کیست مویی در مردان؛ از دلایل تا درمان و نکات مهمی که باید بدانید
کیست پیلونیدال یا همان کیست مویی در مردان که به بیماری «رانندگان جیپ» نیز شهرت دارد نوعی عارضه است که غالبا در سنین بعد از بلوغ و در جوانی بروز پیدا می کند و در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و معمولا خود فرد از وجود این کیست بی اطلاع است.
از مهم ترین عوامل در بروز آن داشتن شغل های است که فرد مجبور است به طور طولانی مدت بنشیند.
در ادامه این بحث قصد داریم دلایل بروز این مشکل و نیز راه های درمانی آن را به طور دقیق مورد بررسی قرار دهیم. با گومگ همراه باشید.
دلایل به وجود آمدن کیست مویی در مردان
شاید تصور کنید که کیست مویی صرفا برای افرادی اتفاق می افتد که پرمو هستند، اما باید بدانید که این تصور کاملا اشتباه است و کیست مویی صرفا به دلیل پرمویی رخ نمی دهد و علل دیگری نیز در بروز آن نقش دارند.
از مهم ترین عوامل این بیماری می توان به ژنتیک اشاره کرد که ژن معیوبی در فرد سبب می شود در ناحیه خط باسن به جای اینکه مو از ریشه به سمت پوست بیایید و بیرون بزند، مستقیم بدون اینکه بیرون بیاید به سمت زیر و بافت زیر پوست نفوذ می کند و این امر سبب ایجاد التهاب در بدن و بروز کیست مویی می شود.
حفره ایجاد شده در بدن به تدریج چرک می کند، متورم می شود و درد های بسیار آزار دهنده ای را ایجاد می کند.
ناحیه ایجاد کیست مو در فرورفتگی قسمت بالای بین دو باسن و روی استخوان خاجی یا ساکروم می باشد. این فرو رفتگی به هنگام نشست و برخاست افراد حالت مکش ایجاد می کند و در نتیجه موها به سمت داخل کشیده و خم می شوند.
هورمون های جنسی نیز می توانند از دلایل ایجاد این عارضه باشند، فعالیت هورمون ها در سن بلوغ می تواند با تحت تاثیر قرار دادن غدد سباسه آغازگر بیماری کیست مویی گردند.
علائم و نشانه های کیست مویی
کیست مویی ممکن است بدون بروز علائم بالینی به وجود بیاید و در برخی موارد ممکن است فرد از وجود کیست بی خبر باشد.
اما در برخی موارد کیست با بروز درد در قسمت فوقانی باسن خود را نشان می دهد. علت این درد می تواند وجود عفونت در اثر تجمع مو و چربی باشد که در این صورت کیست مویی آبسه کرده و درد به همراه تورم و ترشح بین باسن و روی استخوان دنبالچه ایجاد می کند.
اگر امکان خارج شدن ترشحات وجود نداشته باشد این توده متورم شده دردناک می شود و فرد را آزار می دهد.
اما گاهی نیز ممکن است آبسه تخلیه شود و به صورت ترشحات چرکی به همراه خونابه بیرون بزند و فرد با این علائم آزار دهنده به پزشک مراجعه می کند.
کیست مویی ممکن است گاهی با علائم دیگری نیز بروز کند، در این میان می توان به تب خفیف در فرد و ایجاد سوراخ هایی در پوست نیز اشاره کرد.
گاهی افراد از درد در ناحیه پشت و پایین کمر شکایت می کنند و با این درد به پزشک مراجعه می کنند.
چه کسانی در معرض این بیماری هستند؟
احتمال بروز کیست مویی در افرادی که دارای اضافه وزن و چاقی هستند و همچنین افرادی که به صورت طولانی مدت و مکرر پشت میز می نشینند بیشتر از سایر افراد است. نشستن طولانی سبب می شود مو در پوست فرو برود و سبب ایجاد کلاف مویی در آن ناحیه می شود.
برخی پزشکان معتقدند که ایجاد این مشکل زمینه مادرزادی دارد و در دوران جنینی و بارداری تشکیل می شود. این عارضه در بین مردان شایع تر از زنان است و در دهه دوم و سوم زندگی بروز میکند.
روش های درمان کیست مویی
انجام عمل جراحی به عنوان اولین روش درمانی برای تخلیه کیست و آبسه و خارج کردن موها پیشنهاد می شود.
طی این عمل، حفره ایجاد شده شستشو داده می شود. اما از مشکلات این روش آن است که از آنجایی که حفره کامل برداشته نشده است احتمال عود و بروز مجدد کیست مویی وجود دارد. این درمان برای بیمارانی که کیستشان عفونی نشده است و در مرحله شروع ضایعه هستند، با بیمارانی که کیستشان به شدت عفونت کرده است متفاوت است. این دسته از افراد می توانند جراحی کامل انجام دهند و ضایعه ایجاد شده را کاملا بردارند.
در صورتی که در مرحله ابتدایی ایجاد کیست به پزشک مراجعه کنید و کیست ایجاد شده کوچک باشد می توان آن کیست را برداشت و زخم را بخیه زد ولی اگر کیست خیلی بزرگ و عفونی باشد پس از برداشتن و جراحی نمی توان محل مورد نظر را بخیه زد و باید باز بماند.
