خوابیدن به پشت در بارداری خطرناک است یا مفید؟
دوران بارداری به طور کلی می تواند باعث افزایش خستگی شود. علاوه بر این، مادران در این دوران به خواب بیشتری نیاز دارند. اما پیدا کردن حالتی از خوابیدن که هم راحت باشد و هم ایمنی مادر و جنین را تهدید نکند، دشوار و چالش برانگیز است. حالات زیادی وجود دارند که گفته می شود باید از خوابیدن در آن حالات اجتناب کنید، اما یکی از حساس ترین موارد، خوابیدن به پشت در بارداری است که معمولا توصیه می شود این کار را انجام ندهید. این توصیه می تواند باعث نگرانی شما شود، به خصوص اگر از خواب بیدار شوید و متوجه شوید که بیشتر طول شب را به پشت خوابیده اید.
معمولا خوابیدن به پشت در سه ماهه اول و دوم بارداری خوب است، اما در طول سه ماهه سوم می تواند با افزایش خطر مرده زایی و سایر مشکلات همراه باشد. بنابراین بهتر است در سه ماهه پایانی حاملگی، حالت دیگری را برای خوابیدن انتخاب کنید.
کارشناسان می گویند: در سه ماهه سوم بارداری باید از خوابیدن به پشت اجتناب شود تا از فشرده شدن رگی که خون را به قلب باز می گرداند، جلوگیری شود.
خوابیدن به پشت در بارداری
خوابیدن به پشت در بارداری می تواند شما را در معرض خطر پره‌اکلامپسی (پرفشاری خون مزمن) و نوزادتان را در معرض خطر کمبود وزن هنگام تولد، کاهش رشد و مرده‌زایی قرار دهد. البته تحقیقات نشان می دهند که خوابیدن در این حالت تا هفته ۲۸ بارداری مشکلی ایجاد نمی کند.
هنگامی که نوزاد، جفت و مایع درون رحم سنگین تر می‌شوند، نحوه خوابیدن مادر اهمیت زیادی پیدا می کند. با نزدیک شدن به سه ماهه سوم بارداری، این افزایش وزن می تواند رگ های خونی مهم را تحت فشار قرار دهد و منجر به بروز مشکلاتی مانند کمبود وزن نوزاند هنگام تولد، پره‌اکلامپسی، کاهش رشد جنین و مرده زایی شود.
در واقع، وزن محتویات رحم شما تعیین می کند که چه زمانی خوابیدن به پشت خطرناک است. از این رو، زمان دقیق آن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در نتیجه، همیشه باید با پزشک یا ماما در ارتباط باشید تا دقیقا از زمانی که دیگر نباید به پشت بخوابید، اطلاع پیدا کنید.
در حدود هفته ۲۸ بارداری، نحوه خوابیدن خود را حالتی غیر از خوابیدن به پشت انتخاب کنید. همچنین اگر خوابیدن به طرفین دیگر باعث خستگی شما شده است، می توانید حالت خود را کمی تغییر دهید تا طرف قبلی استراحت کند.
بارداری برای هر مادری متفاوت است. اگر در مورد خوابیدن به پشت در بارداری سوالی دارید، حتما با یک پزشک یا ماما درباره شرایط خود مشورت کنید.
آیا خوابیدن به پشت برای نوزاد بی خطر است؟
خوابیدن به پشت در ۲۸ هفته اول بارداری احتمالا تاثیری بر جنین شما نخواهد گذاشت. پس از حدود ۲۸ هفته، خوابیدن به پشت ممکن است خطر کمبود وزن نوزاد هنگام تولد به دلیل کاهش رشد جنین یا مرده زایی را افزایش دهد.
همچنین بخوانید: انجیر برای نوزادان: فواید، خطرات و سن مناسب
چرا نباید در ۲۸ هفته اول بارداری به پشت بخوابید؟
وزن رحم شما در حدود هفته ۲۸ بارداری افزایش می یابد و خوابیدن به پشت پس از این دوران می تواند مشکل ساز شود. محتویات رحم شما که شامل جنین، جفت و مایع آمنیوتیک است، حدود یک سوم از افزایش وزن بارداری شما را تشکیل می دهد.
هنگامی که به پشت دراز می کشید، وزن رحم بر روی سیاهرگی به نام «بزرگ سیاهرگ زیرین» قرار می گیرد. بزرگ سیاهرگ زیرین، خون را از شکم به قلب باز می گرداند و فشار بر روی آن می تواند منجر به کمبود وزن نوزاد در هنگام تولد، پره‌اکلامپسی، کاهش رشد جنین و مرده زایی شود.
