
جوش زیر پوستی را عین آب خوردن درمان کنید!
جوش زیر پوستی، مهمان ناخوانده و دردناکی که اغلب در بدترین زمان ممکن ظاهر میشود، میتواند بسیار کلافهکننده باشد. این نوع جوشها بر خلاف جوشهای سرسفید یا سرسیاه، در عمق پوست شکل میگیرند و به همین دلیل لمس آنها دردناک است و معمولاً به راحتی از بین نمیروند. اگر شما هم با این مشکل دست و پنجه نرم میکنید، نگران نباشید! در این مقاله جامع، هر آنچه که باید در مورد علت، پیشگیری و درمان جوش زیر پوستی بدانید، به شما آموزش خواهیم داد.
جوش زیر پوستی چیست و چرا ایجاد میشود؟ 🧐
جوش زیر پوستی، که به آن آکنه کیستیک نیز گفته میشود، نوعی آکنه شدید است که در لایههای عمیقتر پوست به وجود میآید. این جوشها در واقع تودههایی ملتهب و پر از چرک هستند که زیر پوست محبوس شدهاند. علت اصلی ایجاد آنها، ترکیبی از عوامل مختلف است:
- تجمع چربی و سلولهای مرده: هنگامی که فولیکولهای مو با سبوم (چربی طبیعی پوست) و سلولهای مرده مسدود میشوند، یک محیط مناسب برای رشد باکتریها فراهم میشود.
- باکتریها: نوعی باکتری از این چربی تغذیه کرده و باعث التهاب شدید در عمق پوست میشود. این باکتریها در شرایط بیهوازی رشد میکنند و وقتی فولیکول مو مسدود میشود، اکسیژن به آن نمیرسد و این باکتریها شروع به تکثیر میکنند. سیستم ایمنی بدن با واکنش به این باکتریها، التهاب را آغاز میکند که نتیجه آن ایجاد توده قرمز و دردناک است.
- هورمونها: تغییرات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ، قاعدگی، بارداری یا استرس، میتوانند تولید سبوم را افزایش داده و به تشکیل جوش زیر پوستی منجر شوند. هورمونهای مردانه مانند آندروژنها، حتی در بدن زنان نیز، محرک اصلی تولید چربی هستند. افزایش ناگهانی این هورمونها باعث میشود غدد چربی بزرگتر شده و سبوم بیشتری تولید کنند که در نتیجه، احتمال انسداد منافذ و ایجاد آکنه کیستیک افزایش مییابد.
- عوامل ژنتیکی: اگر والدین شما سابقه آکنه کیستیک داشتهاند، احتمال اینکه شما هم به آن دچار شوید، بیشتر است. ژنتیک میتواند تعیینکننده میزان حساسیت غدد چربی شما به هورمونها و همچنین اندازه و فعالیت آنها باشد.
چرا نباید جوش زیر پوستی را دستکاری کرد؟ ⚠️
شاید وسوسه شوید که جوش زیر پوستی را فشار دهید یا سعی کنید آن را تخلیه کنید، اما این کار یکی از بدترین اقداماتی است که میتوانید انجام دهید. فشار دادن این جوشها به دلایل زیر بسیار خطرناک است:
- التهاب شدیدتر: فشار باعث میشود محتویات عفونی جوش به لایههای عمیقتر پوست نفوذ کرده و التهاب و درد را چندین برابر کند. این کار میتواند منجر به ایجاد یک جوش بزرگتر و دردناکتر شود و روند بهبودی را بسیار طولانیتر کند.
- ایجاد اسکار و جای جوش دائمی: به دلیل عمق زیاد جوش، هرگونه دستکاری میتواند به بافتهای اطراف آسیب رسانده و منجر به ایجاد جای جوش عمیق و دائمی (اسکار) شود که درمان آن بسیار دشوار است.
- عفونت بیشتر: باکتریهای روی دست شما میتوانند به راحتی وارد جوش شده و وضعیت آن را بدتر کنند. این امر میتواند منجر به گسترش عفونت به نواحی دیگر پوست و افزایش خطر عفونتهای ثانویه شود.
راهکارهای خانگی و مراقبتی برای کنترل جوش ✨
اگرچه درمان جوش زیر پوستی به صبر و حوصله نیاز دارد، اما میتوانید با رعایت چند نکته ساده در خانه، به کنترل آن کمک کنید:
- کمپرس گرم: یک پارچه تمیز را در آب گرم خیس کنید و به آرامی برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی جوش قرار دهید. این کار به کاهش درد و التهاب کمک کرده و ممکن است به خروج عفونت به سطح پوست کمک کند. این عمل میتواند به افزایش جریان خون در ناحیه کمک کند و فرآیند طبیعی بهبودی بدن را تسریع بخشد.
