آیا ویروس اچ پی وی از بدن خارج می شود؟

ویروس اچ پی وی (HPV) یکی از شایع‌ترین عفونت‌های ویروسی در جهان است که معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. شاید شنیده باشید که بیشتر بزرگسالان در طول زندگی خود حداقل یک بار به این ویروس مبتلا می‌شوند، اما بسیاری از آن‌ها حتی متوجه نمی‌شوند. دلیلش این است که ویروس اچ پی وی معمولاً بدون علامت است و در بسیاری از موارد بدن به طور طبیعی با آن مقابله می‌کند.

سؤالی که ذهن خیلی‌ها را درگیر می‌کند این است: آیا ویروس اچ پی وی برای همیشه در بدن باقی می‌ماند یا امکان خروج و درمان طبیعی آن وجود دارد؟ پاسخ این سؤال بستگی زیادی به نوع ویروس، وضعیت سیستم ایمنی بدن و عوامل مختلف دیگر دارد. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که اچ پی وی چگونه رفتار می‌کند، آیا از بدن خارج می‌شود یا نه، چه عواملی در بهبودی مؤثر هستند، و چگونه می‌توان از ابتلا یا انتقال آن پیشگیری کرد.

ویروس اچ پی وی چیست و چگونه وارد بدن می‌شود؟

ویروس اچ پی وی گروهی از ویروس‌هاست که بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد. بعضی از این نوع‌ها کاملاً بی‌ضرر هستند و فقط باعث زگیل‌های پوستی می‌شوند، اما برخی دیگر می‌توانند باعث تغییرات سلولی خطرناک در بدن شوند، به‌ویژه در ناحیه دهانه رحم در زنان یا در دستگاه تناسلی و گلو در مردان.

انتقال ویروس بیشتر از طریق تماس مستقیم پوستی در هنگام رابطه جنسی (حتی بدون دخول کامل) اتفاق می‌افتد. کاندوم می‌تواند تا حدی از انتقال جلوگیری کند، اما به طور کامل مانع نمی‌شود، چون تماس پوستی با قسمت‌های آلوده ممکن است کافی باشد.

زمانی که ویروس وارد بدن می‌شود، ممکن است برای مدتی در سلول‌های پوست یا مخاط پنهان بماند. در این مرحله، فرد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما همچنان ناقل باشد. در برخی موارد، ویروس بعد از چند ماه تا دو سال به طور کامل توسط سیستم ایمنی بدن از بین می‌رود، اما در موارد دیگر ممکن است سال‌ها در بدن باقی بماند و حتی دوباره فعال شود.

آیا ویروس اچ پی وی می‌تواند از بدن خارج شود؟

بله، در بسیاری از افراد، ویروس اچ پی وی می‌تواند به طور طبیعی از بدن خارج شود. در واقع، تحقیقات نشان می‌دهند که حدود ۹۰٪ از عفونت‌های اچ پی وی ظرف دو سال بهبود پیدا می‌کنند. این یعنی بدن در بیشتر مواقع قادر است با ویروس مقابله کند و آن را از بین ببرد.

سیستم ایمنی بدن نقش اصلی را در پاکسازی ویروس دارد. وقتی بدن ویروس را شناسایی می‌کند، سلول‌های ایمنی شروع به حمله می‌کنند تا آن را نابود کنند. اگر سیستم ایمنی قوی باشد، احتمال خروج ویروس از بدن بیشتر است.

اما در برخی افراد، به‌ویژه کسانی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند (مثل افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن، سیگارکش‌ها یا کسانی که استرس زیادی دارند)، ویروس ممکن است در بدن باقی بماند و تبدیل به نوع مزمن شود. در این حالت، خطر بروز زگیل تناسلی یا تغییرات پیش‌سرطانی بیشتر است.

در نتیجه، خروج ویروس از بدن کاملاً ممکن است، اما به شرایط جسمی و سبک زندگی فرد بستگی دارد.

