چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند؟ زمان مناسب شروع دارو

فشار خون بالا یا «هایپرتنشن» به‌عنوان قاتل خاموش شناخته می‌شود، چرا که بدون علائم مشخص و در سکوت می‌تواند منجر به سکته، بیماری قلبی یا نارسایی کلیه شود.

بسیاری از بیماران نمی‌دانند که از چه مرحله‌ای باید دارو مصرف کنند یا اصلاً چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند.

در این مقاله به بررسی این موضوع از نگاه منابع علمی و راهنمایی‌های سازمان‌های معتبر جهانی می‌پردازیم تا بتوانید با آگاهی بیشتر، از سلامتی خود محافظت کنید.

فشار خون بالا دقیقاً چیست و چه زمانی نیاز به درمان دارد؟

پیش از آنکه بررسی کنیم چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند، باید مفهوم فشار خون را بشناسیم. فشار خون به چهار دسته تقسیم می‌شود:

• فشار خون نرمال: کمتر از 120 روی 80
• پیش‌فشارخون: 120-129 روی کمتر از 80
• مرحله اول فشار خون بالا: 130-139 روی 80-89
• مرحله دوم فشار خون بالا: بالاتر از 140 روی 90

اگر عدد فشار شما در دو نوبت جداگانه در دسته‌های سوم و چهارم قرار گیرد، طبق نظر متخصصان، شما در زمره افرادی هستید که باید تحت نظر پزشک، درمان دارویی دریافت کنید.

چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند؟

پاسخ به این سوال که چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند، تنها به عدد فشار محدود نمی‌شود. پزشکان معیارهای زیر را نیز در تصمیم‌گیری خود لحاظ می‌کنند:

افرادی با فشار خون بالاتر از 140/90

این افراد به‌طور قطعی نیاز به مصرف داروی فشار خون دارند، مگر آنکه علت ثانویه مشخصی وجود داشته باشد که قابل درمان باشد (مثلاً تنگی شریان کلیه).

بیماران دیابتی یا با بیماری کلیوی

در افراد دیابتی یا کسانی که نارسایی کلیه دارند، حتی فشار بالاتر از 130/80 می‌تواند آسیب‌زا باشد. در نتیجه این افراد معمولاً زودتر وارد درمان دارویی می‌شوند.

کسانی که سابقه سکته قلبی یا مغزی دارند

افرادی که سابقه بیماری قلبی یا سکته مغزی دارند باید حتی در فشارهای مرزی دارو مصرف کنند تا از تکرار این عوارض جلوگیری شود.

افراد بالای 65 سال

در سالمندان، انعطاف‌پذیری عروق کاهش می‌یابد و خطرات فشار خون بالا بیشتر است. به همین دلیل، یکی از گروه‌هایی که بیشتر از سایرین باید تحت درمان دارویی قرار گیرند، افراد مسن هستند.

افرادی که تغییر سبک زندگی در آنها مؤثر نبوده است

اگر شما فشار خون مرحله اول دارید ولی پس از تغییرات سبک زندگی مثل کاهش وزن، ورزش و رژیم کم نمک همچنان فشار بالا دارید، از جمله کسانی هستید که باید قرص فشار خون مصرف کنید.

آیا همه بیماران باید دارو بخورند؟

پزشکان بر این باورند که در مرحله اولیه فشار خون (بین 130 تا 139 بر روی 80 تا 89) می‌توان با سبک زندگی سالم فشار خون را کنترل کرد. اما این کار نیازمند پیگیری دقیق، کاهش وزن، ورزش منظم، کاهش مصرف نمک و مدیریت استرس است. اگر بعد از ۳ ماه تغییری ایجاد نشود، پزشک ممکن است مصرف دارو را تجویز کند.

خطرات عدم مصرف داروی فشار خون

افرادی که از مصرف دارو خودداری می‌کنند، با خطرات زیر مواجه می‌شوند:

• سکته مغزی
• حمله قلبی
• نارسایی کلیه
• نارسایی قلبی
• آسیب به عروق چشم و شبکیه

بر اساس گزارشات خطر سکته مغزی در بیماران مبتلا به فشار خون درمان‌نشده، ۴ برابر بیشتر از افراد سالم است.

