تغذیه بیماری ها

11 ماده غذایی مناسب برای بیماران کلیوی

2019-12-04

بیماری های کلیه از شایع ترین مشکلاتی هستند که حدود 10٪ از افراد جهان را با خود درگیر کرده اند. کلیه ها اندام های کوچک لوبیا شکلی هستند که عملکرد مهمی را در بدن انجام می دهند، آن ها وظیفه فیلتر کردن سموم بدن و مواد زائد، آزاد کردن هورمون های تنظیم کننده فشار خون، متعادل کردن مایعات در بدن و تولید ادرار را بر عهده دارند.

عوامل متعددی از جمله سیگار کشیدن، ژنتیک، جنسیت و سن می توانند از عوامل ایجاد کننده این بیماری باشند. قند خون و فشار خون بالا نیز می توانند به کلیه ها آسیب بزنند و عملکرد بهینه کلیه ها را کاهش دهند. بیماران کلیوی لازم است به طور ویژه ای به برنامه غذایی خود توجه کنند و از برنامه های غذایی خاصی پیروی کنند. در این مقاله می خواهیم مواد غذایی مفید را به این بیماران معرفی کنیم.

رژیم غذایی بیماران کلیوی

محدودیت های غذایی بیماران به میزان آسیب کلیه ها و سطح بیماری آن ها دارد. به عنوان مثال، افرادی که در مراحل اولیه بیماری کلیوی هستند محدودیت های متفاوتی نسبت به افرادی که از نارسایی کلیه رنج می برند دارند. برای اکثر مبتلایان به بیماری پیشرفته کلیوی، پیروی از رژیم های غذایی مناسب حائز اهمیت است. توجه به برنامه غذایی می تواند ضمن جلوگیری از آسیب بیشتر، به تقویت عملکرد کلیه نیز کمک می کند.

در حالی که محدودیت رژیم غذایی متفاوت است، اما به طور کلی توصیه می شود همه افراد مبتلا به بیماری کلیوی مواد مغذی زیر را محدود کنند:

سدیم: سدیم در بسیاری از غذاها مورد استفاده قرار می گیرد و جزء اصلی سفره قرار می گیرد. کلیه های آسیب دیده نمی توانند سدیم اضافی را دفع کنند و باعث افزایش سطح فشار خون می شود، از این رو اغلب توصیه می شود مصرف سدیم را به کمتر از 2000 میلی گرم در روز محدود کنید.
پتاسیم: پتاسیم نقش بسیار مهمی در بدن داد، اما افراد مبتلا به بیماری کلیوی برای جلوگیری از افزایش سطح فشار خون، باید پتاسیم را محدود کنند. معمولاً توصیه می شود مصرف پتاسیم خود را به کمتر از 2000 میلی گرم در روز محدود کنید.
فسفر: کلیه های بیمار و بیماران کلیوی نمی توانند فسفر اضافی و ماده معدنی موجود در بسیاری از غذاها را دفع کنند. مقادیر زیاد فسفر نیز می تواند به بدن آسیب برساند. بنابراین به بسیاری از بیماران توصیه می شود مصرف فسفر در رژیم غذایی خود را به کمتر از 800-1000 میلی گرم در روز محدود کنند.
پروتئین: این ماده مغذی نیز یکی دیگر از مواد غذایی است که باید برای بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی محدود شود، زیرا کلیه های نمی توانند مواد زاید حاصل از متابولیسم پروتئین را دفع کنند.

خبر خوب برای این گروه از بیماران این است که خوشبختانه بسیاری از گزینه های خوشمزه و سالم برای این بیمارن وجود دارد. در اینجا 11 مورد از بهترین مواد غذایی برای افراد مبتلا به بیماران کلیوی ارائه شده است و میزان سدیم، پتاسیم و فسفر آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

1- گل کلم

گلم کلم یک ماده غذایی مغذی است که سرشار ویتامین های C ،K ،B و فولات است. همچنین گلم کلم منبع بسیار عالی از فیبر است و دارای خاصیت ضد التهابی می باشد. پوره گلم کلم می تواند جایگزینی مناسبی برای پوره سیب زمینی باشد.

یک فنجان (124 گرم) گل کلم پخته حاوی مواد معدنی زیر است:

سدیم: 19 میلی گرم
پتاسیم: 176 میلی گرم
فسفر: 40 میلی گرم

2- بلوبری

بلوبری مملو از مواد مغذی است و یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدان می باشد. مصرف این ماده غذایی می تواند از بدن در برابر بیماری های قلبی، برخی سرطان ها و دیابت محافظت کند. علاوه بر آن، این میوه های خوشمزه از نظر مقدار سدیم، فسفر و پتاسیم برای بیماران کلیوی مناسب هستند.

یک فنجان (148 گرم) زغال بلوبری حاوی مواد معدنی زیر می باشد:

سدیم: 1.5 میلی گرم
پتاسیم: 114 میلی گرم
فسفر: 18 میلی گرم

3- ماهی

غذاهای دریایی دارای مقدار پروتئین فراوانی هستند. همچنین ماهی حاوی چربی های فوق العاده سالمی به نام امگا 3 می باشد. امگا 3 به کاهش التهاب کمک می کند و برای درمان افسردگی و اضطراب مفید است.

سه اونس (85 گرم) ماهی پخته شده حاوی:

سدیم: 74 میلی گرم
پتاسیم: 279 میلی گرم
فسفر: 211 میلی گرم

می باشد که کمتر از میزان توصیه شده برای بیماران کلیوی است.

