قرص لوپرامید چیست؟ + مقدار و نحوه مصرف

اسهال یکی از مشکلات رایج گوارشی است که در هر سنی ممکن است بروز کند و معمولاً باعث خستگی، بی‌حالی، بی‌آبی بدن و به‌هم‌ریختن کامل برنامه روزمره می‌شود. بسیاری از افراد زمانی که دچار اسهال می‌شوند، اولین چیزی که به ذهنشان می‌رسد استفاده از یک داروی ضداسهال است تا بتوانند سریع‌تر به زندگی عادی بازگردند. «قرص لوپرامید» یکی از شناخته‌شده‌ترین داروهای ضداسهال است که در بسیاری از خانه‌ها وجود دارد و افراد آن را برای کنترل علائم اسهال به کار می‌برند. با وجود اینکه این قرص در ظاهر ساده و در دسترس است، اما دانستن اینکه دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد، چگونه اثر می‌کند، در چه مواردی باید مصرف شود و در چه شرایطی استفاده از آن خطرناک است، اهمیت بسیار زیادی دارد.

از آنجایی که بسیاری از مردم لوپرامید را نوعی مسکن فوری برای اسهال می‌دانند، گاهی بدون آگاهی کافی از مقدار مصرف، زمان مناسب مصرف و محدودیت‌های آن استفاده می‌کنند. در حالی که اسهال همیشه فقط یک ناراحتی ساده نیست و در بعضی مواقع بدن از این طریق در حال دفع یک عامل بیماری‌زا است. بنابراین استفاده اشتباه و خودسرانه از قرص لوپرامید نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه ممکن است روند درمان را سخت‌تر کند یا حتی باعث آسیب شود. شناخت درست این دارو، تفاوت‌های آن با سایر ضداسهال‌ها، عوارض احتمالی، تداخل دارویی، گروه‌های پرخطر و نکات مهم مصرف می‌تواند کمک کند استفاده‌ای آگاهانه و بی‌خطر از آن داشته باشید.

در این مقاله قصد داریم هرآنچه که به قرص لوپرامید مربوط می شود را توضیح دهیم؛ از اینکه دقیقاً چیست و چگونه اثر می‌کند، تا اینکه چه زمانی و با چه مقداری باید مصرف شود. همچنین به اشتباهات رایج مصرف این دارو، موارد منع مصرف، عوارض احتمالی، بهترین شیوه مصرف برای نتیجه‌گیری بهتر و پرسش‌های رایج کاربران می‌پردازیم تا در پایان خواندن این مطلب تصویر کاملی از نحوه استفاده ایمن و درست از این داروی پرمصرف داشته باشید.

قرص لوپرامید چیست؟

قرص لوپرامید یک داروی ضداسهال است که با کند کردن حرکت روده‌ها عمل می‌کند. در حالت طبیعی روده‌ها با حرکات منظم غذا و مایعات را به سمت جلو هدایت می‌کنند، اما زمانی که این حرکات بیش از اندازه سریع شود، بدن فرصت کافی برای جذب آب از محتویات روده ندارد و نتیجه آن بروز اسهال است. لوپرامید با کاهش سرعت حرکت روده، اجازه می‌دهد آب بیشتری جذب شود و مدفوع سفت‌تر گردد. به همین دلیل بسیاری از افراد بعد از مصرف این دارو متوجه کاهش تعداد دفعات دفع و احساس بهتر شدن می‌شوند.

نکته مهم این است که لوپرامید علت اسهال را درمان نمی‌کند بلکه فقط علائم را کنترل می‌کند. به همین دلیل اگر اسهال به دلیل عفونت باکتریایی شدید، مسمومیت غذایی، مصرف غذاهای آلوده یا وجود خون و تب باشد، مصرف این دارو می‌تواند باعث حبس عامل بیماری‌زا در بدن شود. به همین علت در مواردی لازم است پزشک قبل از مصرف دارو علت اسهال را بررسی کند.

