۱۰ راهکار طلایی برای افزایش کیفیت زندگی بیماران پارکینسون

2024-08-31

بیماری پارکینسون در نتیجه آسیب یا از دست دادن برخی از سلول‌های مغزی که مسئول حرکت هستند رخ می‌دهد. این سلول‌ها ماده‌ای شیمیایی به نام «دوپامین» ترشح می‌کنند که اطلاعات را از یک سلول عصبی به سلول دیگر ارسال می‌نماید. اگر این سلول‌ها آسیب ببینند، نمی‌توانند دوپامین ترشح و ذخیره کنند و در نتیجه، عملکردهای حرکتی و تعادلی بدن تحت تاثیر قرار می‌گیرد و علائم بیماری پارکینسون بروز می‌کند.

این بیماری معمولا در سنین بالای ۶۰ سال دیده می‌شود؛ اما در موارد نادر در سنین پایین‌تر نیز قابل مشاهده است. با این حال، می‌توان با تغییراتی در سبک زندگی و انجام برخی تمرینات حرکتی و ذهنی، از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد و عوارض آن را کاهش داد.

علائم پارکینسون چیست؟

این بیماری می‌تواند در افراد مختلف، با علائم نسبتا متفاوتی ظاهر شود؛ با این حال، اغلب علائم این بیماری با انجام تمرینات کاردرمانی بزرگسالان تا حدود زیادی قابل کنترل است و می‌تواند توانایی فرد برای انجام امور روزمره را افزایش دهد.

به طور رایج، پارکینسون نشانه‌های زیر را به همراه دارد:

• لرزش دست‌ها
• کندی حرکات و بی‌حسی
• حالت کسل کننده صورت
• تکلم یکنواخت و ناواضح
• نشت بزاق از دهان
• مشکل در بلع غذا
• ضعف و خستگی
• ناتوانی در حرکت دادن دست و پا

این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند و به مرور کیفیت زندگی بیمار را کاهش می‌دهد. لرزش دست تقریبا در 80 درصد بیماران مبتلا به پارکینسون ظهور می‌کند و به غیر از دست‌ها، ممکن است در بازوها، پاها، چانه و لب‌ها نیز قابل مشاهده باشد.

می‌توانید برای دریافت لیست بهترین مراکز کاردرمانی در شهرک غرب به آدرس زیر مراجعه کنید:

https://tavanhub.com/articles/کاردرمانی-شهرک-غرب

راهکارهای طلایی برای افزایش کیفیت زندگی بیماران پارکینسون

یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که سرعت پیشرفت این بیماری، با توجه به سبک زندگی بیمار و تمریناتی که انجام می‌دهد، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. در مقاله گام‌های ضروری برای بهبود و بازتوانی بعد از سکته مغزی از ورزش و تغذیه به عنوان راهکارهای مفید نام برده می‌شود، در توانبخشی بیماران پارکینسون نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد.

به طور کلی توجه به نکات زیر، باعث می‌شود این بیماران بهتر با چالش‌های روزمره خود مواجه شوند و کیفیت زندگی بالاتری داشته باشند.

1- توانبخشی فیزیکی و شناختی

توانبخشی و فعالیت بدنی یکی از موثرترین راه‌ها برای بهبود کیفیت زندگی بیماران پارکینسونی است، تمرکز این تمرین‌ها بر آموزش حرکاتی است که هر روزه انجام می‌شوند؛ مانند بلند شدن از روی صندلی یا راه رفتن که نیاز ضروری هر انسانی است. همچنین کاردرمانگر شما، تمریناتی را برای بهبود حرکت مفاصل و اصلاح تعادل بدن تجویز می‌کند. اگر تمایل دارید خدمات کاردرمانی را در منزل دریافت کنید، می‌توانید با توان هاب مرکز ارائه دهنده‌ی تخصصی خدمات توانبخشی در منزل تماس بگیرید.

