عارضه‌های متداول در نظافتچیهای خانم و آقا
در حوزه طاقت‌فرسای نظافت حرفه‌ای هم مردان و هم زنانی که تمام تلاش خود را برای نظافت و بهداشت محیط انجام می‌دهند، با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. این چالش‌ها عبارت‌اند از قرار گرفتن در معرض مواد مضر، کارهای فیزیکی طاقت‌فرسا، و بازه‌های طولانی کارهای تکراری. در نتیجه، نظافتچیهای حرفه‌ای ممکن است مستعد یک سری بیماری خاص باشند که به واسطه کارشان به وجود می‌آیند. درک این خطرات برای سلامتیِ هم نظافتچیها و هم افراد مسئول سلامت و ایمنی آن‌ها ضروری است. در این مقاله، چند عارضه رایج که نظافتچیهای حرفه‌ای ممکن است با آن‌ها مواجه شوند را بررسی می‌کنیم.
مشکلات تنفسی
نظافتچیهای حرفه ای، در معرض مشکلات زیادی علی‌الخصوص مشکلات تنفسی هستند که دلیلش ماهیت کارشان است. یعنی در کارهایشان اغلب باید با گرد و خاک، آلرژن‌ها، و دودهای شیمیایی مواجه شوند که می‌تواند اثرات بدی روی سیستم تنفسی‌شان بگذارد. در طول زمان، استنشاق این ذرات معلق در هوا می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی‌ای مثل آسم، آلرژی یا حساسیت و بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) شود. برای مثال، فعالیت هایی مثل قالیشویی و مبل‌شویی می‌توانند ذرات ریز، مایت‌های غبار خانگی، پرزها و شوره‌های حیوانات خانگی و آلرژن‌های دیگری را آزاد کنند.
پیشگیری و درمان مشکلات تنفسی
- حتماً مطمئن شوید که محلی که نظافت آن را انجام می‌دهید تهویه مناسب دارد تا غلظت ذرات معلق در هوا و دود به حداقل ممکن برسد.
- از فیلترهای هوای ذرات با راندمان بالا (HEPA) در جاروبرقی استفاده کنید تا غبار و آلرژن‌ها را به شکلی مؤثر به خود جذب کند.
- از محصولات شوینده سازگار با محیط‌زیست با میزان پایین ترکیب آلی فرار (VOC) استفاده کنید تا محرک‌های تنفسی به حداقل برسند.
- حین کار با مواد شیمیایی یا در محیط‌هایی که سطح ذرات معلق در هوا در آن‌ها بالاست، از پوشش‌های حفاظتی تنفسی مثل ماسک استفاده کنید.
درماتیت (التهاب پوست) و تحریک پوست
وقتی یک نظافتچی حرفه‌ای مدام در معرض مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده قرار بگیرد، احتمال ابتلا به تحریک پوست و درماتیت در او بالا می‌رود. مواد شیمیایی می‌توانند چربی طبیعی پوست را از بین ببرند. همین طور، تماس طولانی‌مدت با محلول‌های شوینده و آب می‌تواند لایۀ حفاظتی پوست را تخریب کند، که باعث افزایش تحریک‌پذیری پوست میشود. درماتیت نوعی بیماری التهاب پوست است که می‌تواند در اثر تماس مستقیم با محرک‌ها یا آلرژن‌ها به وجود بیاید. دو نوع اصلی درماتیت که در بین نظافتچیهای حرفه‌ای شایع هستند عبارت‌اند از:
- درماتیت تماسی ناشی از محرک: این نوع درماتیت در اثر تماس مستقیم پوست با مواد محرکی مثل مواد شیمیایی شوینده به وجود می‌آید. وقتی فرد مکرراً و برای مدت طولانی در معرض این مواد قرار بگیرد، لایۀ حفاظتی پوستش آسیب خواهد دید که منجر به قرمزی، خشکی، خارش، و گاهاً تاول و ترک‌خوردگی میشود.
- درماتیت تماسی ناشی از حساسیت: درماتیت تماسی ناشی از حساسیت نوعی واکنش ایمنی است که زمانی به وجود می‌آید که پوست در پاسخ به یک ماده خاص واکنش آلرژیک نشان می‌دهد. یک سری از مواد شوینده یا اجزای موجود در محصولات شوینده می‌توانند واکنش‌های آلرژیک در افراد مستعد ایجاد کنند. علائم آن ممکن است شامل قرمزی، خارش، جوش، ورم، و گاهاً شکل‌گیری تاول‌های کوچک باشد.
