شکلات تلخ ممکن است باعث کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ شود
در سال 2022، حدود 830 میلیون نفر در سراسر جهان به دیابت مبتلا بودند. اکثریت این افراد به دیابت نوع 2 مبتلا هستند و به همین دلیل پژوهشگران به طور ویژهتری به بررسی پیشگیری از این نوع دیابت علاقهمند هستند.
مطالعهای که در مجله BMJ منتشر شده است، رابطه بین مصرف شکلات و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را بررسی میکند. این تحقیق توانسته بین مصرف شکلات تلخ و شکلات شیری تمایز قائل شود و ثابت کند که هریک از این نوع شکلاتها میتوانند تاثیر متفاوتی بر خطر ابتلا به دیابت داشته باشند.
افرادی که شکلات شیری مصرف میکنند، تمایل بیشتری به سایر غذاهای ناسالم دارند
به دلیل اینکه تحقیقات قبلی نتایج متناقضی ارائه داده بودند، پژوهشگران به دنبال بررسی رابطه بین مصرف شکلات و خطر دیابت نوع 2 بودند. همچنین آنها میخواستند تأثیر انواع مختلف شکلات را بررسی کنند، زیرا این موضوع در تحقیقات پیشین مورد توجه قرار نگرفته بود.
پژوهشگران در تحلیل دادههای مربوط به مصرف شکلات از اطلاعات 192,208 نفر و در بررسی انواع شکلات از اطلاعات 111,654 نفر استفاده کردند.
برای تحلیل اصلی، افرادی که در ابتدای مطالعه دیابت، سرطان یا بیماری قلبیعروقی داشتند، از مطالعه حذف شدند.
هر یک از این گروههای تحقیقاتی رژیم غذایی شرکتکنندگان را هر چهار سال یک بار از طریق پرسشنامههای دورهای غذایی ارزیابی کردند. اطلاعات مربوط به انواع شکلات از سالهای 2006 و 2007 به این ارزیابیها اضافه شد.
این گروههای تحقیقاتی همچنین اطلاعاتی درباره متغیرهای مختلف مانند وزن، مصرف الکل، فشار خون بالا و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت جمعآوری کردند. پرسشنامههای مربوط به متغیرها هر دو سال یک بار تکمیل میشد و پیگیریهای منظم درباره موارد جدید ابتلا به دیابت نوع 2 و وزن بدن انجام میشد.
پژوهشگران ارتباطات جالبی بین مصرف شکلات و انتخابهای غذایی دیگر افراد پیدا کردند. به عنوان مثال، کسانی که شکلات شیری میخوردند، تمایل بیشتری به سایر مواد غذایی ناسالم مانند قند افزوده و گوشت فرآوری شده داشتند.
در طول بررسیهای این مطالعه، 18,862 نفر به دیابت نوع 2 مبتلا شدند.
شکلات تلخ و کاهش 21 درصدی خطر دیابت نوع 2
در بررسی مصرف کلی شکلات، پژوهشگران دریافتند شرکتکنندگانی که 5 بار یا بیشتر در هفته شکلات مصرف میکردند، حدود 10 درصد کاهش در خطر دیابت نوع 2 نسبت به افرادی که هرگز یا به ندرت شکلات مصرف میکردند، داشتند.
البته در بررسی انواع شکلات، مزایای مربوط به شکلات تلخ بیشتر از شکلات شیری بود.
افرادی که 5 بار یا بیشتر در هفته شکلات تلخ مصرف میکردند، 21 درصد کاهش در خطر دیابت نوع 2 داشتند. به ازای هر بار مصرف شکلات تلخ در هفته، 3 درصد کاهش خطر مشاهده شد.
پژوهشگران هیچ ارتباط معناداری بین مصرف شکلات شیری و خطر دیابت نوع 2 پیدا نکردند. علاوه بر این، افزایش مصرف شکلات شیری با افزایش وزن همراه بود.