چه زمانی می‌توان از قرص لوپرامید استفاده کرد

لوپرامید معمولاً برای اسهال خفیف تا متوسط مناسب است، به‌خصوص زمانی که اسهال ناشی از تغییرات غذایی، اضطراب، تغییرات هورمونی یا سندروم روده تحریک‌پذیر باشد. برخی افراد نیز هنگام سفر دچار اسهال مسافرتی می‌شوند و از لوپرامید برای کنترل موقت علائم استفاده می‌کنند. این دارو برای افرادی که به دلیل حساسیت روده یا اضطراب دچار دفعات مکرر دفع می‌شوند نیز کاربرد دارد و معمولاً باعث کاهش ناگهانی حرکات روده در زمان کوتاهی می‌شود.

در شرایطی مانند اسهال‌های ناگهانی به دلیل مصرف غذاهای پرچرب، نوشیدنی ناسازگار با معده یا تغییرات آب‌وهوایی نیز استفاده از لوپرامید می‌تواند مفید باشد. بسیاری از افراد تجربه دارند که یک نوبت یا دو نوبت مصرف این دارو، حالت دل‌پیچه و بی‌قراری ناشی از اسهال را به سرعت کاهش می‌دهد.

چه زمانی نباید از لوپرامید استفاده کرد

با اینکه بسیاری تصور می‌کنند این دارو بی‌خطر است، اما در برخی موارد استفاده از آن کاملاً ممنوع است. اسهال‌هایی که همراه با تب بالا هستند، یا اسهالی که در آن خون یا مخاط مشاهده می‌شود، نباید با لوپرامید درمان شوند. در چنین شرایطی بدن معمولاً در حال دفع عامل بیماری‌زا است و بستن حرکات روده می‌تواند وضعیت را بدتر کند.

اگر فردی مشکوک به مسمومیت غذایی شدید باشد، یا بعد از خوردن غذای آلوده دچار درد شکمی شدید شده باشد، خوددرمانی با لوپرامید مناسب نیست. کودکان خردسال، خانم‌های باردار و افرادی که بیماری‌های خاص کبدی دارند نیز نباید بدون مشورت پزشک از این دارو استفاده کنند. یکی دیگر از موارد مهم، اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌هاست. در برخی موارد اسهال بعد از آنتی‌بیوتیک می‌تواند نشانه نوعی عفونت باشد که حتماً باید توسط پزشک بررسی شود.

نحوه مصرف قرص لوپرامید

میزان مصرف لوپرامید بستگی به شدت اسهال و وضعیت فرد دارد. بزرگسالان معمولاً در اولین نوبت دو عدد قرص (۱۶ میلی‌گرم) مصرف می‌کنند و سپس در صورت ادامه اسهال، یک قرص پس از هر دفع شل مصرف می‌شود. البته باید توجه داشت که مقدار مصرف نباید از حد تعیین‌شده تجاوز کند.

مصرف دارو بهتر است بعد از هر نوبت اسهال باشد، نه به صورت زمان‌بندی ثابت. زیرا هدف اصلی کاهش تعداد دفعات اسهال است نه مصرف مداوم دارو. معمولاً طی ۲۴ ساعت اول بهبود قابل‌توجهی مشاهده می‌شود. در صورت عدم بهبودی پس از دو روز، توصیه می‌شود مراجعه به پزشک صورت گیرد.

افرادی که از شکل قطره یا شربت لوپرامید استفاده می‌کنند، باید دوز مصرفی را بر اساس دستور پزشک یا داروساز تنظیم کنند. برای کودکان نیز مقدار مصرف پایین‌تر است و باید دقیقاً مطابق دستور پزشک باشد، زیرا مصرف خودسرانه در کودکان می‌تواند خطرناک باشد.

نکات مهم برای استفاده بهتر از لوپرامید

برای اینکه این دارو بهترین اثر را داشته باشد، بهتر است همراه با آن به بدن فرصت کافی برای بازیابی داده شود. نوشیدن مایعات فراوان، محلول‌های او آر اس، پرهیز از غذاهای سنگین، غذاهای چرب، لبنیات پرچرب و خوراکی‌های نفاخ کمک می‌کند اسهال سریع‌تر بهبود یابد. همچنین بهتر است فرد برای مدتی غذاهای ساده و سبک مانند برنج، نان تست، سیب‌زمینی پخته یا سوپ‌های رقیق مصرف کند.