پیشگیری و درمان درماتیت و تحریک پوست
- از دست‌کش‌های مناسبی استفاده کنید که جنسشان از موادی است که از پوست شما در برابر مواد شیمیایی خاص مورد استفاده در محصولات شوینده محافظت می‌کنند.
- محصولات شوینده ملایم یا ضدحساسیت استفاده کنید تا تحریک پوست به حداقل برسد.
- هر گونه باقی‌مانده شوینده را پس از اتمام کار از روی پوستتان کاملاً با آب پاک کنید.
- به طور مرتب از مرطوب‌کننده استفاده کنید تا تعادل رطوبت پوست را حفظ کنید و مانع حفاظتی آن را تقویت کنید.
مشکلات اسکلتی-عضلانی
ماهیت طاقت‌فرسای نظافت حرفه‌ای می‌تواند شانس ابتلا به بیماری‌های اسکلتی-عضلانی را در نظافتچیها بالا ببرد. این بیماری‌ها به سبب حرکات تکراری، بلندکردن اجسام سنگین، و بازه‌های طولانی ایستادن یا خم شدن ایجاد می‌شوند. چند بیماری اسکلتی عضلانی رایج در بین نظافتچیها عبارتند از:
- کشیدگی و رگ به رگ شدن: این آسیب‌ها زمانی اتفاق می‌افتند که عضلات، تاندون‌ها یا رباط‌ها به خاطر فشار بیش از حد، حرکات تکراری یا تکنیک‌های بلندکردن نامناسب اجسام، بیش از حد کشیده یا پاره می‌شوند. کشیدگی و رگ‌به‌رگ‌شدن می‌توانند باعث درد، التهاب، خشکی، و کاهش بازه حرکتی شوند.
- کمر درد: نظافتچیهای حرفه‌ای بیشتر در معرض ابتلا به کمر درد هستند و دلیلش خم شدن زیاد، بلند کردن اجسام سنگین و موقعیت‌های بدنی نامناسب حین کار است. وقتی فرد حالت بدنی نامناسبی داشته باشد و از تکنیک‌های بلند کردن نامناسب استفاده کند، بیشتر در خطر ابتلا به کمر درد و آسیب به ستون فقرات است.
- گردن و شانه درد: نگه‌داشتن دست بالای سر، به منظور تمیز کردن، انجام حرکات تکراری با دست و بازه‌های طولانی نگه‌داشتن تجهیزات نظافت در دست همگی می‌توانند به گردن و شانه‌درد منجر شوند. این نواحی بدن مستعد عدم تعادل در عضلات و کشیدگی هستند، که باعث اختلال و کاهش حرکت می‌شوند.
پیشگیری و درمان اختلالات اسکلتی-عضلانی
- در رابطه با انجام صحیح کارها مثل درست بلند کردن اجسام و مکانیک بدن آموزش ببینید.
- از تجهیزاتی استفاده کنید که ارتفاع قابل تنظیم و ویژگی‌های ارگونومیک دارند تا فشار و کشش زائد را از روی بدن بردارید.
- حین بازه‌های طولانی نظافت، به طور مرتب استراحت کنید و عضلاتتان را بکشید.
- در روتین روزمره‌تان، تمریناتی را انجام دهید که انعطاف‌پذیری، قدرت و حالت بدنی شما را بهبود می‌بخشند.
بیماری‌های عفونی و مسری
نظافتچیهای حرفه ای در معرض خطر عوامل عفونت زا هم هستند. شاید با سطوح آلوده و مایعات بدن تماس پیدا کنند که شانس ابتلا به عفونت و بیماری‌های مسری را در آن‌ها بالا می‌برد. در این جا چند خطر بالقوه و اقدامات پیشگیرانه را با هم بررسی می‌کنیم:
- پاتوژن‌های خونی: نظافتچیهای حرفه‌ای که با زائدات خطرناک بیولوژیک کار می‌کنند یا با سطوح آلوده به خون یا سایر مایعات بدن مواجه می‌شوند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های ناشی از پاتوژن‌های خونی مثل هپاتیت ب (HBV)، هپاتیت سی (HCV) و ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) هستند. پس حتماً نظافتچیها باید آموزش مناسب درباره پیشگیری از پاتوژن‌های خونی را دریافت کنند.
- عفونت‌های گوارشی: نظافتچیهای حرفه‌ای که در محیط‌هایی مثل درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها، مدارس، یا مکان‌های عمومی کار می‌کنند شاید با سطوح آلوده به باکتری‌ها و ویروس‌های عامل عفونت‌های گوارشی مواجه شوند. رعایت دقیق و جدی بهداشت دست، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مناسب و رعایت پروتکل‌های نظافت می‌توانند به کاهش ریسک گسترش این عفونت‌ها منجر شوند.
