دندان در آوردن کودک چه نشانه هایی دارد؟
یکی از زیباترین اتفاقات برای والدین، مشاهده دندان در آوردن کودک است. البته این اتفاق برای خود او چندان جذاب نیست و با درد همراه است. دلایل ناخوشایند بودن پروسه دندان در آوردن کودک متعدد هستند و تقریبا همگی آن ها ریشه در این دارند که برای اولین بار قرار است لثه های کودک شکافته شده و دندان ها از آن ها خارج شوند. بد حالی کودک در این دوران می تواند باعث نگرانی والدین شده و آن ها را آزار دهد. در مقاله پیش رو به نشانه های این رخداد طبیعی می پردازیم و سپس نحوه رسیدگی و مراقبت از کودک در این دوران را بررسی می کنیم. با گومگ همراه باشید.
زمان دندان در آوردن کودک
شما باید در سنین ۶ تا ۱۲ ماهگی منتظر در آمدن دندان های نوزاد خود باشید. هرچند این فرآیند ممکن است کمی زودتر یا حتی کمی با تاخیر انجام شود. البته بیشتر کودکان حداکثر تا سه سالگی تمام دندان هایشان کامل می شوند.
جالب است بدانید که دندان های کودکان به ترتیب از جلو و به صورت جفتی در می آیند. همچنین دندان های پایینی زودتر شروع به رشد می کنند. به طور کلی، ابتدا دو دندان جلویی در ردیف پایین در می آیند و سپس دو دندان جلویی در ردیف بالا شروع به رشد می کنند. سپس جفت دندان های کناری در ردیف پایین و بعد از آن ها در ردیف بالا رشد می کنند و این فرآیند تا تکمیل شدن دندان ها ادامه می یابد. در جدول زیر می توانید ترتیب رشد دندان ها را بهتر درک کنید:
| سن کودک | دندان ها |
|---|---|
| ۶ تا ۱۲ ماهگی | دو دندان پیشین مرکزی پایینی و سپس بالایی |
| ۹ تا ۱۶ ماهگی | دو دندان پیشین کناری پایینی و سپس بالایی |
| ۱۳ تا ۱۹ ماهگی | اولین دندان های آسیا کوچک (دو تا در پایین و سپس دو تا در بالا) |
| ۱۷ تا ۲۳ ماهگی | دندان های نیش |
| ۲۳ تا ۳۳ ماهگی | باقی دندان های آسیا |
به طور کلی، کودک در ۳ سالگی دارای ۲۰ دندان است. البته لازم به ذکر است که جدول بالا به طور عمومی بوده و ممکن است در کودکان مختلف، این زمانبندی تغییر کند. اگر کودک شما کمی دیرتر یا زودتر از این زمانبندی دندان در آورد، جای نگرانی نیست.
چه زمانی باید نگران دندان در نیاوردن کودک باشید؟
به طور معمول، کودک تا سن شش ماهگی باید فرآیند در آوردن دندان را شروع کند، اما کودکانی هستند که زودتر یا دیرتر از این زمان دندان در می آورند. در صورتی که کودک شما با تاخیر شروع به دندان در آوردن کرد نگران نباشید. این امر می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. البته باید این نکته را مد نظر داشته باشید که اگر همزمان با عدم رشد دندان ها، رشد مو، استخوان و… کودک نیز با تاخیر مواجه شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
برخی از مهم ترین دلایل تاخیر در رشد دندان های کودک عبارتند از:
- مشکلات ژنتیکی
- تغذیه ضعیف
- کم کاری تیروئید
- زایمان زودرس
اگر دلایل بالا را بررسی کرده اید و هیچ یک از آن ها را علت تاخیر در دندان در آوردن کودک خود نمی دانید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
نشانه های دندان در آوردن کودک
همانطور که در ابتدای مطلب گفتیم، خروج دندان ها برای اولین بار از لثه ها باعث درد می شود و می تواند کودک را آزار دهد. بنابراین یکی از اولین نشانه های این اتفاق، بد خلقی و ناراحتی کودک است. این ناراحتی ها می توانند از ۳ تا ۶ روز پیش از خروج دندان آغاز شوند و به محض خروج دندان به اتمام برسند. البته این دوره ممکن است در کودکان تفاوت داشته باشد. برخی دیگر از شایع ترین نشانه های دندان در آوردن نوزاد عبارتند از:
