سکته قلبی چیست؟ پاسخ تمام سوالاتی که در ذهن دارید
سکته قلبی، چه اسم ترسناکی! اگر خودتان تجربه‌اش کرده‌اید یا کسی را می‌شناسید که با آن دست و پنجه نرم کرده، بدانید که تنها نیستید. خیلی‌ها از این مهلکه جان سالم به در می‌برند و بعد از آن هم، زندگی پربار و مفیدی را از نو آغاز می‌کنند.
مطالبی را که در ادامه می‌خوانید، به شما کمک می‌کند تا بفهمید چه اتفاقی افتاده و قلب مهربان‌تان چطور می‌تواند دوباره سلامت خود را بازیابد. این اطلاعات را به کار بگیرید تا عمری طولانی‌تر و تندرست‌تر را تجربه کنید.
در جریان سکته قلبی چه اتفاقی در بدن می‌افتد؟
ماهیچه قلب شما برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارد. سکته قلبی زمانی رخ می‌دهد که جریان خونِ اکسیژن‌رسان به قلب، کاهش یا به طور کامل قطع شود. اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، متاسفانه بافت ماهیچه قلب شروع به «مردن» می‌کند.
این اتفاق زمانی می‌افتد که سرخرگ‌های کرونری (رگ‌هایی که خون را به ماهیچه قلب می‌رسانند) به دلیل تجمع پلاک، باریک و تنگ می‌شوند. پلاک، چیزی نیست جز ترکیبی از چربی، کلسترول و مواد دیگر که کم‌کم در دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند.
وقتی پلاک درون سرخرگ قلبی پاره می‌شود، یک لخته خون در اطراف آن شکل می‌گیرد. این لخته خون می‌تواند مسیر عبور خون از سرخرگ به ماهیچه قلب را مسدود کند.
آیا سکته قلبی بدون هیچ هشداری رخ می‌دهد؟
تصلب شرایین (تنگ شدن رگ‌ها) ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی نداشته باشد. اما وقتی یک سرخرگ بیشتر از 70 درصد باریک شود، احتمالاً درد یا گرفتگی عضلات را تجربه کنید. این اتفاق به این دلیل می‌افتد که بافت‌های اطراف، به اکسیژن بیشتری نسبت به آنچه دریافت می‌کنند، نیاز دارند.
وقتی یک سرخرگ کرونری تنگ می‌شود و جریان خون را محدود می‌کند، گاهی اوقات رگ‌های خونی مجاور برای کمک، منبسط می‌شوند. این پدیده می‌تواند توضیح دهد که چرا ممکن است هیچ علامت هشداردهنده‌ای وجود نداشته باشد.
این شبکه رگ‌های خونی منبسط شده، «گردش خون جانبی» نامیده می‌شود. گردش خون جانبی با رساندن خون مورد نیاز به قلب، به محافظت از برخی افراد در برابر حملات قلبی کمک می‌کند. این مکانیزم حیاتی، حتی پس از حمله قلبی هم می‌تواند به رشد خود ادامه دهد و به بهبود ماهیچه قلب کمک کند.
آیا قلب پس از سکته آسیب دائمی می‌بیند؟
وقتی سکته قلبی رخ می‌دهد، بخشی از ماهیچه قلب که جریان خون را از دست داده، شروع به آسیب دیدن می‌کند. اگر جریان خون مجدداً برقرار نشود، این بافت شروع به «مردن» می‌کند. میزان آسیب به ماهیچه قلب به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- اندازه ناحیه‌ای که توسط سرخرگ مسدود شده تغذیه می‌شود.
- فاصله زمانی بین شروع آسیب و دریافت درمان.
ماهیچه قلب آسیب‌دیده ناشی از سکته قلبی، با تشکیل بافت اسکار (جای زخم) بهبود می‌یابد. معمولاً چند هفته طول می‌کشد تا ماهیچه قلب شما ترمیم شود. مدت زمان دقیق، بستگی به موارد زیر دارد:
- وسعت آسیب
- سرعت بهبود بدن شما
قلب، اندامی قوی و سرسخت است. حتی اگر بخشی از آن آسیب ببیند، بقیه قلب به کار خود ادامه می‌دهد. با این حال، قلب شما ممکن است ضعیف‌تر شود و نتواند به اندازه معمول خون پمپاژ کند. اما خبر خوب این است که با درمان و تغییرات سبک زندگی، می‌توان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد یا آن را محدود نمود.