برنامه ورزشی که تحت هدایت یک کاردرمانگر یا پزشک متخصص شروع می‌شود باید متناسب با نیازها و شرایط فعلی فرد بیمار باشد. همچنین مهم است که برنامه ورزشی منظم و پایدار بوده و حدود 30 دقیقه برای سه تا چهار روز در هفته انجام شود. بسته به شرایط فرد فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه سواری، ورزش‌های مقاومتی با وزنه‌های سبک و یوگا می‌تواند مناسب باشد.

۲- تغذیه مناسب

تغذیه نیز برای بهبود کیفیت زندگی افرادی که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است. بیماران پارکینسونی باید پروتئین کافی دریافت کنند؛ زیرا پروتئین به تقویت و ترمیم عضلات کمک کرده و تولید دوپامین را افزایش می‌دهد؛ با این حال، زمانی که مصرف پروتئین خیلی زیاد باشد، ممکن است اثر داروها کاهش یابد؛ بنابراین مصرف پروتئین باید توسط پزشکان تحت کنترل باشد.

اسیدهای چرب امگا 3 نیز جایگاه مهمی در تغذیه بیماران پارکینسون دارند؛ زیرا امگا 3 برای عملکرد سالم مغز ضروری است و خواص ضد التهابی نیز دارد. غذاهایی مانند ماهی سالمون و بذر کتان سرشار از امگا 3 هستند. یکی دیگر از نیازهای بیماران پارکینسونی، غذاهای فیبردار است. غذاهای فیبردار سیستم گوارش را تنظیم می‌کنند و مشکلات یبوست را کاهش می‌دهند. سبزیجات و میوه‌ها از جمله موادی هستند سرشار از فیبرند؛ همچنین نوشیدن آب فراوان، باعث عملکرد بهتر داروها خواهد شد.

۳- کاهش استرس و حمایت روانی

بیماران پارکینسون اغلب ممکن است در مقابله با استرس مشکل داشته باشند. تکنیک‌های مدیریت استرس و روان درمانی می‌تواند آرامش روانی آن‌ها را افزایش دهد. ارتباطات اجتماعی و فعالیت‌هایی که از انجام آن‌ها لذت می‌برند، می‌تواند کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشد.

4- ورزش منظم

اغلب افراد مبتلا به پارکینسون، کاهش توده عضلانی و در نتیجه کاهش قدرت را تجربه می‌کنند. ورزش با تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری نقش مهمی در مبارزه با این اثرات دارد. علاوه بر این، ورزش می‌تواند ترشح دوپامین را افزایش دهد که می‌تواند به انتقال بهتر پیام عصبی در بیماران پارکینسون کمک کند.

تمرینات شناختی نیز به آن دسته از تمریناتی گفته می‌شود که باعث تحریک مغز و سیستم عصبی بیمار می‌شود. مثلا تکنیک‌هایی که به تمرین حافظه، توجه و زبان کمک می‌کنند، می‌توانند برای تقویت مغز و پیشگیری از تحلیل رفتن آن بسیار مفید باشند.

۵- سعی کنید همان روال، برنامه‌ها، تعطیلات آخر هفته و… را دنبال کنید

اگر یکی از اعضای خانواده شما به پارکینسون مبتلا است، نباید رابطه او را با خود یا با برنامه‌هایی که معمولا با هم انجام می‌دادید تغییر دهید. در واقع توصیه می‌شود که به خصوص در ابتدا، فرد را به داشتن یک زندگی فعال و اجتماعی تشویق کنید. در غیر این صورت، ممکن است بیمار احساس بدتری داشته باشد یا گوشه‌گیر شود که باعث افزایش پیشرفت بیماری او خواهد شد.

۶- بی‌ثباتی عاطفی او را بپذیرید

نباید فراموش کنید که پارکینسون بر عملکردها و اتصالات عصبی تاثیر می‌گذارد. اگرچه جز در موارد پیشرفته، فرد هیچ نوع زوال عقل یا مشکلات جدی حافظه را نشان نخواهد داد، اما ممکن است مزاج او تغییر کند و شروع به پرخاش و بهانه‌گیری نماید.