چه عواملی باعث می‌شوند ویروس اچ پی وی از بدن خارج شود؟

برای اینکه بدن بتواند با ویروس اچ پی وی مقابله کند، باید سیستم ایمنی در وضعیت خوبی باشد. چند عامل مهم وجود دارد که می‌توانند روند بهبودی را تسریع کنند:

• تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌های A، C و E می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را بهبود دهد.
• ورزش منظم: فعالیت بدنی باعث افزایش گردش خون و تقویت ایمنی بدن می‌شود.
• خواب کافی: کم‌خوابی یکی از عواملی است که پاسخ ایمنی را تضعیف می‌کند.
• کاهش استرس: استرس مزمن می‌تواند بدن را در برابر ویروس‌ها آسیب‌پذیرتر کند.
• ترک سیگار: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف دخانیات مانع از پاک شدن ویروس از بدن می‌شود.

اگر فرد این موارد را رعایت کند، احتمال خروج ویروس از بدنش در مدت کوتاه‌تری افزایش می‌یابد.

در چه مواردی ویروس اچ پی وی در بدن باقی می‌ماند؟

گاهی اوقات، ویروس اچ پی وی در بدن ماندگار می‌شود و به حالت «غیرفعال» درمی‌آید. یعنی ممکن است سال‌ها هیچ علامتی ایجاد نکند اما همچنان در سلول‌ها وجود داشته باشد.

دلایل ماندگاری ویروس عبارت‌اند از:

• ضعف سیستم ایمنی (به دلیل بیماری، دارو، یا سبک زندگی ناسالم)
• ابتلا به نوع پرخطر ویروس اچ پی وی
• داشتن عفونت‌های مکرر یا هم‌زمان با سایر ویروس‌ها
• نداشتن غربالگری و درمان به موقع

در این حالت، حتی اگر فرد علائمی نداشته باشد، ممکن است ناقل باشد و ویروس را به دیگران منتقل کند. به همین دلیل، انجام آزمایش‌های دوره‌ای و چکاپ‌های منظم بسیار مهم است.

آیا درمان قطعی برای ویروس اچ پی وی وجود دارد؟

در حال حاضر درمان خاصی برای خود ویروس اچ پی وی وجود ندارد، اما بدن معمولاً خودش آن را از بین می‌برد. درمان‌هایی که پزشکان پیشنهاد می‌کنند، بیشتر برای کنترل علائم و پیشگیری از عوارض هستند.

اگر فرد دچار زگیل تناسلی شود، ممکن است پزشک از روش‌هایی مانند کرایوتراپی (فریز کردن زگیل)، لیزر، یا داروهای موضعی استفاده کند. در مواردی که تغییرات سلولی در دهانه رحم مشاهده شود، اقدامات درمانی برای جلوگیری از پیشرفت به سرطان انجام می‌شود.

خبر خوب این است که اگرچه درمان مستقیم برای خود ویروس وجود ندارد، اما بیشتر موارد بدون نیاز به دارو بهبود پیدا می‌کنند.

آیا واکسن اچ پی وی می‌تواند به خروج ویروس کمک کند؟

واکسن اچ پی وی برای پیشگیری طراحی شده، نه درمان. یعنی اگر هنوز به ویروس آلوده نشده باشید، واکسن می‌تواند از ابتلا جلوگیری کند. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که حتی در افراد آلوده نیز تزریق واکسن می‌تواند در کاهش شدت یا بازگشت ویروس مؤثر باشد.

بهترین زمان برای تزریق واکسن قبل از شروع فعالیت جنسی است، اما بزرگسالان نیز می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. این واکسن در برابر چند نوع پرخطر ویروس، از جمله نوع‌هایی که عامل اصلی سرطان دهانه رحم هستند، ایمنی ایجاد می‌کند.

چگونه می‌توان از ابتلا به اچ پی وی جلوگیری کرد؟

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. برای کاهش احتمال ابتلا به اچ پی وی:

1. از واکسن اچ پی وی استفاده کنید.
2. رابطه جنسی ایمن داشته باشید و تا حد امکان از کاندوم استفاده کنید.
3. از داشتن شریک جنسی متعدد پرهیز کنید.
4. چکاپ‌های منظم زنان (پاپ اسمیر) انجام دهید.
5. سبک زندگی سالم و تقویت سیستم ایمنی را در اولویت قرار دهید.

سوالات متداول

آگاهی، مراقبت و توجه به سلامت جنسی، سه کلید اصلی برای مقابله با اچ پی وی هستند. اگر سبک زندگی سالمی داشته باشید و مراقب خودتان باشید، احتمال زیادی وجود دارد که بدن شما بتواند این ویروس را خودش از بین ببرد.

منبع: healthline