رپورتاژ

شپش سر در کودکان و درمان توسط دکتر کودکان

2022-03-07

این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی داشته و گومگ هیچ‌گونه مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد.

یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های پدران و مادران برای فرزندانشان، شپش سر است. شاید نام شپش ترسناک باشد و به قدری کثیف به نظر برسد که کسی تصور نکند که فرزندش به این مشکل دچار شود. شپش سر از بیماری‌هایی است که معمولا کودکان به آن دچار می‌شوند و بیشترین آمار ابتلا برای دانش‌آموزانی است که به مدرسه می‌روند و با کمک دکتر کودکان میتوانید این بیماری را درمان کنید.

شاید شپش‌ها به اندازه‌ای بزرگ نباشند که با چشم غیرمسلح دیده‌شوند، اما اگر درگیر آن‌ها شویم، به واضح‌ترین شکل ممکن خود را با علائمی چون خارش نشان‌می‌دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی شپش‌ها، ابتلا به آن‌ها و درمان این بیماری پوستی با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

شپش سر چیست؟

یکی از بیماری‌های پوستی که بیشتر در کودکان دیده‌می‌شود، شپش سر است. شپش سر کودکان حشره‌ی کوچکی است که بر روی پوست سر انسان زندگی می‌کند و از خون آن تغذیه می‌کند. این حشرات خون‌خوار باعث مشکلات پر سرو صدایی در بیمار می‌شوند که بلافاصله به فکر درمان آن می‌افتد. ابتلا به شپش سر از ارتباط مستقیم رخ می‌دهد و به همین دلیل در کودکانی که به مدرسه می‌روند بیشتر دیده‌می‌شود.

شپش یک سیکل زندگی دارد که طی آن از تخم شپش یا رشک به نوزاد و سپس شپش بالغ تبدیل می‌شود و در صورتی که از شر آن خلاص نشویم، تا زمانی که تغذیه شود، بر روی سر باقی می‌ماند و ایجاد بیماری و علامت می‌کند.

بیشتر افراد تصور می‌کنند که کسی که شپش دارد، شخصی کثیف است و به بهداشت فردی خود اهمیت نمی‌دهد. اما این چنین نیست و این بیماری ممکن است هر شخصی را با هر سطحی از پاکیزگی درگیر کند. نکته‌ی مهم در ابتلا به این بیماری ارتباط و برخورد است. شپش سر قابل درمان است و نیازی به نگرانی نیست. تنها باید از شر شپش‌ها و تخم‌های کاشته‌شده‌ی آن‌ها در پوست سر بیمار راحت شویم. در ادامه به روش‌های درمان این بیماری اشاره می‌کنیم.

علت شپش سر چیست؟

شپش ماده نوعی ماده‌ی چسبناک از خود ترشح می‌کند که تخم‌هایش را در آن گیر می‌اندازد و به جایی نزدیک به ریشه‌ی موها می‌چسباند. انتقال این حشره به سر یک فرد سالم به سادگی و سرعت اتفاق می‌افتد. شپش‌ها می‌خزند اما نمی‌توانند پرواز کنند. بنابراین از راه‌های انتقال آن‌ها از فرد بیمار به فرد سالم از طریق تماس مستقیم سر به سر است. معمولا اگر این بیماری در یکی از اعضای خانواده و یا در دانش‌آموز یک کلاس دیده‌شود، احتمال بروز آن در سایر افراد بالا می‌رود. برخی از علت‌های انتقال شپش سر شامل موارد زیر هستند؛

استفاده از روسری‌ها و کلاه‌های یک‌دیگر
شانه و برس‌های مشترک مو و استفاده از سایر محصولات مویی مشترک
گل سر، گیره‌ها و کش موی مشترک
استفاده از هدفون و هندزفری‌های مشترک
بالشت، روتختی و ملحفه‌های مشترک

انتقال از راه غیرمستقیم نیز می‌تواند اتفاق بیفتد و تنها در زمانی است که لباس‌ها و یا وسایل مورد استفاده برای سر و موها در کنار یک‌دیگر قرار بگیرند و انتقال شپش از وسایل آلوده به وسایل پاکیزه اتفاق بیفتد و بلافاصله از وسایل آلوده استفاده شود.از طرفی بهتر است بدانید که حیوانات خانگی مثل گربه و سگ در انتقال شپش از فرد بیمار به سالم نقشی ندارند و لازم نیست نگران آن‌ها باشید.

