علت کم بودن شیر مادر و راه های موثر افزایش آن
همانطور که می دانید شیر مادر اصلی ترین غذای نوزاد است و کودکان تازه متولد شده تقریبا هر یک ساعت یک بار نیاز به خوردن شیر دارند. به همین دلیل نگرانی در مورد کم بودن شیر مادر طبیعی است. افزایش وزن کودک، تقویت سیستم ایمنی کودک و رشد طبیعی او به کمیت و کیفیت شیر مادر بستگی دارد. در ادامه می خواهیم برخی از شایع ترین دلایل کمبود شیر مادران و نیز راه های برطرف کردن آن را با شما در میان بگذاریم. با گومگ همراه باشید.
رشد ناکافی غدد شیردهی
در برخی موارد به دلایل مختلفی سینه های زنان به طور طبیعی رشد نمی کنند و این اتفاق باعث می شود که مجرای کافی برای تولید شیر و تامین نیاز های کودک وجود نداشته باشد. رشد مجاری شیر دهی در دوران بارداری انجام شده و شیردهی باعث افزایش بافت های سینه می شود. به همین دلیل ممکن است برخی از مادران در بارداری های دوم و سوم مشکلاتشان حل شود.
اما در برخی موارد با مشورت پزشک و متخصصان تغذیه، مکمل هایی برای افزایش کیفیت شیر به مادران داده می شود که کمک می کنند نیاز های نوزاد تامین شده و سیستم ایمنی و مغزی قوی تری داشته باشد.
مشکلات هورمونی و غدد درون ریز
کم کاری یا پرکاری غده تیروئید، سندرم تخمدان پلی کیستیک، دیابت، فشار خون بالا و یا مبتلا به بودن به برخی بیماری های هورمونی می توانند کار را برای مادران شیرده سخت و دشوار کنند. هر یک از این موارد می توانند در کم بودن شیر مادر نقش داشته باشند و سبب بروز اختلال در سیگنال های هورمونی به سینه شوند.
چه کاری می توانیم برای حل این مشکلات انجام دهیم؟ در پاسخ به این پرسش می توان گفت که درمان این بیماری ها و ارتقاء سلامتی مادر می تواند باعث بهبود حجم و کیفیت شیر شود، اما بهتر است با مراجعه به پزشک و مشاور، برخی مکمل های مناسب را دریافت و مصرف نمایید و به طور دوره ای سلامت کودک خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مشکل رفع شده است.
جراحی سینه
جراحی سینه چه به دلایل پزشکی و چه با هدف زیبایی انجام شود، می تواند علت کم بودن شیر مادر باشد. جراحی های زیبایی و درمانی می توانند به نوک پستان و نیز مجاری شیردهی آسیب برسانند و تا حد زیادی بر شیردهی تاثیر بگذارند. البته خبر خوب آن است که این موضوع تا حد زیادی به نوع و نحوه انجام عمل نیز بستگی دارد و تاثیر جراحی بر روی شیردهی برای افراد مختلف متفاوت است.
برخی از زنان بعد از انجام عمل های جراحی و گذراندن دوران نقاهت می توانند نوزاد خود را با شیر تغذیه کنند، اما برخی دیگر ممکن است به شیر خشک و مکمل ها نیاز پیدا کنند.
قرص های ضد بارداری
ممکن است مصرف قرص های ضد بارداری بر بسیاری از مادران که نوزادشان را با شیر خود تغذیه می کنند، تاثیر منفی نداشته باشد، اما گاهی مصرف این قرص ها به دلیل ایجاد تغییرات هورمونی می تواند علت کم بودن شیر مادر باشد.
برای حل این مشکل توصیه می شود مصرف این داروها را قطع کنید و از روش های جایگزین برای جلوگیری از بارداری استفاده نمایید.
مصرف برخی داروهای خاص یا گیاهان دارویی
مصرف سودوافدرین (یک دارویی ضد سرماخوردگی)، متیل ارگونوین، بروموکریپتین یا مصرف مقدار فراوانی مریم گلی، نعناع و جعفری می توانند از دلایل کم بودن شیر مادر باشند.
اگر به دلیل مصرف موارد ذکر شده متوجه کاهش حجم شیر خود شدید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا برای شما از یک درمان جایگزین استفاده کند.
مشکل در مکیدن نوزاد
در مواردی ممکن است حجم شیر مادر کم نباشد، اما نوزاد به دلیل مشکلات فیزیکی قادر به مکیدن صحیح شیر از سینه ها نباشد. به عنوان مثال ممکن است به دلایلی نوزاد نتواند سینه های مادر خود را محکم در دهانش نگه دارد و به شکل طبیعی شیر بخورد.
