سردرد ناشی از کم آبی؛ علائم، درمان، پیشگیری و نکات مهم

2020-01-04

سردرد یکی از شایع ترین دردهایی است که افراد ر طول روز با آن مواجه می شوند، اما بعضی از این سردرد ها به دلیل کم آبی بدن اتفاق می افتند که به راحتی قابل درمان و پیشگیری می باشند. این مقاله قصد دارد به بررسی علائم این نوع سردردها پرداخته و روش های درمان و پیشگیری از آن را مورد بررسی قرار دهد.

سردرد ناشی از کم آبی چیست؟

سردرد هایی که به دلیل کم آبی بدن ایجاد می شوند، نوعی سردرد ثانویه هستند که به دلیل کاهش مایعات بدن ایجاد می شوند. این دسته از سردرد ها ممکن است بسیار خفیف یا شدید باشند. بدن شما به تعادل مناسب مایعات و الکترولیت ها نیاز دارد تا بتواند به درستی عمل کند. انسان روزانه مقدار زیادی آب را از طریق فعالیت های بدنی مانند تعریق و ادرار از دست می دهد.

در بیشتر مواقع میزان مایعات از دست رفته به راحتی از طریق نوشیدن مایعات و یا مصرف مواد غذایی تامین شده و سطح مایعات بدن متعادل می شود، اما گاهی اوقات بدن شما به اندازه کافی آب دریافت نمی کند که در این مواقع دچار کم آبی می شوید و علائم آن می تواند منجر به سردرد های ناخوشایند شود.

هنگامی که بدن دچار کمبود آب می شود، مغز به طور موقت به دلیل کاهش مایعات منقبض شده و کوچکتر می شود. این مکانیسم باعث می شود مغز شما کمی از جمجمه دور شود، از این رو باعث ایجاد درد می شود. پس از آبرسانی مجدد به بدن، مغز به حالت اولیه باز گشته و از این رو سردرد شما تسکین می یابد.

علائم سردرد ناشی از کم آبی

سردرد های ناشی از کم آبی می توانند مانند سردرد های میگرنی بروز پیدا کنند. درد ناشی از این دسته از سردردها می تواند در قسمت جلو، پشت، پهلو یا سرتاسر سر ایجاد شود. برخلاف سردردهای سینوسی، فردی که دچار سردردهای ناشی از کم آبی می شود به احتمال زیاد، درد و فشار را در صورت خود احساس نمی کند. همچنین بعید است که این نوع سردرد باعث بروز درد در گردن شود، زیرا این درد ناشی از سردردهای تنشی است.

از آنجا که سردرد های ناشی از کم آبی فقط در صورت کمبود آب بدن ایجاد می شوند، علائم آن ها شامل موارد زیر است:

• تشنگی شدید
• کاهش ادرار
• تیرگی رنگ ادرار
• سرگیجه
• خستگی
• خشکی دهان
• خشکی پوست و از بین رفتن خاصیت ارتجاعی آن
• کاهش فشار خون
• افزایش ضربان قلب

در صورت کمبود شدید آب بدن، فرد ممکن است علاوه بر علائم فوق، برخی علائم دیگر را نیز تجربه کند که شامل موارد زیر است:

• عدم تعریق
• ایجاد گودی زیر چشم
• تب
• هذیان
• ساییدگی در پوست
• عدم هوشیاری

کمبود آب باعث انقباض مغز و فاصله گرفتن آن از جمجمه شده و در نتیجه سردرد ایجاد می شود

علل ایجاد سردردهای ناشی از کم آبی

سردردهای ناشی از کم آبی فقط در صورت کمبود آب بدن ایجاد می شوند. کمبود آب بدن هنگامی اتفاق می افتد که بدن آب کافی برای تامین نیازهای خود دریافت نکند. در بیشتر مواقع مقدار مایعات مصرفی با مقدار مایعات خارج شده از بدن مطابقت دارد، اما برخی عوامل خاص باعث بروز اختلال در این مسئله می شوند. عواملی که خطر کمبود آب بدن را افزایش می دهند عبارتند از:

• اسهال
• استفراغ
• تعرق شدید (حاصل از ورزش سنگین یا گرمای بیش از حد)
• تب
• ادرار بیش از حد