عوامل خطر

برخی از شرایط در انتقال سریع‌تر و بیشتر بیماری موثر هستند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند؛

مدرسه
اردوهای شلوغ
هتل‌ها و هاستل‌ها

علائم شپش سر

شپش سر علائم و نشانه‌های واضحی دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم؛

۱. خارش

معمول‌ترین و شایع‌ترین علامت ابتلا به شپش سر، خارش است. این خارش می‌تواند در پوست سر، موها، گوش و گردن اتفاق بیفتد. علت خارش واکنشی آلرژیک و حساست‌زا به جای گزیدن شپش‌هاست. معمولا 4 تا 6 هفته بعد از آلوده‌شدن سر کودک به شپش، خارش خود را نشان می‌دهد.

۲. وجود شپش در سر

دیدن حشره‌ی شپش بر روی سر آسان نیست، اما غیرممکن هم نیست. هنگامی که شپش‌ها بزرگ‌ و بالغ می‌شوند، می‌توان آن‌ها را در سر کودک مشاهده کرد. شپش‌ها از نور فراری هستند و به سرعت پنهان می‌شوند.

۳. وجود رشک

رشک یا تخم شپش، دانه‌های سفید ریزی هستند که نزدیک به ریشه‌ی موها و پوست سر وجود دارند و بسیار چسبنده در سر جای خود باقی می‌مانند. برداشتن آن‌ها آسان نیست و این تفاوتی است که با پوسته و یا شوره‌ی سر دارند. شوره به سادگی از ریشه‌ی مو جدا می‌شود و می‌توان آن را جدا کرد.

۴. قرمزی و التهاب سر، گردن و گوش‌ها

به علت خارش ناشی از گزش حشرات و جای گزش آن‌ها، معمولا پوست نواحی سر، گردن و گوش‌ها دچار التهاب و قرمزی می‌شود. اگر این حالت همراه با خارش و وجود تخم در سر باشد، باید به شپش شک کرد و به دکتر کودکان مراجعه کرد.