در بسیاری از موارد این مشکل حل می شود و پس از مدت کوتاهی نوزاد قادر به مکیدن شیر خواهد بود و توانایی شیر خوردنش به سرعت بهبود می یابد. اما در برخی موارد مانند وجود مشکلاتی در لب و شکاف کام، اختلال موجود به سرعت قابل حل نبوده و نیاز به دریافت کمک های پزشکی وجود دارد.
تغذیه نشدن کودک در شب
در بسیاری از برنامه های تلویزیونی و کتاب ها، روش هایی را آموزش می دهند که نوزادان در شب بیشتر بخوابند و از خواب بیدار نشوند. در حالی که این تکنیک ها می توانند باعث آرامش والدین و خانواده در شب شوند، اما حذف شیردهی شبانه می تواند باعث کاهش چشمگیر شیر مادر شده و کاهش وزن کودک را به همراه داشته باشد.
سطح پرولاکتین (هورمونی که باعث تولید شیر می شود) در شب ها بیشتر است، بنابراین عدم تغذیه نوزاد در شب باعث افت شدید این هورمون و در نهایت، کاهش شیر مادر می شود.
درست است که نخوابیدن در شب و مقاومت در برابر کمبود خواب سخت و دشوار است، اما تغذیه نوزاد در طول شب یک امر مهم و حیاتی برای کودک شما می باشد.
استفاده از پستانک به جای شیردهی
سینه های شما به طور مداوم شیر تولید می کنند، اما میزان این تولید به خالی بودن سینه ها نیز بستگی دارد. هنگامی که نوزاد شیر می خورد و سینه شما خالی می شود، غدد موجود در سینه ها شروع به تولید شیر می کنند و هرچه نوزاد شما شیر بیشتری بخورد، شیر بیشتری نیز تولید می شود.
اما اگر فرزند شما به دلیل استفاده از پستانک به مدت سه الی چهار ساعت شیر نخورد، شیر در سینه های شما به مدت بیشتری باقی می ماند و این بدان معناست که تولید شیر کند تر خواهد شد. سعی کنید کودک خود را به طور مکرر و با فاصله های زمانی کوتاه شیر بدهید تا تولید شیر ادامه پیدا کند.
داروهای زایمان و زردی نوزاد
استفاده از برخی از داروهای بی حسی مانند اپیدورال یا پتیدین در زمان زایمان می توانند بر روی شیر دهی نوزادان تاثیر بگذارند. برخی مطالعات نشان داده اند که در برخی موارد ممکن است اثرات این داروها تا یک ماه نیز باقی بماند.
همچنین زردی نوزادان که یک بیماری شایع است نیز می تواند بر روی شیرهی اثر بگذارد و در مواردی پزشکان توصیه می کنند که نوزاد به طور موقت از شیر مادر خود تغذیه نکند و با تخلیه مرتب شیر خود از کاهش حجم شیر جلوگیری کنید.
مکمل ها
دو هفته اول بعد از زایمان یکی از مهمترین دوران در شیردهی نوزدان هستند و اگر در این دوران شیر کمی تولید شود ظرفیت تولید شیر کاهش می یابد. در هفته های اول پس از زایمان، ظرفیت سینه ها برای تولید شیر مشخص می شود. اگر شیر کمی تولید شود بدن شما فرض می کند که شیر کمی مورد نیاز است و به طور طبیعی شیر موجود در سینه کاهش می یابد.
در این صورت مصرف برخی مکمل ها و نیز دوشیدن فراوان سینه می تواند به افزایش شیردهی کمک کرده و باعث تولید بیشتر شیر می شود.
چه زمانی شما نیازمند استفاده از مکمل ها هستید؟
اگر میزان شیر شما کم است و نیاز کودکتان را تامین نمی کند زیاد نگران نباشید، معولا این مشکل موقتی است و پس از مدت کوتاهی برطرف می شود و دوشیدن مرتب سینه ها می تواند به کاهش مشکلات شما کمک نماید.
نوزاد شما تا شش ماهگی که شروع به مصرف غذاهای جامد می کند، نیازمند تغذیه با شیر است و در اکثر موارد شیر مادر تمامی نیازهای کودک را تامین می کند. اما در صورتی که به هر دلیلی شیر مادر برای رشد کودک کافی نباشد ممکن از برخی از مکمل های برای تامین نیاز کودک استفاده شود. همچنین توصیه می شود در کنار استفاده از شیشه شیر برای شیر دادن به فرزندتان حتما به شیر دهی خود ادامه دهید زیرا این کار علاوه بر تامین نیازهای جسمی و روحی نوزاد به افزایش تولید شیر نیز کمک می کند.
توجه
تمامی مطالب گفته شده در این مقاله از منابع معتبر دریافت شده اند، اما نمی توانند جایگزین تشخیص و درمان پزشک متخصص شوند. بنابراین پیشنهاد می شود اگر با این مشکل مواجه هستید، حتما به پزشک مراجعه نمایید.
منبع: todaysparent