عوامل خطرساز کم آبی بدن

هر فردی ممکن است دچار کمبود آب شود و کم آبی بدن را تجربه کند. با این حال برخی از افراد بیشتر از سایرین در معرض خطر کم آبی هستند که ازجمله می توان به گروه های زیر اشاره کرد:

• افرادی که در ارتفاعات زندگی می کنند
• نوزادان و خردسالان
• افراد مسن
• اغراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت یا بیماری های کلیوی
• افرادی که داروهای ادرار آور مصرف می کنند
• ورزشکاران استقامتی
• افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند

این گروه ها باید مراقب باشند تا میزان آبرسانی به بدن خود را به درستی انجام دهند.

درمان سردردهای ناشی از کم آبی

برای درمان این دسته از سردردها باید به جبران کمبود آب بدن پرداخت. اگر شخصی سردرد ناشی از کم آبی را تجربه می کند باید موارد زیر را انجام دهد:

• افزایش مصرف مایعات
• استفاده از نوشیدنی های ورزشی حاوی الکترولیت
• کاهش موقت فعالیت های بدنی و جلوگیری از تعرق بیش از حد

اقدامات فوق باعث جبران کم آبی بدن می شوند. فراموش نکنید که مدتی طول می کشد تا سردرد شما از بین برود. برای تسکین سریع درد، فرد می تواند از مسکن هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده نماید.

درمان کم آبی شدید

در برخی شرایط مانند اسهال و استفراغ شدید ممکن است درمان های خانگی برای جبران کم آبی کافی نباشد. در صورت بروز کمبود شدید آب، فرد باید سریعا به دنبال مراقبت های پزشکی باشد تا از بروز عوارضی مانند آسیب به کلیه، تشنج و شکه شدن جلوگیری کند. متخصصان می توانند با تجویز مایعات به صورت وریدی، کم آبی بدن را کنترل کنند.

پیشگیری از سردرد ناشی از کم آبی

بهترین راه برای پیشگیری از سردرد های ناشی از کم آبی، جلوگیری از کم آب شدن بدن است. برای اینکه دچار کم آبی نشوید می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• به میزان کافی آب بنوشید: بیشتر افراد باید روزانه بین ۴-۶ لیوان آب مصرف کنند. البته ممکن است افرادی که دچار کم آبی هستند به مصرف آب بیشتر احتیاج داشته باشند.
• مواد غذایی سرشار از مایعات مصرف کنید: برخی مواد غذایی مانند خیار یا سایر سبزیجات و میوه ها می توانند به جبران کم آبی بدن کمک نمایند.
• مایعات را در طول شبانه روز مصرف کنید: توجه داشته باشید که مایعات مصرفی شما باید در طول شبانه روز مصرف شوند، نه آنکه همه آن ها را به یک باره مصرف کنید.
• در هنگام انجام ورزش و قرار گرفتن در هوای گرم، بیشتر آب بنوشید: در مواقعی که تعرق زیادی دارید، مانند زمان هایی که به انجام ورزش شدید می پردازید و یا هنگامی که در معرض هوای گرم قرار دارید، نیاز شما به آب افزایش می یابد. نوشیدن آب بیشتر در این مواقع بسیار مهم و ضروری است.
• علت های کمبود آب بدن را درمان کنید: برخی از بیماری ها و عفونت ها باعث از دست دادن مایعات بیشتری از بدن می شوند. بهتر است ضمن افزایش مصرف مایعات به درمان این بیماری نیز بپردازید.
• از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید: کافئین و الکل باعث افزایش حجم ادرار می شوند و خطر کم آبی بدن را افزایش می دهند.
• فعالیت های بدنی را در هوای گرم کاهش دهید: ورزش سنگین در هوای گرم باعث از بین رفتن مایعات از طریق تعریق می شود که ین شرایط بسیار خطرناک است.

پیروی از نکات بالا می تواند به جلوگیری از سردردهای ناشی از کم آبی کمک کند، اما در صورتی که سردردهای ناشی از کم آبی را به صورت مداوم تجربه می کنید، برای بررسی دلایل اصلی درد خود با پزشک مشورت کنید.

منبع: medicalnewstoday