- کشیدن گونه ها به دلیل ناراحتی و درد در لثه ها
- تب خفیف
- قرمزی، کبودی، زخم و تورم لثه ها
- غذا نخوردن به این دلیل که ورود و جویدن مواد غذایی باعث فشار به لثه ها شده و کودک را دچار ناراحتی می کند
- گاز گرفتن با فشار اجسام به دلیل اینکه کودک می خواد درد خود را به این وسیله کاهش دهد
- اختلال در خواب
- مالیدن گوش ها به دلیل وارد شدن درد لثه ها به گوش ها
- افزایش بزاق کودک
- بثورات خفیف پوستی در نزدیکی دهان و سینه به دلیل ترشح بیش از حد بزاق
با توجه به تشابه برخی از علائم بالا با برخی از بیماری های دیگر، دقت داشته باشید که اگر کودک شما علائم زیر را دارد، ممکن است دلیل آن دندان در آوردن نباشد و باید به پزشک مراجعه شود:
- ایجاد بثورات پوستی روی بدن
- اسهال
- تب بالاتر از ۱۰۱ درجه
- سرفه آبریزش بینی
روش های کاهش درد دندان در آوردن کودک
هیچ پدر و مادری دوست ندارد درد کشیدن فرزندش را ببینید. درد ناشی از رشد دندان های کودک می تواند او را به شدت بد خلق کرده و والدین را دچار نگرانی کند. در ادامه روش هایی را با شما در میان خواهیم گذاشت که می توانید به وسیله آن ها تا حد زیادی درد کودک را کاهش دهید:
- ایجاد حواس پرتی برای کودک: منحرف کردن توجه کودک می تواند بسیار موثر واقع شود. سعی کنید با هر روشی که می توانید او را مشغول نگه دارید تا حواس او از درد منحرف شود.
- خوراکی ها یخ زده و بستنی یخی: خوراکی های یخ زده می توانند درد لثه ها را تا حد زیادی کاهش دهند. شاید طعم غذاهای یخ زده چندان برای کودک جذاب نباشد. شما می توانید بستنی یخی را امتحان کنید، حتما با کمال میل استقبال می کند!
- قرار دادن پارچه مرطوب و نرم روی لثه: همانطور که گفتیم، کاهش دما و سرما می تواند درد را کاهش دهند. شما می توانید یک پارچه نرم و تمیز را مرطوب کرده و در یخچال قرار دهید و سپس آن را در اختیار کودک بگذارید تا بجود.
- خوراکی های جامد: خوردن مواد غذایی جامد ترکیبی مانند مخلوط غلات صبحانه با ماست می تواند درد را کاهش دهد. در این دوران لثه ها خونریزی می کنند و ممکن است توده ای کبود رنگ را در دهان کودک ببینید. نیازی به نگرانی درباره آن نیست و یک اتفاق طبیعی است.
- مصرف داروهای مسکن: کودکان بالای ۶ ماهه می توانند از مسکن هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنند، اما به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک به آن ها دارو ندهید.
- ماساژ لثه: ماساژ دادن لثه ها باعث کاهش درد می شود. سعی کنید با یک انگشت تمیز خود، لثه های کودک را به آرامی ماساژ دهید.
کارهایی که نباید در این دوران انجام دهید
- از داروهای بی حسی استفاده نکنید: سازمان غذا و داروی آمریكا در رابطه با مصرف داروها و پمادهای بی حسی هشدار داده است. این مواد باعث بی حسی گلوی کودک شده و بلع را برای او دشوار می کند. همچنین مواد بی حسی کننده موضعی مانند پمادها نیز خطر کاهش سطح اکسیژن را به همراه دارند.
- از ژل های گیاهی استفاده نکنید: استفاده از ژل های گیاهی که مدعی کاهش درد در آوردن دندان هستند می تواند خطراتی مانند مشکلات قلبی و خواب آلودگی را به همراه داشته باشند.