- مراقبت از پوست: پوست خود را با یک شوینده ملایم و فاقد مواد صابونی دو بار در روز بشویید. از لایهبرداریهای خشن و اسکرابها خودداری کنید تا التهاب پوست بیشتر نشود. همچنین، از محصولات غیر کومدوژنیک استفاده کنید؛ این محصولات منافذ را مسدود نمیکنند و احتمال ایجاد جوش را کاهش میدهند. هرگز با آرایش به رختخواب نروید و از لمس صورت خود با دستهای آلوده خودداری کنید.
پماد برای درمان جوش زیر پوستی 🧴
اگر جوشهای زیر پوستی شما شدید نیستند، میتوانید از برخی محصولات موضعی استفاده کنید. برای انتخاب محصول مناسب، به دنبال مواد زیر باشید:
- بنزوئیل پروکسید: این ماده یک ضد باکتری قوی است که با آزاد کردن اکسیژن در فولیکولهای مسدود شده، محیط را برای رشد باکتریها نامناسب میکند و به درمان جوش کمک میکند. این ماده همچنین به لایهبرداری ملایم پوست و از بین بردن سلولهای مرده کمک میکند.
- سالیسیلیک اسید: این اسید با نفوذ به منافذ، آنها را پاکسازی کرده و از مسدود شدنشان جلوگیری میکند. سالیسیلیک اسید به عنوان یک لایهبردار بتا-هیدروکسی اسید، در چربی حل میشود و میتواند به عمق منافذ نفوذ کرده و سلولهای مرده و چربی اضافی را از بین ببرد.
- رتینوئیدها: برخی محصولات بدون نسخه حاوی رتینوئید هستند که به تنظیم تولید سلولهای پوست و کاهش التهاب کمک میکنند. رتینوئیدها مشتقات ویتامین A هستند و با افزایش گردش سلولی، به باز شدن منافذ مسدود شده و کاهش تشکیل جوشهای جدید کمک میکنند.
درمانهای دارویی و تخصصی با مراجعه به پزشک 💊
اگر جوشهای زیر پوستی شما شدید، گسترده یا بسیار دردناک هستند، بهترین راه حل مراجعه به یک متخصص پوست است. پزشک با توجه به شرایط شما، ممکن است یکی از درمانهای زیر را توصیه کند:
- آنتیبیوتیکهای خوراکی: این داروها برای کاهش التهاب و از بین بردن باکتریها تجویز میشوند. استفاده از آنها معمولاً برای دورههای کوتاه مدت توصیه میشود تا از مقاومت آنتیبیوتیکی جلوگیری شود.
- ایزوترتینوئین (روآکوتان): این داروی خوراکی قوی، تولید چربی در غدد سباسه را به شدت کاهش میدهد و معمولاً برای موارد بسیار شدید آکنه استفاده میشود. این دارو باید تحت نظارت دقیق پزشک و با آزمایشهای منظم مصرف شود، زیرا دارای عوارض جانبی جدی مانند خشکی شدید پوست، لب و چشم، و در موارد نادر، مشکلات کبدی و روانی است.
- تزریق کورتیکواستروئید: پزشک میتواند مستقیماً به جوش ملتهب، کورتیکواستروئید تزریق کند. این کار به سرعت باعث کاهش التهاب، درد و اندازه جوش میشود و به خصوص برای جوشهای بزرگ و دردناک مناسب است.
- هورموندرمانی: برای کسانی که علت آکنه آنها مشکلات هورمونی است، داروهایی مانند قرصهای ضدبارداری ممکن است موثر باشد. این داروها با تنظیم سطح هورمونها، تولید سبوم را کاهش میدهند.
درمان سریع جوش زیر پوستی در یک شب؛ واقعیت یا افسانه؟ ⏳
بسیاری از افراد به دنبال راهی برای از بین بردن سریع این جوشها هستند، اما واقعیت این است که درمان جوش زیر پوستی به زمان نیاز دارد. به دلیل عمق جوش، راهکاری برای محو کردن آن در عرض یک شب وجود ندارد. با این حال، میتوانید با چند اقدام سریع، درد و التهاب آن را کاهش دهید:
- کمپرس سرد: در ۲۴ ساعت اول، برای کاهش تورم و درد، از کمپرس سرد یا تکههای یخ پیچیده شده در پارچه تمیز استفاده کنید. سرما باعث انقباض عروق خونی و کاهش جریان خون در ناحیه شده که به کاهش التهاب و درد کمک میکند.
- ترک کردن جوش: مجدداً تاکید میشود، به هیچ وجه جوش را دستکاری نکنید. صبر و حوصله بهترین راهکار برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت است. روند بهبودی یک جوش زیر پوستی از داخل به خارج است، بنابراین باید به بدن اجازه داد تا به طور طبیعی با عفونت مقابله کرده و آن را به سطح پوست برساند یا جذب کند.
