بهترین زمان گرفتن فشار خون چه موقعی است و چرا اهمیت دارد؟
اندازه‌گیری فشار خون یکی از کلیدی‌ترین ابزارهای تشخیص و پیگیری وضعیت سلامت قلب و عروق است. بسیاری از افراد، به‌ویژه مبتلایان به فشار خون بالا یا کسانی که در معرض خطر هستند، به‌طور روزانه یا هفتگی فشار خود را بررسی می‌کنند. اما آیا زمان گرفتن فشار خون مهم است؟ آیا در صبح یا شب نتایج متفاوتی به دست می‌آید؟ حقیقت این است که بهترین زمان گرفتن فشار خون می‌تواند نقش مهمی در دقت نتایج ایفا کند و حتی مسیر درمان را تحت تأثیر قرار دهد.
تغییرات فشار خون در طول شبانه‌روز
بدن انسان تابع ریتم شبانه‌روزی است. فشار خون نیز از این قاعده مستثنی نیست و در ساعات مختلف روز، دچار نوسان می‌شود. معمولاً فشار خون در ساعات اولیه صبح افزایش می‌یابد، در طول روز نسبتاً پایدار می‌ماند و شب‌ها کاهش می‌یابد.
طبق تحقیقات، فشار خون در ساعت‌های 6 تا 10 صبح افزایش قابل توجهی دارد که به آن «Morning Surge» گفته می‌شود. این افزایش برای افراد مبتلا به فشار خون بالا خطرناک‌تر است، چون در این ساعات احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی بیشتر می‌شود.
بهترین زمان گرفتن فشار خون طبق توصیه پزشکان
طبق دستورالعمل‌های منتشرشده، فشار خون باید در شرایط استاندارد و قابل مقایسه اندازه‌گیری شود. این شرایط شامل زمان، وضعیت بدنی و فاکتورهای محیطی می‌باشد.
بهترین زمان گرفتن فشار خون برای عموم مردم:
- صبح‌ها بین ساعت ۷ تا ۹ صبح، قبل از صبحانه و قبل از مصرف داروهای فشار خون
- شب‌ها بین ساعت ۶ تا ۸ شب، زمانی که بدن در حالت استراحت است
برای اطمینان از دقت نتایج، توصیه می‌شود اندازه‌گیری در این دو زمان در چند روز متوالی انجام شود و میانگین آنها ثبت شود.
شرایط مناسب برای اندازه‌گیری فشار
- حداقل ۳۰ دقیقه پیش از اندازه‌گیری غذا نخورده باشید
- از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه و نوشابه خودداری شود
- سیگار نکشیده باشید
- ۵ دقیقه در سکوت و آرامش بنشینید
- مثانه خالی باشد
- بازو در سطح قلب قرار گیرد
آیا فشار خون در شب دقیق‌تر است یا صبح؟
مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که فشار خون شبانه، مخصوصاً در حین خواب، اطلاعات بسیار دقیقی در مورد سلامت قلبی فرد ارائه می‌دهد. این تحقیقات نشان می‌دهند که افرادی که فشار خون‌شان در شب کاهش نمی‌یابد، در معرض خطر بیشتری برای بیماری‌های قلبی و کلیوی قرار دارند.
با این حال، در خانه اغلب اندازه‌گیری‌های شبانه قبل از خواب انجام می‌شود که می‌تواند به درک کلی از نوسانات فشار کمک کند. بنابراین ترکیب اندازه‌گیری در صبح و شب بهترین شیوه است.
بهترین زمان گرفتن فشار خون برای بیماران مبتلا به پرفشاری مزمن
افرادی که مبتلا به پرفشاری خون هستند باید با هماهنگی پزشک، برنامه منظم‌تری برای گرفتن فشار خون در پیش بگیرند. در این موارد، قبل از مصرف دارو (معمولاً صبح) و حدود ۱۲ ساعت بعد (اغلب شب‌ها) بهترین زمان اندازه‌گیری است. این دو نقطه زمانی به پزشک کمک می‌کند تا اثربخشی دارو را بررسی کند و نیاز به تنظیم دوز را بهتر ارزیابی نماید.
آیا ورزش، تغذیه یا استرس زمان مناسب گرفتن فشار خون را تغییر می‌دهند؟
بله. فشار خون بلافاصله بعد از ورزش، مصرف غذا یا نوشیدنی، یا حتی در زمان استرس تغییر می‌کند. بنابراین برای جلوگیری از نتایج گمراه‌کننده:
- حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پس از ورزش صبر کنید.
- پس از صرف وعده غذایی حدود ۱ ساعت صبر کنید.
- از اندازه‌گیری در هنگام استرس شدید یا خشم پرهیز کنید.
- در حالت ایده‌آل، بهترین زمان گرفتن فشار خون زمانی است که بدن در حالتی آرام و پایدار قرار دارد.
چه زمانی گرفتن فشار خون را باید جدی‌تر بگیریم؟
اگر فردی دچار سرگیجه، تاری دید، تپش قلب، یا سردردهای بی‌دلیل می‌شود، باید حتی خارج از زمان‌های معمول نیز فشار خون را بررسی کند. همچنین در دوران بارداری، زمان‌بندی خاص‌تری برای کنترل فشار وجود دارد و باید تحت نظر پزشک انجام گیرد.
چند نکته مهم برای گرفتن فشار خون در خانه
- از دستگاه فشارسنج دیجیتال با کیفیت و مورد تأیید پزشک استفاده کنید.
- بازوبند (کاف) باید متناسب با اندازه بازوی شما باشد.
- در هر بار اندازه‌گیری، ۲ بار با فاصله یک دقیقه فشار خود را بگیرید و میانگین را یادداشت کنید.
- نتایج را با تاریخ، ساعت و شرایط بدنی ثبت نمایید و به پزشک خود ارائه دهید.
در پایان باید گفت که بهترین زمان گرفتن فشار خون، صبح پیش از مصرف دارو و شب پیش از خواب است، البته به شرط آنکه فرد در حالت آرامش قرار داشته باشد و نکات اولیه رعایت شده باشد. این زمان‌ها به شما کمک می‌کنند تا روند تغییرات فشار خون خود را بهتر بشناسید، با پزشک تعامل دقیق‌تری داشته باشید و در صورت نیاز، درمان خود را به موقع اصلاح کنید. فشار خون بالا اغلب بدون علامت است، اما عواقب سنگینی دارد، بنابراین توجه به زمان و روش اندازه‌گیری، بخشی حیاتی از مراقبت روزانه سلامت شماست.