مراقبت‌های بهداشتی کودکان برای جلوگیری از شپش سر

یکی از بیماری‌های پوستی که بیشتر در کودکان دیده‌می‌شود، شپش سر است. شپش سر کودکان حشره‌ی کوچکی است که بر روی پوست سر انسان زندگی می‌کند و از خون آن تغذیه می‌کند. این حشرات خون‌خوار باعث مشکلات پر سرو صدایی در بیمار می‌شوند که بلافاصله به فکر درمان آن می‌افتد. ابتلا به شپش سر از ارتباط مستقیم رخ می‌دهد و به همین دلیل در کودکانی که به مدرسه می‌روند بیشتر دیده‌می‌شود. شپش یک سیکل زندگی دارد که طی آن از تخم شپش یا رشک به نوزاد و سپس شپش بالغ تبدیل می‌شود و در صورتی که از شر آن خلاص نشویم، تا زمانی که تغذیه شود، بر روی سر باقی می‌ماند و ایجاد بیماری و علامت می‌کند. بیشتر افراد تصور می‌کنند که کسی که شپش دارد، شخصی کثیف است و به بهداشت فردی خود اهمیت نمی‌دهد. اما این چنین نیست و این بیماری ممکن است هر شخصی را با هر سطحی از پاکیزگی درگیر کند. نکته‌ی مهم در ابتلا به این بیماری ارتباط و برخورد است. شپش سر قابل درمان است و نیازی به نگرانی نیست. تنها باید از شر شپش‌ها و تخم‌های کاشته‌شده‌ی آن‌ها در پوست سر بیمار راحت شویم. در ادامه به روش‌های درمان این بیماری اشاره می‌کنیم. علت شپش سر چیست؟ شپش ماده نوعی ماده‌ی چسبناک از خود ترشح می‌کند که تخم‌هایش را در آن گیر می‌اندازد و به جایی نزدیک به ریشه‌ی موها می‌چسباند. انتقال این حشره به سر یک فرد سالم به سادگی و سرعت اتفاق می‌افتد. شپش‌ها می‌خزند اما نمی‌توانند پرواز کنند. بنابراین از راه‌های انتقال آن‌ها از فرد بیمار به فرد سالم از طریق تماس مستقیم سر به سر است. معمولا اگر این بیماری در یکی از اعضای خانواده و یا در دانش‌آموز یک کلاس دیده‌شود، احتمال بروز آن در سایر افراد بالا می‌رود. برخی از علت‌های انتقال شپش سر شامل موارد زیر هستند؛ ● استفاده از روسری‌ها و کلاه‌های یک‌دیگر ● شانه و برس‌های مشترک مو و استفاده از سایر محصولات مویی مشترک ● گل سر، گیره‌ها و کش موی مشترک ● استفاده از هدفون و هندزفری‌های مشترک ● بالشت، روتختی و ملحفه‌های مشترک انتقال از راه غیرمستقیم نیز می‌تواند اتفاق بیفتد و تنها در زمانی است که لباس‌ها و یا وسایل مورد استفاده برای سر و موها در کنار یک‌دیگر قرار بگیرند و انتقال شپش از وسایل آلوده به وسایل پاکیزه اتفاق بیفتد و بلافاصله از وسایل آلوده استفاده شود.از طرفی بهتر است بدانید که حیوانات خانگی مثل گربه و سگ در انتقال شپش از فرد بیمار به سالم نقشی ندارند و لازم نیست نگران آن‌ها باشید. عوامل خطر برخی از شرایط در انتقال سریع‌تر و بیشتر بیماری موثر هستند که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر هستند؛ ● مدرسه ● اردوهای شلوغ ● هتل‌ها و هاستل‌ها علائم شپش سر شپش سر علائم و نشانه‌های واضحی دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم؛ 1. خارش معمول‌ترین و شایع‌ترین علامت ابتلا به شپش سر، خارش است. این خارش می‌تواند در پوست سر، موها، گوش و گردن اتفاق بیفتد. علت خارش واکنشی آلرژیک و حساست‌زا به جای گزیدن شپش‌هاست. معمولا 4 تا 6 هفته بعد از آلوده‌شدن سر کودک به شپش، خارش خود را نشان می‌دهد. 2. وجود شپش در سر دیدن حشره‌ی شپش بر روی سر آسان نیست، اما غیرممکن هم نیست. هنگامی که شپش‌ها بزرگ‌ و بالغ می‌شوند، می‌توان آن‌ها را در سر کودک مشاهده کرد. شپش‌ها از نور فراری هستند و به سرعت پنهان می‌شوند. 3. وجود رشک رشک یا تخم شپش، دانه‌های سفید ریزی هستند که نزدیک به ریشه‌ی موها و پوست سر وجود دارند و بسیار چسبنده در سر جای خود باقی می‌مانند. برداشتن آن‌ها آسان نیست و این تفاوتی است که با پوسته و یا شوره‌ی سر دارند. شوره به سادگی از ریشه‌ی مو جدا می‌شود و می‌توان آن را جدا کرد. 4. قرمزی و التهاب سر، گردن و گوش‌ها به علت خارش ناشی از گزش حشرات و جای گزش آن‌ها، معمولا پوست نواحی سر، گردن و گوش‌ها دچار التهاب و قرمزی می‌شود. اگر این حالت همراه با خارش و وجود تخم در سر باشد، باید به شپش شک کرد و به دکتر کودکان مراجعه کرد. مراقبت‌های بهداشتی کودکان برای جلوگیری از شپش سر

انجام برخی از اقدامات می‌تواند احتمال ابتلا به شپش سر را در کودکان کاهش دهد و برای پدر و مادر ایجاد اطمینان خاطر کند. هر چند جلوگیری از ابتلا به شپش سر در کودکان از کارهای دشوار و در بعضی موارد اجتناب‌ناپذیر است. اما می‌توان با انجام این اقدامات احساس بهتری داشت. برخی از این اقدامات شامل موارد زیر هستند؛

