راز جوانی در قهوه و شکلات تلخ؛ کشف ترکیبی که پیری را کُند میکند
بسیاری از ما روز خود را با عطر قهوه آغاز میکنیم یا در لحظات خستگی به سراغ شکلات تلخ میرویم. اکنون نتایج یک مطالعه جدید نشان میدهد که این عادت نهتنها لذتبخش است، بلکه میتواند به معنای واقعی کلمه، روند پیر شدن سلولهای ما را کند کند.
تئوبرومین: نگهبان جدید سلولهای شما
بر اساس پژوهشی که به تازگی در مجله علمی Aging منتشر شده است، مادهای به نام «تئوبرومین» (Theobromine) که یک آلکالوئید طبیعی در دانه کاکائو و به مقدار کمتر در قهوه و چای است، با کاهش سرعت پیری سلولی ارتباط مستقیم دارد.
دانشمندان با بررسی دادههای بیش از ۱۶۰۰ شرکتکننده متوجه شدند افرادی که سطح این ماده در خونشان بالاتر است، بر اساس «ساعتهای اپیژنتیک» جوانتر از سن تقویمی خود به نظر میرسند. ساعت اپیژنتیک مدلی است که سن بیولوژیکی بدن را بر اساس تغییرات مولکولی در DNA تخمین میزند.
فراتر از ژنتیک؛ سبک زندگی چگونه سرنوشت سلولها را تغییر میدهد؟
اگرچه بخش بزرگی از روند پیری ما توسط ژنها تعیین میشود، اما شاخهای از علم به نام اپیژنتیک نشان میدهد که رفتارهای ما و موادی که مصرف میکنیم، مانند کلیدهایی عمل میکنند که میتوانند برخی ژنها را روشن یا خاموش کنند.
محققان دریافتند که تئوبرومین دقیقاً روی فرآیندی به نام «متیلاسیون DNA» تاثیر میگذارد. این فرآیند در واقع مانند «دستور زبان» برای ژنهای ماست؛ تئوبرومین بدون تغییر دادن اصلِ توالی DNA، نحوه بیان و عملکرد آنها را به گونهای تنظیم میکند که نشانههای پیری کمتری در سلولها دیده شود.
۵ نکته طلایی برای انتخاب شکلات «جوانکننده»
صرفاً خوردن هر نوع شکلاتی نمیتواند این اثر را داشته باشد. متخصصان تغذیه برای بهرهمندی از خواص تئوبرومین و سایر ترکیبات مفید مانند پلیفنولها، توصیههای زیر را ارائه میدهند:
- درصد کاکائو: به دنبال شکلاتهایی با درصد ۷۰ یا بالاتر باشید. هرچه درصد کاکائو بیشتر باشد، ترکیبات مفید بیشتر و قند و چربی اشباع کمتری دریافت میکنید.
- ترتیب ترکیبات: روی برچسب محصول دقت کنید که اولین ماده تشکیلدهنده، «کاکائو» باشد، نه شکر.
- دوری از فرآوری هلندی: فرآیند قلیایی کردن که برای ملایم کردن طعم شکلات استفاده میشود، بخش زیادی از آنتیاکسیدانهای آن را از بین میبرد.
- تعادل در مصرف: یک تکه کوچک (حدود ۲۸ گرم) در روز کافی است. به یاد داشته باشید که شکلات تلخ همچنان حاوی کالری و قند است.
- کیفیت به جای کمیت: در پخت و پز (مانند کیک و کوکی)، اثرات مثبت کاکائو به دلیل ترکیب با آرد و کره زیاد کاهش مییابد؛ بنابراین مصرف شکلات به صورت خالص یا نوشیدنی تلخ ترجیح داده میشود.
آیا شکلات اکسیر جادویی جوانی است؟
با وجود این یافتههای هیجانانگیز، دانشمندان هشدار میدهند که تئوبرومین تنها یکی از هزاران قطعه پازل پیری است. عواملی مانند کیفیت خواب، فعالیت بدنی، مدیریت استرس و رژیم غذایی کلی، نقشی بسیار تعیینکنندهتر در سلامت طولانیمدت دارند.
با این حال، این مطالعه بهانه خوبی به دست ما میدهد تا بدون احساس گناه، از یک تکه شکلات تلخ مرغوب یا یک فنجان قهوه در روز لذت ببریم؛ چرا که این لذتهای کوچک، در حال گفتوگوی مثبت با ژنهای ما هستند.