داروهای فشار خون؛ انتخاب مناسب برای هر فرد

برای پاسخ به سوال “چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند”، باید نوع دارو را نیز بشناسیم. داروهای فشار خون در گروه‌های مختلفی قرار دارند:

دیورتیک‌ها (ادرارآورها)

این داروها باعث دفع نمک و آب اضافی از طریق کلیه‌ها می‌شوند که منجر به کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون می‌گردد. از رایج‌ترین دیورتیک‌ها می‌توان به:

• هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide)
• فوروزماید (Furosemide)
• اینداپامید (Indapamide)

مسدودکننده‌های کانال کلسیم

این داروها با کاهش ورود کلسیم به سلول‌های عضلانی دیواره عروق، موجب اتساع عروق و کاهش فشار خون می‌شوند. معروف‌ترین نمونه‌ها:

• آملودیپین (Amlodipine)
• وراپامیل (Verapamil)
• دیلتیازم (Diltiazem)

بتابلوکرها (مسدودکننده‌های گیرنده بتا)

بتابلوکرها باعث کاهش ضربان قلب و انقباضات قلب می‌شوند و از این طریق فشار خون را پایین می‌آورند. داروهای رایج این دسته:

• متوپرولول (Metoprolol)
• آتنولول (Atenolol)
• کارودیلول (Carvedilol)

مهارکننده‌های ACE (آنزیم مبدل آنژیوتانسین)

این داروها از تبدیل آنژیوتانسین 1 به آنژیوتانسین 2 (ماده‌ای که باعث تنگ شدن عروق می‌شود) جلوگیری می‌کنند. مهم‌ترین نمونه‌ها:

• انالاپریل (Enalapril)
• لیزینوپریل (Lisinopril)
• کاپتوپریل (Captopril)

مهارکننده‌های ARB (مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین 2)

این داروها عملکرد آنژیوتانسین 2 را مهار می‌کنند و از تنگ شدن عروق جلوگیری می‌کنند. شناخته‌شده‌ترین آن‌ها:

• لوزارتان (Losartan)
• والسارتان (Valsartan)
• اولمسارتان (Olmesartan)

انتخاب نوع دارو بر اساس شرایط فردی، بیماری‌های زمینه‌ای و تداخل دارویی توسط پزشک انجام می‌شود.

راهنمای مراجعه به پزشک؛ چه زمانی باید ارزیابی شوید؟

اگر فشار خون شما در دو نوبت جداگانه بالاتر از 130/80 بوده، یا اگر علائمی مانند سردرد صبحگاهی، سرگیجه، تاری دید، تپش قلب یا تنگی نفس دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر یکی از اعضای خانواده‌تان سابقه فشار خون بالا یا سکته دارد، شما در گروه پرخطر قرار دارید.

در نهایت باید گفت که پاسخ به سوال چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند وابسته به عوامل مختلفی است. اگر فشار خون شما در مراحل بالاست یا در کنار آن بیماری‌های دیگری دارید، احتمالاً شما از جمله افرادی هستید که باید دارو مصرف کنند. اما پیش از هر اقدامی، مشاوره با پزشک متخصص الزامی است.

سوالات متداول

1. آیا داروهای فشار خون اعتیادآور هستند؟

خیر. اما بدن ممکن است به اثر آن عادت کند، پس تغییر یا قطع دارو تنها با نظر پزشک باید انجام شود.

2. آیا همیشه باید قرص فشار خون را تا آخر عمر مصرف کرد؟

در بسیاری موارد بله، به ویژه اگر عوامل ژنتیکی یا بیماری‌های زمینه‌ای در کار باشد. در برخی موارد سبک زندگی مؤثر است و ممکن است نیاز به دارو کاهش یابد.

3. چه کسانی نباید داروی فشار خون مصرف کنند؟

خانم‌های باردار باید تنها داروهای خاص و بی‌خطر با نظر پزشک مصرف کنند. افراد با نارسایی کلیوی شدید نیز باید تحت نظر دقیق باشند.