برای آویز کردن وسایل کودکان خود در مدرسه و یا مکان‌های عمومی از چوب‌لباسی‌ها و رخت‌آویز‌های اختصاصی استفاده کنید.
به کودکان خود بیاموزید که از وسایل شخصی یک‌دیگر استفاده نکنند و به خصوص در زمینه‌ی رعایت بهداشت موها و سر دقت زیادی به خرج داده و از استفاده از شانه‌ها، روسری‌ها و کلاه‌های یک‌دیگر پرهیز کنند.
از دراز کشیدن بر روی هر تخت و مبلی که از پاکیزگی و آلوده‌نبودن آن مطمئن نیستند، بپرهیزند. بالشت شخصی خود را داشته‌باشند و از پاکیزگی تخت خود محافظت کنند.
به طور منظم سر آن‌ها را معاینه و بررسی کنید و هنگامی که کودک سر خود را می‌خاراند دقت بیشتری به خرج دهید.

درمان شپش سر

زمانی که به شپش سر کودکان شک می‌کنید، باید به دکتر کودکان و متخصص اطفال مراجعه کنید. درمان‌هایی که متخصص اطفال برای فرزند شما در نظر می‌گیرد، شامل موارد زیر هستند؛

اولین مرحله برای درمان شپش سر کودکان، تشخیص آن است. برای تشخیص قطعی این مشکل در سر کودک، دکتر کودکان سر بیمار را با دقت معاینه می‌کند و با تاباندن یک نور در سر کودک، شپش‌ها و تخم‌های آن‌ها را که سبز دیده‌می‌شوند، مشاهده‌می‌کند.
معمولا اولین خط درمان استفاده از داروهای بدون نیاز به تجویز نسخه هستند که برای کودک در نظر گرفته می‌شوند. اگر خود شما در منزل این روش‌ها را استفاده کرده‌اید و نتیجه نگرفته‌اید، به سراغ قدم بعدی می‌رود.
برای درمان این انگل بسیار ریز، پزشک لوسیون‌ها و شامپوهای مخصوصی را تجویز می‌کند که با مصرف آن‌ها می‌توانید سر کودک را از وجود شپش‌ها و رشک‌ها پاک کنید. دوره‌های درمانی شپش سر کودک معمولا چند هفته‌ای هستند و نیاز به جدا کردن وسایل کودک از سایر افراد خانواده است.

نوبت‌دهی آنلاین و حضوری دکترتو برای متخصص کودکان

اگر فرزند شما با شپش سر درگیر شده‌است، در اولین فرصت از دکترتو نوبت دکتر کودکان بگیرید و با مشورت متخصص اطفال به درمان این مشکل پوستی بپردازید و از شر این انگل خلاص شوید.

دکتر کودکان :

دکتر احمد میلان (تخصص کودکان و نوزادان)
دکتر فرهاد محولاتی (تخصص کودکان و نوزادان – فوق تخصص بیماری های مغز و اعصاب کودکان (نورولوژی کودکان))
دکتر عبداله کریمی (تخصص کودکان و نوزادان – فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان)
دکتر غلامرضا زمانی قلعه تکی (تخصص کودکان و نوزادان – فوق تخصص بیماری های مغز و اعصاب کودکان (نورولوژی کودکان))
دکتر ابوالحسن مصاحب (تخصص کودکان و نوزادان)
دکتر بهنام مقدادی (تخصص کودکان و نوزادان)
دکتر بهروز مقدادی (تخصص کودکان و نوزادان)

بیشتر بخوانید : دکتر کودکان کیست و چه وظایفی دارد

متخصص کودکان و اطفال به مراقبت‌ها و درمان های بدو تولد نوزاد تا شروع بزرگسالی وی می پردازد. نگرانی‌های والدین و شرایط ویژه اطفال، حساسیت تخصص کودکان و نوزادان را بیشتر می‌کند.