چقدر طول می‌کشد تا بعد از سکته قلبی بهبود پیدا کنیم؟
در مورد دوره بهبودی خود با پزشک متخصص صحبت کنید. دوره بهبودی و عوارض سکته قلبی می‌تواند متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله اندازه و محل آسیب و نوع درمانی که دریافت می‌کنید. بافت اسکار یا همان جای زخم ممکن است در ناحیه آسیب‌دیده تشکیل شود. بافت اسکار به خوبی بافت ماهیچه‌ای سالم منقبض یا پمپاژ نمی‌کند. میزان آسیب به ماهیچه قلب می‌تواند بر نحوه پمپاژ خون توسط قلب تأثیر بگذارد.
میزان از دست رفتن عملکرد پمپاژ، بستگی به اندازه و محل بافت اسکار دارد. بیشتر بازماندگان سکته قلبی، درجاتی از بیماری عروق کرونر را تجربه می‌کنند. آن‌ها باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند و احتمالاً دارو مصرف کنند تا از سکته قلبی در آینده پیشگیری شود. جراحی یا توانبخشی قلبی نیز ممکن است برای کمک به بهبودی لازم باشد. برداشتن این گام‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا زندگی کامل و پرباری داشته باشید.
آیا هر دردی در قفسه سینه، سکته قلبی است؟
خیر. اما اگر درد یا ناراحتی در قفسه سینه دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. یک نوع شایع از درد قفسه سینه، آنژین صدری است. آنژین صدری، یک ناراحتی عودکننده است که اغلب فقط چند دقیقه طول می‌کشد. آنژین زمانی رخ می‌دهد که ماهیچه قلب شما خون و اکسیژن کافی دریافت نکند. آنژین صدری نشانه‌ای است که شما در معرض خطر بیشتری برای سکته قلبی قرار دارید.
حملات آنژین صدری، به طور دائمی به ماهیچه قلب آسیب نمی‌رسانند. انواع مختلفی از آنژین وجود دارد، از جمله:
- آنژین صدری پایدار (یا آنژین پکتوریس): اغلب در حین ورزش یا استرس عاطفی رخ می‌دهد، زمانی که:
- ضربان قلب و فشار خون شما افزایش می‌یابد.
- ماهیچه قلب شما به اکسیژن بیشتری نیاز دارد.
- آنژین صدری ناپایدار: آنژین صدری ناپایدار در حالت استراحت یا خواب رخ می‌دهد. این نوع آنژین به طور ناگهانی اتفاق می‌افتد و می‌تواند منجر به سکته قلبی شود. آنژین صدری ناپایدار باید به عنوان یک وضعیت اورژانسی تلقی شود.
آیا علت‌های دیگری هم برای سکته قلبی وجود دارد؟
گاهی اوقات یک سرخرگ کرونری به طور موقت منقبض یا دچار اسپاسم می‌شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، سرخرگ تنگ شده و جریان خون به بخشی از ماهیچه قلب کاهش می‌یابد یا متوقف می‌شود.
اسپاسم می‌تواند در رگ‌های خونی طبیعی و رگ‌هایی که تا حدی توسط پلاک مسدود شده‌اند، رخ دهد. یک اسپاسم شدید می‌تواند باعث سکته قلبی شود.
یکی دیگر از علل نادر سکته قلبی، شکاف خود به خودی سرخرگ کرونری است. این وضعیت، یک پارگی ناگهانی در دیواره سرخرگ کرونری است.
تفاوت سکته قلبی با ایست قلبی چیست؟
مردم اغلب این اصطلاحات را به جای هم به کار می‌برند، اما این دو اتفاق متفاوت هستند.
حمله قلبی زمانی است که جریان خون به قلب مسدود می‌شود. این یک مشکل گردش خون است.
در ایست قلبی، قلب دچار اختلال عملکرد شده و ناگهان از تپش باز می‌ایستد. ایست قلبی یک مشکل الکتریکی است که ناشی از ریتم‌های نامنظم قلب (آریتمی) است. یک آریتمی شایع و بالقوه کشنده، فیبریلاسیون بطنی است. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که حفره‌های پایینی قلب به طور بی‌قاعده شروع به تپیدن می‌کنند و خون را پمپاژ نمی‌کنند.
سکته قلبی می‌تواند باعث فیبریلاسیون بطنی شود، که می‌تواند منجر به ایست قلبی شود. مرگ می‌تواند ظرف چند دقیقه پس از توقف قلب رخ دهد.
ایست قلبی ممکن است قابل برگشت باشد، اگر هر دو شرط زیر برقرار باشند:
- CPR (احیای قلبی ریوی) انجام شود.
- دفیبریلاتور (شوک الکتریکی) در عرض چند دقیقه برای شوک دادن به قلب و بازگرداندن ریتم طبیعی قلب استفاده شود.