این عارضه، از یک سو به دلیل پیامدهای فیزیولوژیکی مغزی بیمار است؛ اما از سوی دیگر، احساس بیماری در فرد می‌تواند باعث بروز شرم، اضطراب، استرس و حتی افسردگی او شود. بنابراین، سعی کنید احساسات بی‌ثبات او را درک کنید و با همدلی بیشتر، زمینه آرامش او را فراهم نمایید.

۷- وسایل و ساختار خانه را با شرایط او تطبیق دهید

خانه شما ممکن است موانعی داشته باشد که بیمار را از داشتن یک زندگی عادی بازدارد. ممکن است در چند ماه یا چند سال اول بیماری، این مشکل جدی نباشد؛ اما در نهایت این اتفاق خواهد افتاد. مثلا خانه بدون آسانسور، در و پنجره‌ای که به سختی باز می‌شود، پله‌های پیچیده، تغییرات ارتفاع و… از این موارد هستند. بنابراین، دیر یا زود باید تغییراتی انجام شود تا ناتوانی جسمی بیمار باعث نشود که از انجام امور روزمره خود باز ماند.

۸- در مورد بیماری صحبت کنید و آن را کتمان ننمایید

گاهی اوقات بدترین چیزی که ممکن است اتفاق بیفتد این است که از گفتگو اجتناب کنید یا وانمود کنید که مشکلی وجود ندارد. اگر دوست، عضو خانواده یا شریک زندگی شما تصمیم گرفت از گفتگو اجتناب کند، او را تشویق کنید تا در مورد آن صحبت کند؛ صحبت کردن در مورد مشکلات بیماری، می‌تواند تاثیر بسیار آرامش‌بخشی داشته باشد.

هر چه فرد زودتر بیماری را بپذیرد، زودتر می‌تواند بدون محدودیت‌های ذهنی زندگی خود را بگذراند و زودتر می‌تواند مانند گذشته امور روزمره را انجام دهد؛ هرچند با محدودیت‌های جبران ناپذیری که با او همراه خواهد بود.

۹- به او یادآوری کنید که فردی مستقل است

مهم است که با بیمار رفتار پدرانه نکنید. اگر کسی پارکینسون دارد و شما می‌خواهید به او کمک کنید، باید به او نشان دهید که هنوز به او اعتماد دارید و فقط در صورتی که واقعا لازم است و از شما درخواست می‌کند به او کمک می‌کنید. بهتر است به او اجازه دهید تا جایی که ممکن است شخصا کارهای خود را انجام دهد؛ زیرا همین تلاش باعث می‌شود که سیستم عصبی و عضلانی او تحریک شود.

۱۰- ماساژ درمانی

اگرچه برای تایید اثربخشی کامل ماساژ به مطالعاتی بیشتر نیاز است، اما به طور کلی، ماساژ می‌تواند به کاهش درد و تنش عضلات کمک کند. این موضوع ثابت شده است که بلافاصله پس از ماساژ تا حدود ۶۰ دقیقه پس از آن سفتی و لرزش عضلات به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.

جمع بندی

بیماری پارکینسون، با تخریب بخشی از سلول‌های مغزی، باعث می‌شود که فرد برای حرکت دادن عضلات خود به مشکل بخورد. این بیماری می‌تواند با علائمی چون لرزش دست و بدن، حرکات کند، اختلال در بلع و گفتار، ناتوانی در حرکت و… همراه باشد. به کمک تمرینات کاردرمانی می‌توان تا حدود زیادی پیشرفت این بیماری را کند کرد و عوارض آن را کاهش داد.

همچنین با تغذیه مناسب، کاهش استرس، افزایش فعالیت‌های اجتماعی، رفع موانع حرکتی در منزل و… می‌توان به فرد کمک کرد که برای انجام فعالیت‌های روزانه خود کمترین مشکل را داشته باشد.