بیشتر بخوانید: چه زمانی ضربان قلب جنین قابل شنیدن است؟
خطرات خوابیدن به پشت پس از هفته ۲۸ بارداری
وقتی صحبت از خوابیدن به پشت در اواخر بارداری می شود، باید از چند خطر آگاه باشید. در اینجا به برخی از خطرات مرتبط با خوابیدن در این حالت اشاره می کنیم:
پره‌اکلامپسی
فشار بیش از حد به بزرگ سیاهرگ زیرین می تواند خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا در دوران بارداری) را افزایش دهد. در پره‌اکلامپسی ممکن است سردرد یا درد شکم را تجربه کنید و فرزند شما در معرض خطر زایمان زودرس یا مرده زایی قرار گیرد.
کاهش رشد جنین و کمبود وزن نوزاد
خوابیدن به پشت در هفته ۳۰ بارداری می تواند بزرگ سیاهرگ زیرین را تحت فشار قرار دهد و به طور بالقوه جریان خون را محدود کند و منجر به کاهش رشد جنین شود. کاهش رشد جنین می تواند منجر به کمبود وزن نوزاد (وزنی کمتر از ۲.۶ کیلوگرم) شود. نوزادانی که با وزن کم متولد می شوند با افزایش خطر ابتلا به بیماری های مانند مشکلات تنفسی و زردی روبرو هستند.
همچنین بخوانید: زردی نوزاد؛ علائم، دلایل و روش های درمان
مرده زایی
مطالعات نشان می‌دهند که وقتی مادر بعد از هفته ۲۸ بارداری به پشت می‌خوابد، خطر مرده‌زایی تا سه برابر افزایش می یابد. خوابیدن به پشت خطر محدودیت رشد جنین و استرس جنین را افزایش می دهد که هر دو در خطر مرده زایی نقش دارند. همچنین در صورتی که بیماری های دیگری نیز وجود داشته باشند، این عوامل می توانند خطر مرده زایی را افزایش دهند.
چه زمانی می توانم به پشت بخوابم؟
اگر ترجیح می دهید به پشت بخوابید، بهتر است پس از زایمان این کار را انجام دهید. هنگامی که نوزاد خود را به دنیا می آورید، مقدار زیادی از وزن رحم شما کاهش پیدا می کند. از این رو، دیگر خطر فشرده شدن بزرگ سیاهرگ زیرین وجود ندارد و نیازی به نگرانی درباره آن ندارید.
جایگزین های خوابیدن به پشت در بارداری
خوابیدن به پشت پس از هفته ۲۸ بارداری ایمن نیست، اما چند موقعیت راحت دیگر وجود دارند که می‌توانید با خیال راحت در آن حالت ها بخوابید:
خوابیدن روی شکم
خوابیدن روی شکم به هیچ رگ خونی اصلی فشار وارد نمی کند و برای فرزند شما بی خطر است. استفاده از یک بالش دونات می تواند به شما کمک کند در این وضعیت راحت استراحت کنید.
خوابیدن به طرفین مایل به پشت
اگر شما به خوابیدن به پشت عادت دارید و خوابیدن در حالات دیگر برایتان سخت است، بهترین موقعیت این است که در سه ماهه سوم بارداری، در حالت مایل به پشت بخوابید. در این حالت، شما به بغل می خوابید اما کمی به پشت مایل می شوید. در واقع حالتی بین خوابیدن به پشت و خوابیدن به بغل می باشد.
با استفاده از بالش و وسایل دیگر سعی کنید تکیه گاهی برای خود تهیه کنید که بتوانید در این حالت بخوابید. این حالت برای کسانی که مدت های طولانی به پشت خوابیده اند می تواند بسیار راحت باشد.
خوابیدن به سمت چپ
بعد از هفته ۲۸ بارداری، خوابیدن به پهلوی راست ممکن است خطراتی همانند خوابیدن به پشت داشته باشد، زیرا این وضعیت می تواند یکی از شریان های اصلی بدن به نام آئورت را تحت فشار قرار دهد. اما خوابیدن به پهلوی چپ می تواند بسیار راحت و بی خطر باشد.
نکات پایانی خوابیدن به پشت در بارداری
خوابیدن به پشت در دوران بارداری در سه ماهه اول و دوم بی خطر است. اما در سه ماهه سوم، بهتر است از خوابیدن به پشت خودداری کنید، زیرا با خطراتی برای شما و جنینتان همراه است.
اگر از خواب بیدار شدید و متوجه شدید که به پشت خوابیده اید، به سادگی موقعیت خود را تغییر دهید. همچنین می توانید یک بالش حاملگی را پشت سر خود قرار دهید تا از غلتیدن به طرفین جلوگیری کنید. در صورت داشتن هرگونه سوال یا نگرانی در مورد وضعیت خواب در دوران بارداری با یک پرشک صحبت کنید.
منبع: verywellfamily