تحلیلهای دیگر در این تحقیق نشان داد شرکتکنندگانی که رژیمهای غذایی با کیفیت بالا داشتند، بیشترین کاهش خطر دیابت نوع 2 را از مصرف شکلات تلخ تجربه کردند.
بینگکای لیو، پژوهشگر دکترا در مدرسه بهداشت عمومی هاروارد در این زمینه توضیح میدهد:
“مطالعه ما نشان میدهد که مصرف منظم شکلات تلخ با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است، در حالی که شکلات شیری چنین فایدهای را نشان نمیدهد. البته مصرف شکلات شیری در طولانی مدت با افزایش وزن همراه بود. این یافتهها نشان میدهند که نوع شکلات مصرفی نقش حیاتی دارد و شکلات تلخ به دلیل محتوای غنی از فلاونوئیدها ممکن است مزایای متابولیکی داشته باشد.”
محدودیتهای مطالعه
این مطالعه محدودیتهایی دارد. اول اینکه برخی از دادهها، مانند دادههای مربوط به مصرف شکلات، از طریق گزارشهای شخصی جمعآوری شده که همیشه بازتاب دقیقی از مصرف واقعی نیستند.
نویسندگان مطالعه به احتمال خطا در اندازهگیری پرسشنامههای دورهای غذایی اشاره کردند. تفاوتهایی در جمعآوری دادههای متغیرها در میان سه گروه تحقیقاتی وجود دارد و همچنین نقاط داده در دسترس برای هر گروه متفاوت بود.
برای مثال، یکی از گروهها دادههای مربوط به انواع شکلات را برای سه چرخه چهار ساله بررسی میکرد، در حالی که دو گروه دیگر تنها برای یک و دو چرخه چهار ساله دادههایی را بررسی کردند.
علاوه بر این، تعداد زنان در این مطالعه بیشتر از مردان بود، زیرا دو گروه از زنان تشکیل شده بودند، در حالی که تنها یک گروه شامل مردان بود. اکثر شرکتکنندگان سفیدپوست و در زمان شروع مطالعه بالای 50 سال بودند و همه شرکتکنندگان از افراد شاغل در حرفههای پزشکی بودند.
این بدان معناست که یافتهها لزوماً قابل تعمیم به جمعیتهای دیگر نیست.
چرا شکلات تلخ سالمتر از سایر شیرینیهاست؟
به طور کلی، این مطالعه به مزایای احتمالی شکلات تلخ اشاره دارد.
این یافتهها اهمیت انتخابهای غذایی در مدیریت سلامت متابولیک را برجسته میکند. در حالی که شکلات تلخ ممکن است برخی فواید محافظتی در برابر دیابت نوع 2 ارائه دهد، نباید به عنوان یک راهحل مستقل در نظر گرفته شود. پزشکان میتوانند مصرف معتدل شکلات تلخ را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی برای بیمارانی که علاقهمند به بهبود سلامت کلی خود هستند، مطرح کنند. با این حال، حفظ تعادل بسیار مهم است، زیرا شکلات کالری بالایی دارد و مصرف بیش از حد میتواند فواید احتمالی آن را خنثی کند.
مهمترین پیامد بالینی این مطالعه این است که بیماران متوجه شوند انتخابهای غذایی بر سلامت تأثیر میگذارد. اگر تنها با یک تغییر ساده از شکلات شیری ناسالم به جایگزین سالمتر آن، یعنی شکلات تلخ، بتوان خطر دیابت را کاهش داد، تصور کنید سایر تغییرات غذایی چه نتایجی میتوانند داشته باشند.
نکته اصلی این مطالعه و بسیاری از مطالعات مداخلهای غذایی این است که مصرف بیشتر مواد غذایی کامل و غنی از آنتیاکسیدانها منجر به بسیاری از مزایای سلامتی مانند کاهش خطر سرطان، بیماری قلبی، فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت نوع 2 میشود.