- پمادها بی اثر هستند: استفاده از پمادهای موضعی کمکی به کاهش درد نمی کند، زیرا با افزایش ترشح بزاق کودک از دهان خارج می شوند.
- روغن میخک را کنار بگذارید: از مالین روغن میخک بر روی لثه های کودک خودداری کنید، زیرا باعث سوختن لثه او می شود.
دوران دندان درآوردن کودک یکی از طولانی ترین و دردناک ترین بخش های زندگی او است و شما به عنوان والدین او باید این دوران را تحمل کنید. ممکن است با تمام تلاش هایی که برای کاهش درد او می کنید، باز هم شاهد ناراحتی فرزند خود باشید.
درد کودک چقدر طول می کشد؟
نمی توان بازه زمانی دقیقی را برای این دوران تعیین کرد. در واقع هریک از دندان ها که در می آیند با درد و ناراحتی همراه هستند و همانطور که توضیح دادیم، این فرآیند می تواند تا سه سالگی ادامه داشته باشد. در آمدن دندان های آسیا معمولا با درد بیشتری همراه هستند.
همچنین به عنوان والدین باید بدانید که تمام شدن این دوره به معنای پایان مسئولیت های شما در این زمینه نیست. در واقع پس از این دوره باید مراقبت از دندان های او را شروع کنید تا خراب نشوند.
نحوه مراقبت از دندان های شیری کودک
برعکس تصور بسیاری، همان قدر که دندان های دائمی به رسیدگی نیاز دارند، دندان های شیری هم بایت تحت مراقبت باشند. در ادامه نکاتی را برای رسیدگی و مراقبت از دندان های شیری را با شما در میان می گذاریم:
- برای کودک خود از ظروف اختصاصی استفاده کنید و آن ها را در اختیار دیگران قرار ندهید. انجام این کار می تواند باعث عفونت دندان های او شود.
- لثه های کودک را با استفاه از یک پارچه نرم و لطیف پاک کنید.
- به کودک خود خوراکی هایی بدهید که برای سلامت دندان ها مفید هستند. کلسیم، فلوراید، فسفر و ویتامین C برای سلامت و تقویت دندان ها ضروری هستند.
- از دادن خوراکی های شیرین به کودک خودداری کنید. این مواد باعث پوسیدگی دندان ها می شوند.
- زمانی که کودک تمام دندان هایش را در آورد (۲۰ دندان) او را به دندانپزشکی ببرید.
- نوشیدنی ها را به وسیله لیوان یا فنجان به کودک بدهید، نه بطری. بطری ها به دلیل استفاده طولانی مدت، کمتر شسته می شوند و می توانند کودک خود را از یک فنجان و نه یک بطری نوش جان کنید.
- خوردن داروها و مکمل هایی که طعم دار هستند نیز می توانند باعث پوسیدگی دندان ها شوند. بهتر است پس از خوراندن این مواد دندان های کودک را با آب بشویید.
- پس از ۱۸ ماهگی کودک، می توانید دندان های او را مسواک بزنید.
پرسش های متداول درباره دندان در آوردن کودک
۱. آیا دندان درآوردن کودک باعث تب، اسهال یا آبریزش بینی می شود؟
افزایش خفیف دمای در دوران دندان در آوردن طبیعی است اما نباید منجر به تب شود. تحقیقات نشان می دهند که دندان درآوردن نمی تواند باعث تب، سرماخوردگی و اسهال شود. گر کودک شما تب همراه با استفراغ، اسهال یا کم اشتهایی دارد، لازم است با پزشک مشورت کنید.
۲. آیا دندان درآوردن می تواند باعث استفراغ شود؟
برخی معتقدند که عفونت ویروسی باعث استفراغ می شود و برخی دیگر ادعا می کنند که دلیل آن صرفا به دندان در آوردن بر می گردد. در هر صورتا اگر کودک شما استفراغ می کند، به دنبال علائم دیگری مانند عفونت و تب باشید. همچنین اگر کودک شما مرتبا استفراغ می کند، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
منبع: momjunction
