی نگه دارید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، عفونت قارچی واژن را می‌توان با داروهای OTC با موفقیت درمان کرد. با این حال، در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• این اولین بار است که علائم عفونت قارچی واژن را تجربه می‌کنید.
• علائم شما شدید هستند یا پس از 7 روز درمان OTC بهبود نمی‌یابند.
• شما باردار هستید یا فکر می‌کنید ممکن است باردار باشید.
• شما دیابت یا سایر شرایط پزشکی زمینه‌ای دارید.
• شما عفونت‌های قارچی واژن مکرر (چهار بار یا بیشتر در سال) را تجربه می‌کنید.
• شما علائم دیگری مانند تب، درد لگن یا ترشحات بدبو دارید.

سوالات متداول درباره عفونت قارچی واژن

1: آیا عفونت قارچی واژن مسری است؟

خیر، عفونت قارچی واژن معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل نمی شود، اما رابطه جنسی می تواند علائم را بدتر کند.

2: آیا مردان هم می توانند عفونت قارچی بگیرند؟

بله، مردان هم می توانند عفونت قارچی بگیرند، اما در مردان کمتر شایع است.

3: آیا عفونت قارچی واژن باعث ناباروری می شود؟

خیر، عفونت قارچی واژن معمولاً باعث ناباروری نمی شود، اما درمان نشدن آن می تواند باعث ناراحتی و مشکلات دیگری شود.

4: آیا می توانم از داروهای خانگی برای درمان عفونت قارچی واژن استفاده کنم؟

برخی از داروهای خانگی ممکن است به تسکین علائم کمک کنند، اما بهتر است برای درمان موثر به پزشک مراجعه کنید یا از داروهای ضد قارچ بدون نسخه استفاده کنید.

5: اگر باردار باشم، چگونه می توانم عفونت قارچی واژن را درمان کنم؟

اگر باردار هستید، قبل از استفاده از هر نوع دارو یا درمان، با پزشک خود مشورت کنید. برخی از داروهای ضد قارچ بدون نسخه برای استفاده در دوران بارداری بی خطر هستند، اما بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

6: چه مدت طول می کشد تا عفونت قارچی واژن درمان شود؟

با درمان مناسب، اکثر عفونت های قارچی واژن طی چند روز تا یک هفته بهبود می یابند.

7: چگونه می توانم از ابتلا به عفونت قارچی واژن جلوگیری کنم؟

با رعایت بهداشت مناسب، پوشیدن لباس زیر نخی، خودداری از دوش واژینال و محصولات معطر واژینال، و کنترل دیابت (در صورت وجود) می توانید خطر ابتلا به عفونت قارچی واژن را کاهش دهید.

8: اگر عفونت قارچی واژن من مکرراً عود کند، چه کار کنم؟

اگر عفونت قارچی واژن شما مکرراً عود می کند، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به درمان طولانی مدت یا بررسی علل زمینه ای داشته باشید.

منابع: cdc، mayoclinic و womenshealth