اگر فردی سابقه یبوست دارد، بهتر است با احتیاط بیشتری از این دارو استفاده کند، زیرا ممکن است بعد از مصرف دچار یبوست شدید شود. در صورتی که بعد از مصرف دارو شکم کاملاً بی‌حرکت شد یا درد شدید شکمی ایجاد شد، باید مصرف قطع شده و به پزشک مراجعه شود.

عوارض احتمالی قرص لوپرامید

اگرچه لوپرامید برای بسیاری از افراد بی‌خطر است، اما ممکن است در برخی افراد عوارضی ایجاد کند. شایع‌ترین عارضه احساس یبوست یا سفت شدن بیش از حد مدفوع است. برخی افراد ممکن است دچار خشکی دهان، احساس خستگی، سنگینی شکم یا سرگیجه شوند. در موارد نادر، ممکن است درد شکمی، نفخ شدید یا حساسیت دارویی رخ دهد.

مصرف بیش از حد دارو می‌تواند خطرناک باشد و حتی روی ضربان قلب تأثیر بگذارد. بنابراین افرادی که داروهای قلبی مصرف می‌کنند یا سابقه مشکلات ریتم قلب دارند باید با احتیاط بیشتری از این دارو استفاده کنند.

تداخلات دارویی لوپرامید

یکی از نکاتی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد تداخل دارویی لوپرامید است. برخی داروها سرعت تجزیه لوپرامید را کاهش می‌دهند و ممکن است باعث افزایش سطح آن در بدن شوند. همچنین مصرف همزمان داروهایی که روی سیستم عصبی اثرگذارند می‌تواند باعث افزایش عوارض شود.

اگر فردی داروی ضدافسردگی، داروهای ضدریتم قلب، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد درد قوی مصرف می‌کند، باید قبل از استفاده از لوپرامید با پزشک یا داروساز مشورت کند. مصرف همزمان الکل با این دارو نیز توصیه نمی‌شود.

آیا قرص لوپرامید برای همه مناسب است؟

همان‌طور که گفته شد، این دارو برای اسهال‌هایی که علت جدی ندارند مناسب است. اما گروه‌هایی وجود دارند که باید با احتیاط بیشتری از آن استفاده کنند. زنان باردار بهتر است تنها با نظر پزشک از این دارو استفاده کنند. مادران شیرده نیز باید بدانند که مقدار کمی از دارو ممکن است به شیر منتقل شود، بنابراین مشورت با پزشک ضروری است.

کسانی که بیماری کبدی دارند ممکن است نتوانند دارو را به خوبی دفع کنند و سطح آن در بدنشان بالا برود. همچنین افراد مبتلا به کولیت، اسهال خونی، اسهال همراه با تب یا درد شدید شکمی نباید از لوپرامید استفاده کنند.

آیا لوپرامید باعث وابستگی می‌شود؟

لوپرامید جزو داروهایی نیست که وابستگی جسمی ایجاد کند، اما برخی افراد ممکن است به دلیل آرامشی که بعد از کنترل اسهال احساس می‌کنند به مصرف مکرر آن عادت کنند. استفاده دائم و بی‌دلیل از این دارو می‌تواند حرکت طبیعی روده را مختل کند. بنابراین باید فقط زمانی مصرف شود که واقعاً لازم است.

تفاوت لوپرامید با سایر ضداسهال‌ها

ضداسهال‌های دیگری نیز وجود دارند که عملکرد متفاوتی دارند. برخی داروها با جذب سموم و گازها عمل می‌کنند، برخی با کمک به ترمیم دیواره روده اثر می‌گذارند و برخی مانند لوپرامید حرکت روده را کند می‌کنند. انتخاب داروی مناسب بستگی به علت اسهال دارد. به عنوان مثال، در اسهال‌های ناشی از عفونت، معمولاً داروهای دیگری توصیه می‌شوند و لوپرامید مناسب نیست.

توصیه مهم: اولویت همیشه بررسی علت اسهال است

اسهال یک علامت است نه یک بیماری. بنابراین مهم‌ترین قدم این است که علت آن مشخص شود. اگر فرد تب دارد، بدن درد شدید دارد، اسهال بیش از دو روز ادامه پیدا کرده یا دچار بی‌آبی شدید شده باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. استفاده خودسرانه از لوپرامید نباید جایگزین درمان علت اصلی شود.

سوالات متداول