4- انگور قرمز

انگور قرمز نیز میوه آبدار وخوشمزه است، این میوه پرطرفدار سرشار از ویتامین C می باشد و حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام فلاونوئیدها هستند که به کاهش التهاب کمک می کنند. علاوه بر این، انگور قرمز به حفظ سلامت قلب کمک کرده و باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت می شود. این میوه شیرین می تواند برای بیماران کلیوی مناسب باشد، زیرا با توجه به مقادیر سدیم، پتاسیم و فسفر موجود در آن می تواند برای این بیماران بی خطر باشد.

مطابق با آنچه گفته شد خوب است بدانید که مقدار این مواد معدنی در نصف فنجان (75 گرم) انگور به شرح زیر می باشد:

سدیم: 1.5 میلی گرم
پتاسیم: 144 میلی گرم
فسفر: 15 میلی گرم

5- سفیده تخم مرغ

اگرچه زرده تخم مرغ بسیار مغذی است، اما حاوی مقادیر زیادی فسفر می باشد، بنابراین مصرف سفیده تخم مرغ برای افرادی که رژیم غذایی کلیوی دارند انتخاب بهتری است. سفیده تخم مرغ یک منبع غنی و مناسب برای تامین پروتئین می باشد. به علاوه، سفیده تخم مرغ برای افرادی که تحت درمان با دیالیز قرار دارند نیز مفید است و می تواند یک انتخاب عالی برای آنها باشد.

مقدار سدیم، پتاسیم و فسفر در دو سفیده بزرگ تخم مرغ (66 گرم) به شرح زیر می باشد:

سدیم: 110 میلی گرم
پتاسیم: 108 میلی گرم
فسفر: 10 میلی گرم

6- سیر

به افرادی که مشکلات کلیوی دارند توصیه می شود میزان سدیم را در رژیم غذایی خود محدود کنند. سیر جایگزین خوبی به جای نمک است و ضمن داشتن فواید غذایی فراوان، طعم غذا را نیز بهتر می کند. سیر منبع خوبی از منگنز، ویتامین C و ویتامین B6 است و حاوی ترکیبات گوگردی است که خاصیت ضد التهابی دارند.

سه عدد سیر (9 گرم) حاوی:

سدیم: 1.5 میلی گرم
پتاسیم: 36 میلی گرم
فسفر: 14 میلی گرم

می باشد که می تواند برای مصرف این بیماران بی خطر و سالم باشد.

7- گندم سیاه

بسیاری از غلات کامل حاوی مقدار زیادی فسفر هستند، اما گندم سیاه یک استثنای است و از این نظر سالم می باشد. گندم سیاه بسیار مغذی است و حاوی مقدار خوبی از ویتامین های گروه B، منیزیم، آهن و فیبر است و می تواند نیاز بدن به این مواد را تامین نماید. همچنین گندم سیاه یک دانه بدون گلوتن است و برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن نیز انتخاب خوبی می باشد.

مقدار مواد معدنی در نصف فنجان (84 گرم) گندم سیاه پخته عبارتند از:

سدیم: 3.5 میلی گرم
پتاسیم: 74 میلی گرم
فسفر: 59 میلی گرم

8- روغن زیتون

روغن زیتون منبع سالمی برای تامین چربی و فسفر است و می تواند برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی گزینه بسیار خوبی باشد. مصرف غذاهای سالم مانند روغن زیتون برای افراد مبتلا به بیماری پیشرفته کلیوی اهمیت بالایی دارد. بیشتر چربی های موجود در روغن زیتون یک چربی اشباع نشده به نام اولئیک اسید است که دارای خاصیت ضد التهابی است. علاوه بر این، چربی های اشباع نشده در دماهای بالا پایدار هستند و روغن زیتون را به یک انتخاب سالم برای پخت و پز تبدیل می کند.

میزان سدیم، پتاسیم و فسفر در یک قاشق غذاخوری (13.5 گرم) روغن زیتون به شرح زیر می باشد:

سدیم: 0.3 میلی گرم
پتاسیم: 0.1 میلی گرم
فسفر: 0 میلی گرم

9- بلغور گندم

بلغور یک ماده غذایی کامل است که جایگزینی فوق العاده ای برای بیماران کلیه است. این دانه های مغذی منبع خوبی از ویتامین های گروه B، منیزیم، آهن و منگنز هستند. همچنین بلغور گندم منبعی عالی از پروتئین های گیاهی و فیبر است که برای سلامتی بسیار مهم هستند.

نصف لیوان بلغور گندم معادل 91 گرم حاوی

سدیم: 4.5 میلی گرم
پتاسیم: 62 میلی گرم
فسفر: 36 میلی گرم

می باشد که می تواند برای بیماران کلیه انتخاب مناسبی محسوب شود.

10- کلم

کلم دارای ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات مفیدی است. این سبزی کم کالری منبع عالی ویتامین K، ویتامین C و بسیاری از ویتامین های گروه B است. همچنین، کلم سرشار از فیبر نامحلول می باشد که برای سلامت دستگاه گوارش کمک می کند

به علاوه کلم پتاسیم، فسفر و سدیم کمی دارد، یک فنجان (70 گرم) کلم خرد شده حاوی مقادیر زیر است:

سدیم: 13 میلی گرم
پتاسیم: 119 میلی گرم
فسفر: 18 میلی گرم

11- مرغ بدون پوست

اگرچه مصرف پروتئین برای برخی از افراد با مشکلات کلیوی محدود است اما دریافت مقدار کافی پروتئین با کیفیت بالا برای سلامتی بسیار حیاتی است. سینه مرغ بدون پوست حاوی فسفر، پتاسیم و سدیم کمتری است.

سه اونس (84 گرم) سینه مرغ بدون پوست حاوی