آیا داروهای ضدافسردگی باعث افزایش وزن می‌شوند؟
آیا مصرف داروی ضدافسردگی باعث افزایش وزن می‌شود؟ پاسخ این سوال یک «بله» یا «خیر» قاطع نیست. تغییرات وزن می‌تواند هنگام شروع مصرف داروهای ضدافسردگی رخ دهد، اما این اتفاق برای همه نمی‌افتد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. پس، بیایید نگاهی دقیق‌تر به این موضوع بیندازیم.
داروهای ضدافسردگی و افزایش وزن
افزایش وزن یکی از عوارض جانبی بالقوه و رایج مصرف داروهای ضدافسردگی است. یک مطالعه در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که این افزایش‌ها معمولاً جزئی هستند و به طور متوسط حدود ۱.۵ کیلوگرم در عرض دو سال پس از شروع مصرف دارو است.
البته بیمارانی هم هستند که با مصرف داروهای ضدافسردگی وزن بسیار بیشتری اضافه کرده‌اند. کاملا از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
توصیه می‌شود زیاد نگران اعدادی که ممکن است روی ترازو ظاهر شوند، نباشید، مگر اینکه افزایش وزن شما سریع و چشمگیر باشد. مثلاً اضافه کردن بیش از ۲.۵ کیلوگرم در عرض یک هفته.
سعی کنید روی احساس خود و اینکه آیا دارو به رفع علائم افسردگی یا اضطراب شما کمک می‌کند تمرکز کنید. وزن چیزی نیست که بخواهید بیش از حد روی آن متمرکز شوید.
اما اگر تغییر وزن باعث نگرانی شما شده است، با پزشک خود صحبت کنید. به هیچ وجه بدون مشورت با پزشک، مصرف داروی خود را قطع نکنید یا در آن تغییر ایجاد نکنید. گزینه‌هایی وجود دارد که می‌توان در نظر گرفت.
چرا مصرف داروهای ضدافسردگی ممکن است باعث افزایش وزن شود؟
هیچ پاسخ واحدی برای اینکه چرا ممکن است کسی پس از شروع مصرف داروهای ضدافسردگی دچار افزایش وزن شود، وجود ندارد. خود دارو ممکن است نقش داشته باشد، زیرا تحقیقات نشان می‌دهد برخی از داروهای ضدافسردگی با افزایش وزن ارتباط بیشتری نسبت به سایرین دارند. اما عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث این تغییر شوند.
داروهای ضدافسردگی که ممکن است باعث افزایش وزن شوند
مطالعه‌ای که پیش‌تر به آن اشاره شد و به بررسی داروهای ضدافسردگی و تغییر وزن پرداخت، داروهای رایج خط اول درمان را مورد بررسی قرار داد. این مطالعه از سرترالین، که رایج‌ترین داروی ضدافسردگی تجویزی است، به عنوان خط پایه استفاده کرد.
به طور متوسط، افرادی که سرترالین مصرف می‌کردند، در ۲۴ ماه حدود ۱.۴ کیلوگرم وزن اضافه کردند. این اعداد برای افرادی که فلوکستین مصرف می‌کردند نیز مشابه بود. هر دو این داروها از انواع مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین هستند.
میانگین افزایش وزن و احتمال افزایش وزن بیشتر در افرادی که داروهای مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین دیگری مانند اس‌سیتالوپرام و پاروکستین مصرف می‌کردند، بالاتر بود.
افزایش وزن بیشتری نیز در افرادی که دولوکستین، که یک مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین است، مصرف می‌کردند مشاهده شد.
در جهت مخالف، افزایش وزن در افرادی که بوپروپیون مصرف می‌کردند، که یک مهارکننده بازجذب نوراپی‌نفرین و دوپامین است، کمتر بود.
اما باز هم، تاکید می‌شود که نتایج می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. دارویی که برای یک فرد باعث اضافه وزن می‌شود، ممکن است برای فردی دیگر اینگونه نباشد.
عوامل دیگری که ممکن است باعث افزایش وزن شوند
بیماری‌های سلامت روان اغلب بر اشتها تأثیر می‌گذارند. اگر افسرده یا مضطرب هستید، می‌تواند الگوهای غذایی شما را تغییر دهد و این می‌تواند بسته به نحوه واکنش شما، منجر به کاهش یا افزایش وزن شود.
اگر وزن شما قبل از شروع درمان پایین است، افزایش وزنی که با مصرف داروی ضدافسردگی رخ می‌دهد، ممکن است صرفاً نشانه‌ای از بهبود اشتها باشد.
شما ممکن است صرفاً با بازگشت به یک الگوی غذایی معمولی‌تر با بهبود خلق و خوی خود، وزن اضافه کنید. به نوعی، این می‌تواند نشانه‌ای باشد که درمان موثر است و شما احساس بهتری دارید.
همچنین لازم به ذکر است که با افزایش سن، مقداری افزایش وزن طبیعی است، بنابراین هر تغییری که مشاهده می‌کنید ممکن است صرفاً پیامد گذر زمان باشد.
چگونه از افزایش وزن در حین مصرف داروهای ضدافسردگی پیشگیری کنیم؟
همان قوانینی که برای مدیریت وزن برای افرادی که داروهای ضدافسردگی مصرف نمی‌کنند، اعمال می‌شود، برای این افراد نیز صادق است. رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشید، یک برنامه ورزشی را شروع کنید، اقداماتی برای کاهش استرس انجام دهید و به اندازه کافی بخوابید.
همانطور که وضعیت عاطفی شما در حین مصرف داروی ضدافسردگی بهبود می‌یابد، ممکن است راحت‌تر بتوانید تغییرات سبک زندگی را بپذیرید. ممکن است احساس انرژی بیشتری داشته باشید و آمادگی بیشتری برای چالش‌های جدید داشته باشید.
باز هم تاکید می‌شود، اگر دچار افزایش وزن سریع یا قابل توجه شدید، با پزشک خود صحبت کنید. آنها ممکن است نسخه شما را تنظیم کنند یا مصرف داروی دیگری را برای درمان علائم شما پیشنهاد دهند.
هدف نهایی، یافتن تعادلی است که هم سلامت روان و هم سلامت جسمانی شما را حمایت کند.
