
آزمایش W.B.C چیست و چه چیزی درباره سلامت شما نشان میدهد؟
آزمایش W.B.C چیست؟ این تست یکی از مهمترین روشها برای بررسی سلامت سیستم ایمنی است و معمولاً از طریق خون یا ادرار انجام میشود تا میزان گلبولهای سفید بدن ارزیابی شود.
آزمایش W.B.C چیست؟
آزمایش W.B.C (مخفف White Blood Cell count) به بررسی تعداد گلبولهای سفید خون در بدن میپردازد. گلبولهای سفید نقش حیاتی در سیستم ایمنی دارند و مسئول مبارزه با عفونتها، ویروسها، باکتریها و عوامل التهابی هستند. این آزمایش معمولاً به عنوان بخشی از آزمایش CBC (شمارش کامل خون) انجام میشود.
چرا آزمایش W.B.C مهم است؟
آزمایش W.B.C به پزشکان کمک میکند تا موارد زیر را ارزیابی کنند:
- وجود یا شدت عفونت
- پاسخ بدن به دارو یا درمان خاص (مثلاً شیمیدرمانی)
- وجود بیماریهای التهابی مانند روماتیسم
- اختلالات ایمنی مثل HIV یا لوپوس
- احتمال وجود سرطان خون یا سایر بدخیمیهای خونی
تفسیر نتایج آزمایش W.B.C
محدوده نرمال W.B.C
بهطور معمول، تعداد گلبولهای سفید در بزرگسالان باید بین 4,500 تا 11,000 سلول در هر میکرولیتر خون باشد. البته ممکن است بسته به آزمایشگاه و شرایط فردی، این عدد کمی متفاوت باشد.
سطح بالای W.B.C (لکوسیتوز)
افزایش گلبولهای سفید میتواند به دلایل زیر باشد:
- عفونت باکتریایی یا ویروسی
- استرس شدید یا آسیب فیزیکی
- مصرف برخی داروها مثل کورتیکواستروئیدها
- سرطان خون (لوسمی)
- بیماریهای التهابی مزمن
سطح پایین W.B.C (لکوپنی)
کاهش گلبولهای سفید ممکن است نشاندهنده موارد زیر باشد:
- عفونتهای ویروسی شدید
- مشکلات مغز استخوان
- نقص سیستم ایمنی
- کمبود ویتامین B12 یا فولات
- مصرف برخی داروها (شیمیدرمانی، داروهای ضد صرع)
آزمایش W.B.C چگونه انجام میشود؟
برای انجام آزمایش W.B.C فقط کافی است یک نمونه خون از شما گرفته شود. نیازی به ناشتایی نیست، مگر آنکه پزشک درخواست آزمایشات ترکیبی داشته باشد.
از طریق خون
در اغلب موارد، زمانی که صحبت از آزمایش W.B.C به میان میآید، منظور شمارش گلبولهای سفید در خون است. این آزمایش بهعنوان بخشی از آزمایش CBC (شمارش کامل خون) انجام میشود. در این حالت، با استفاده از نمونه خون گرفته شده از بازو، تعداد دقیق گلبولهای سفید موجود در یک میکرولیتر خون اندازهگیری میشود. این اطلاعات به پزشک کمک میکند تا وضعیت سیستم ایمنی بدن را ارزیابی کرده و علائم اولیه عفونت، التهاب یا بیماریهای خودایمنی را تشخیص دهد.
از طریق ادرار
گاهی اوقات پزشک آزمایش W.B.C را بر روی نمونه ادرار تجویز میکند. در این حالت، هدف بررسی وجود گلبولهای سفید در دستگاه ادراری است. بالا بودن W.B.C در ادرار ممکن است نشانهای از عفونت مجاری ادراری (UTI)، التهاب کلیه (نفرایتیس)، یا وجود سنگ کلیه باشد. بنابراین، W.B.C در ادرار با هدف متفاوتی نسبت به نمونه خون بررسی میشود. این تست اغلب در صورت وجود علائمی مانند سوزش ادرار، تکرر ادرار، درد پهلو یا بوی غیرطبیعی ادرار درخواست میشود.
تفاوتهای کلیدی بین W.B.C در خون و ادرار
ویژگی | W.B.C خون | W.B.C ادرار |
---|---|---|
هدف اصلی | ارزیابی سیستم ایمنی عمومی | بررسی عفونت مجاری ادراری |
روش نمونه گیری | خونگیری از ورید بازویی | جمعآوری نمونه ادرار وسط جریان |
وضعیت نرمال | 4,500 تا 11,000 سلول در µL | 0 تا 5 سلول در هر فیلد میکروسکوپی |
موارد هشدار | عفونت، التهاب، سرطان خون | UTI، سنگ کلیه، التهاب مثانه |
آیا هر دو تست همزمان لازم هستند؟
خیر. انجام هر دو تست بستگی به شک بالینی پزشک دارد. اگر علائمی مربوط به سیستم ایمنی عمومی مثل تب، گلودرد یا بدندرد دارید، نمونهگیری از خون ارجح است. اما اگر شک به عفونت ادراری وجود داشته باشد، تست ادرار انجام میشود. در برخی شرایط خاص مانند عفونتهای شدید یا گسترده، هر دو تست ممکن است همزمان درخواست شوند.
چه عواملی روی نتیجه W.B.C تاثیر میگذارند؟
- بارداری
- استرسهای روانی یا فیزیکی
- ورزش سنگین پیش از آزمایش
- سیگار کشیدن
- برخی داروها مثل آنتیبیوتیکها و داروهای ضدالتهاب
سوالات متداول
1. آیا بالا بودن W.B.C همیشه نشانه بیماری است؟
نه همیشه. در برخی موارد مانند بارداری یا استرس نیز تعداد گلبولهای سفید افزایش مییابد.
2. کاهش W.B.C چقدر خطرناک است؟
اگر کاهش شدید باشد و به علت نقص ایمنی یا شیمیدرمانی باشد، خطر عفونتهای شدید افزایش مییابد.
3. آیا دارو میتواند W.B.C را تغییر دهد؟
بله. داروهایی مانند کورتون، شیمیدرمانی، برخی آنتیبیوتیکها یا داروهای صرع میتوانند روی سطح گلبولهای سفید تاثیر بگذارند.
4. آیا باید برای آزمایش W.B.C ناشتا بود؟
خیر. برای این آزمایش نیازی به ناشتایی نیست، مگر در صورت ترکیب با تستهای دیگر.
5. چند بار در سال باید این آزمایش انجام شود؟
اگر فرد سالمی هستید، یکبار در سال کافی است. اما در صورت ابتلا به بیماری یا دریافت درمان خاص، پزشک دفعات بیشتری توصیه خواهد کرد.