در مواردی هم که حفره ایجاد شده بزرگ اما غیر عفونی باشد، از گوشت اطراف حفره در ناحیه باس استفاده و زخم بسته می شود.
درمان کیست مویی با طب سنتی
در طب سنتی اعتقاد بر آن است که فردی که تحرک کمی دارد و زیاد می نشیند، به مرور زمان رفتار او سبب ایجاد رسوبات ناحیه ای از بدن که غلبه سودا دارد، در بدن تجمع پیدا کرده و غلبه سودا یا سردی و خشکی ایجاد کند.
به بیان ساده کسانی که زیاد می نشینند، بی تحرک و دچار غلبه طبع سرد و خشک هستند و این تجمع سودا در ناحیه مقعد به صورت کیست مویی خود را نشان می دهد. در حقیقت کیست مویی، تجمع سودا در ناحیه نشیمنگاه است.
اگر تمایل به انجام جراحی ندارید می توانید زالو درمانی را انتخاب کنید. اما نکته قابل توجه این است که زالو درمانی فقط یک روش جایگزین مناسب است و درمان قطعی کیست مویی به حساب نمی آید، چرا که احتمال عود مجدد کیست وجود دارد.
در روش زالو درمانی فرد باید در ابتدا چند بار این درمان را تکرار و سپس سالی ۱ الی ۲ بار این کار را تکرار کند و هر ۶ ماه یکبار زالو بیندازد تا کیست مویی دوباره عود نکند، همچنین باید به یاد داشته باشید که در کنار زالو درمانی باید به دفع سودا از بدن نیز توجه کنید تا روند بهبودی را سرعت دهید.
همچنین روش سنتی بیان می کند که افراد باید از خوردن غذاهایی که باعث سردی بدن می شوند اجتناب کنند و از خوردن غذاهای ترش و برنج به مقدار زیاد پرهیز نمایند.
نکته دیگری که طب سنتی به آن اشاره دارد درمان مشکلات گوارشی از جمله یبوست است، با درمان مشکل یبوست در فرد احتمال عود بیماری نیز کم خواهد شد.
درمان کیست مویی با لیزر
لیزر یکی دیگر از روش های درمانی به حساب می آید اما نکته مهم این است که روش لیزر برتری زیادی بر جراحی ندارد.
در روش درمان با لیزر فقط ممکن است خونریزی کمتری ایجاد می شود. در مواردی هم که جای زخم باز گذاشته شده باشد، از تاباندن لیزر کم توان می توان برای تسریع در التیام زخم استفاده می شود.
نکاتی برای مراقبت های بعد از عمل
در صورت باز بودن روش جراحی فرد می تواند حداقل یک بار در روز دوش بگیرد و پانسمان را بعد از خیس شدن تعویض کند. اما در روش جراحی بسته، کیست مویی فرد بیمار تا چند روزی بعد از عمل باید محل جراحی را کاملا خشک نگه دارد و از انجام استحمام اجتناب کند.
رعایت مسائل بهداشتی بعد از انجام عمل بسیار مهم و حائز اهمیت است، افراد پر مو می بایست حتما موهای زائد آن قسمت از بدنشان را از بین ببرند.
همچنین باید از رسیدن رطوبت به محل جلوگیری به عمل آید، فرد بیمار می تواند یک دستمال را در چین فوقانی باسن قرار دهد تا رطوبت عرق را بگیرد.
توجه به تعویض مرتب و به موقع پانسمان را فراموش نکنید و در صورت نیاز محل زخم ها را با سرم شستشو دهید.
توجه به نکات بهداشتی و توصیه های پزشک کمک می کند سرعت بهبود زخم افزایش پیدا کند و احتمال عود و عفونت ناحیه عمل و عوارض بعدی آن کم می شود.
عوارض تعویق درمان کیست مویی
اگر به هر دلیل درمان خود را عقب می اندازید دچار تشدید درد و عوارض عفونی خواهید شد و آبسه به بیماری شدید تری تبدیل می شود.
همچنین به تعویق انداختن درمان سبب می شود فرد مجبور به انجام عمل دو مرحله ای شود، یعنی در ابتدا تخلیه آبسه و بعد از مدتی که عفونت کنترل شد، برداشتن کامل حفره سینوس انجام می گردد.
چند نکته مهم
- برای تخلیه چرک و کیست حتما به پزشک مراجعه کنید و از دستکاری کیست جدا خوداری کنید.
- اگر فرد پر مویی هستید مسائل بهداشتی و نظافت را راعایت کنید.
- موهای بین باسن را با کرم های موبر اصلاح کنید و از اصلاح با تیغ خودداری نمایید.
- تا حد امکان از یکجا نشینی اجتناب کنید و در محل کار هر چند ساعت یک بار از جای خود بلند شوید و حرکات کششی انجام دهید.
- در صورت بروز این عارضه در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید و آغاز درمان را به تاخیر نیندازید.