- عفونت‌های تنفسی: نظافتچیهای حرفه‌ای ممکن است با پاتوژن‌های تنفسی مثل ویروس آنفولانزا، ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV) یا باکتری‌های عامل عفونت‌های تنفسی مواجه شوند. رعایت مرتب بهداشت دست، استفاده درست از ماسک در موقعیت‌های پرخطر و حفظ تهویه مناسب در مکان‌هایی که فرد کار می‌کند همگی به کاهش ریسک ابتلا به عفونت‌های تنفسی کمک می‌کنند.
- عفونت‌های پوستی: تماس نزدیک با سطوح یا اشیای آلوده می‌تواند شانس ابتلا به عفونت‌های پوستی ناشی از باکتری یا قارچ را بالا ببرد. استفاده درست از دستکش، رعایت بهداشت دست و عدم تماس با زخم‌های باز یا پوست بریده‌شده می‌توانند به کاهش ریسک ابتلا به عفونت‌های پوستی کمک نمایند.
پیشگیری و درمان بیماری‌های عفونی و مسری
- پروتکل‌های بهداشتی را کاملاً جدی بگیرید، یعنی مرتباً دست‌هایتان را با آب و صابون برای حداقل 20 ثانیه بشویید.
- از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) مثل دستکش و ماسک خصوصاً حین کار با موادی که پتانسیل عفونت دارند استفاده کنید.
- دستورالعمل‌های استاندارد ضدعفونی‌سازی و نظافت را برای حذف مؤثر میکروب‌ها رعایت کنید.
- دررابطه با توصیه‌های مربوط به واکسیناسیون برای بیماری‌های مسری رایجی مثل آنفولانزا به روز باشید.
خستگی و مشکلات خواب
نظر به ماهیت خسته‌کننده کار و ساعات کاری اغلب نامنظم، خستگی و اختلالات خواب دغدغه‌های مهمی برای نظافتچیهای حرفه‌ای هستند. کارهای فیزیکی سنگین، شیفت‌های طولانی و قرارگرفتن در معرض انواع مواد شوینده همگی می‌توانند الگوهای خواب فرد را مختل کرده و باعث خستگی مزمن شوند. این مسئله هم سلامت جسمی و هم سلامت روحی نظافتچی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
پیشگیری و درمان اختلالات خستگی و خواب
چند استراتژی کلیدی پیشگیری و درمان خستگی و اختلالات خواب در بین نظافتچیهای حرفه‌ای عبارت‌اند از:
- الگو و روتین خواب منظمی داشته باشید.
- برای داشتن یک خواب باکیفیت، محیطی آرام فراهم کنید.
- مدیریت استرس و تکنیک‌های تمدد اعصاب (ریلکسیشن) را یاد بگیرید.
- به نظافتچیها راجع به اصول بهداشت خواب آموزش دهید.
- برنامه‌های کاری و شیفت‌ها را به شکلی مؤثر مدیریت کنید.
- با کارفرمایان در راستای برنامه‌ریزی برای شیفت بندی بهینه همکاری کنید.
- برنامه‌های سلامت کارمندان را اجرا کنید.
- اقدامات ایمنی شغلی را در اولویت قرار دهید.
- همکاری با متخصصین بهداشت و سلامت را ترویج و تشویق کنید.
تأثیرات روان‌شناختی
ماهیت طاقت‌فرسای نظافت حرفه‌ای می‌تواند آثار روان‌شناختی هم روی نظافتچیها داشته باشد. فشاری که فرد باید تحمل کند تا استانداردهای بالای نظافت را رعایت کند، با مشتریان سخت‌گیر تعامل نماید، و انجام کارهای تکراری همگی می‌توانند به استرس، اضطراب و فرسودگی شغلی منجر شوند.
پیشگیری و درمان مشکلات روان‌شناختی ناشی از کار
- یک محیط کاری حمایتی ایجاد کنید که ارتباط آزادانه را تشویق می‌کند و منابعی را برای مدیریت استرس فراهم می‌آورد.
- استراتژی‌هایی را برای بهبود تعادل کار و زندگی به کار بگیرید، مانند برنامه‌ریزی برای استراحت‌های مشخص و اطمینان از بابت ساعات کاری معقول و نه خیلی زیاد.
- برنامه‌های آموزشی‌ای را برای ارتقای مهارت‌ها، افزایش اعتماد بنفس، و ارائه ساز و کارهای مناسب برای مقابله با چالش‌ها برگزار کنید.
- فرهنگ کاری را به شکلی مثبت و محترمانه بسازید که زحمات نظافتچیهای حرفه‌ای را تصدیق کرده و ارزشمند می‌شمارد.
