آزمایش تیروئید چگونه است؟
آیا می‌دانید کلید تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن شما در غده‌ای کوچک به نام تیروئید نهفته است؟ آزمایش تیروئید، ابزاری ارزشمند برای بررسی سلامت این غده حیاتی است. این آزمایش میزان سه هورمون کلیدی را در خون شما اندازه می‌گیرد: هورمون محرک تیروئید (TSH)، تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3).
داستان از آنجا آغاز می‌شود که غده هیپوفیز، فرمانده کوچک مغز شما، هورمون TSH را تولید و به غده تیروئید ارسال می‌کند. این هورمون درست مانند یک رهبر ارکستر، تولید هورمون‌های تیروئید را کنترل می‌کند.
معمولاً، پزشکان ابتدا سطح TSH را بررسی می‌کنند. ترکیب نتیجه این آزمایش با سنجش هورمون‌های T3 و T4، همان چیزی است که ما آن را «آزمایش تیروئید» یا TFT می‌نامیم.
در کنار این‌ها، آزمایش‌های دیگری نیز وجود دارند که به بررسی آنتی‌بادی‌های تیروئید می‌پردازند و اطلاعات تکمیلی را در اختیار پزشک قرار می‌دهند.
چرا ممکن است به آزمایش تیروئید نیاز داشته باشیم؟
غده تیروئید شما نقش بسیار مهمی در تنظیم سوخت و ساز (متابولیسم) بدن ایفا می‌کند. هورمون‌هایی که از این غده ترشح می‌شوند، بر موارد زیر تأثیر می‌گذارند:
- ضربان قلب: تیروئید، آهنگ تپش قلب شما را تنظیم می‌کند.
- فشار خون: این غده کوچک، در حفظ تعادل فشار خون شما نقش دارد.
- دمای بدن: حس گرما و سرما تا حد زیادی به عملکرد تیروئید وابسته است.
- وزن: تیروئید، سوخت و ساز بدن را کنترل کرده و بر وزن شما اثر می‌گذارد.
هرگونه کم و زیاد شدن این هورمون‌ها می‌تواند منجر به بیماری شود و تعادل حیاتی بدن شما را بر هم بزند.
اگر علائمی از پرکاری تیروئید یا کم‌کاری تیروئید دارید، ممکن است پزشک برای شما انجام آزمایش تیروئید را تجویز کند. همچنین، اگر تحت درمان با داروهای جایگزین هورمون تیروئید هستید یا اگر خانم هستید و برای ناباروری تحت بررسی قرار دارید، این آزمایش‌ها می‌توانند راهگشا باشند.
نشانه‌های پرکاری تیروئید:
- حساسیت به گرما: احساس گرما حتی در هوای خنک.
- کاهش وزن: کاهش وزن ناخواسته با وجود اشتهای خوب.
- تپش قلب سریع: احساس تند تپیدن قلب.
- عصبی بودن: احساس اضطراب و بی‌قراری.
- تعریق: تعریق بیش از حد معمول.
- افزایش دفعات اجابت مزاج: تکرر دفع و گاهی اسهال.
نشانه‌های کم‌کاری تیروئید:
- خستگی: احساس خستگی و بی‌حالی مداوم.
- ضعف: احساس ضعف و کمبود انرژی.
- افزایش وزن: افزایش وزن بدون دلیل مشخص.
- دردهای عضلانی: احساس درد و گرفتگی در عضلات.
- یبوست: مشکل در دفع و کاهش دفعات اجابت مزاج.
- ضربان قلب آهسته: احساس کند شدن ریتم قلب.
- حساسیت به سرما: احساس سرما حتی در هوای معتدل.
جالب است بدانید که در کشور استرالیا، تمامی نوزادان تازه متولد شده از نظر مشکلات تیروئید غربالگری می‌شوند. این کار با گرفتن یک قطره خون از پاشنه پای نوزاد انجام می‌شود. از هر 4000 نوزاد، یک نوزاد بدون غده تیروئید فعال متولد می‌شود.
چگونه برای آزمایش تیروئید آماده شویم؟
خبر خوب این است که برای آزمایش خون TSH نیازی به آمادگی خاصی نیست. فقط کافی است اگر دارویی مصرف می‌کنید، به خصوص داروهای مربوط به اختلالات تیروئید، پزشک خود را در جریان بگذارید. تفسیر نتایج آزمایش تیروئید به صورت زیر است.
بالا بودن سطح TSH ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
- کم‌کاری تیروئید.
- مشکل در غده هیپوفیز.
- دریافت مقدار ناکافی داروی هورمون تیروئید.
پایین بودن سطح TSH ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:
- پرکاری تیروئید.
- مشکل در غده هیپوفیز.
- مصرف بیش از حد داروی هورمون تیروئید.
اگر نتیجه آزمایش TSH شما در محدوده نرمال نباشد، پزشک معمولاً درخواست آزمایش سطح تیروکسین (T4) و یا تری‌یدوتیرونین (T3) را نیز خواهد داد.
برای درک کامل نتایج آزمایش‌های خود و اطلاع از معنای آن‌ها برای سلامتی‌تان، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. او بهترین راهنما برای تفسیر این اعداد و اتخاذ تصمیمات مناسب خواهد بود.