نقش تغذیه و سبک زندگی در پیشگیری از جوش 🍎
آنچه میخورید و چطور زندگی میکنید، تأثیر مستقیمی بر سلامت پوست شما دارد. با رعایت این نکات میتوانید از بروز جوشهای زیر پوستی جلوگیری کنید:
- رژیم غذایی: مصرف غذاهای با قند بالا (مانند شیرینیجات و نوشابهها)، لبنیات و غذاهای فرآوری شده را به حداقل برسانید. این غذاها میتوانند باعث افزایش ناگهانی قند خون و ترشح هورمون انسولین شوند که این خود به تولید بیشتر چربی منجر میشود. در مقابل، از میوهها، سبزیجات و غذاهای غنی از آنتیاکسیدان مانند ماهیهای چرب (غنی از امگا-۳)، آووکادو، آجیل و دانهها (غنی از روی) استفاده کنید. این مواد به کاهش التهاب بدن کمک میکنند.
- کاهش استرس: استرس با افزایش هورمون کورتیزول میتواند وضعیت آکنه را بدتر کند. با ورزش منظم، مدیتیشن یا یوگا استرس خود را مدیریت کنید. فعالیتهای آرامبخش مانند مدیتیشن و یوگا میتوانند سطح کورتیزول را کاهش داده و به سلامت پوست کمک کنند.
- خواب کافی: خواب خوب به بدن شما فرصت میدهد تا خود را ترمیم کند. حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید. کمبود خواب میتواند سطح استرس و التهاب را افزایش داده و به پوست شما آسیب برساند.
برای از بین بردن جای جوش زیر پوستی چه کنیم؟ 🩹
یکی از نگرانیهای اصلی در مورد جوش زیر پوستی، باقی ماندن جای آنهاست. درمان جای جوش به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- درمان لک و تیرگی: اگر جای جوش شما به صورت لکههای قرمز یا قهوهای باقی مانده است، میتوانید از محصولات حاوی نیاسینامید، ویتامین C و یا اسیدهای لایهبردار ملایم استفاده کنید. این مواد به روشن شدن لکهها و یکنواخت شدن رنگ پوست کمک میکنند.
- درمان اسکار (فرورفتگی): اگر جای جوش به صورت فرورفتگی یا چاله روی پوست شما باقی مانده، درمانهای خانگی کافی نیست. برای این موارد باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از درمانهای حرفهای مانند میکرودرم ابریژن، لیزر درمانی یا میکرونیدلینگ استفاده کند. میکرونیدلینگ با تحریک تولید کلاژن جدید، به پر کردن فرورفتگیها کمک میکند. لیزر درمانی نیز میتواند بافت آسیبدیده را از بین برده و رشد بافت سالم جدید را تحریک کند. پیلینگ شیمیایی نیز یکی دیگر از گزینههاست که با لایهبرداری عمیق، به کاهش عمق اسکارها کمک میکند.
درمان جوش زیر پوستی نیازمند صبر و دقت است. در حالی که راهکارهای خانگی میتوانند به مدیریت وضعیت کمک کنند، برای موارد شدید، مراجعه به پزشک متخصص بهترین گزینه است. به یاد داشته باشید که هرگز این جوشها را دستکاری نکنید و اجازه دهید با روشهای درست و علمی درمان شوند تا از ایجاد جای جوشهای دائمی جلوگیری شود.
سوالات متداول درباره جوش زیر پوستی
-
آیا جوش زیر پوستی همیشه دردناک است؟
بله، به دلیل اینکه این جوشها در عمق پوست ایجاد میشوند و التهاب زیادی دارند، معمولاً با لمس یا حتی بدون آن دردناک هستند.
-
چه مدت طول میکشد تا جوش زیر پوستی خوب شود؟
این مدت به شدت جوش و نوع درمان بستگی دارد. با درمانهای خانگی ممکن است چند هفته طول بکشد، اما با درمانهای دارویی تخصصی، بهبود سریعتر حاصل میشود.
-
آیا جای جوش زیر پوستی میماند؟
متاسفانه، به دلیل التهاب شدید و عمق زیاد، جوشهای زیر پوستی احتمال بیشتری برای باقی گذاشتن اسکار دارند. به همین دلیل، عدم دستکاری آنها و شروع درمان به موقع بسیار حیاتی است.
-
آیا میتوانم از ماسکهای خانگی برای درمان آن استفاده کنم؟
برخی ماسکها مانند ماسک خاک رس ممکن است به جذب چربی و کاهش التهاب سطحی کمک کنند، اما برای درمان جوشهای زیر پوستی عمیق، معمولاً کافی نیستند و بهتر است به جای آنها از محصولات دارویی استفاده کنید.
-
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر جوشهای زیر پوستی شما بزرگ، بسیار دردناک، متعدد یا گسترده هستند، یا اگر با درمانهای خانگی بهبود نمییابند، باید به متخصص پوست مراجعه کنید.
-
آیا آرایش کردن باعث بدتر شدن جوش زیر پوستی میشود؟
استفاده از محصولات آرایشی سنگین و چرب میتواند منافذ را مسدود کرده و وضعیت جوش را بدتر کند. بهتر است از محصولات غیر کومدوژنیک استفاده کرده و حتماً قبل از خواب، آرایش خود را به طور کامل پاک کنید.