داروها

استامینوفن چیست؟ موارد استفاده، نحوه مصرف، عوارض و هشدارها

2020-09-12

استامینوفن (Acetaminophen) نوعی داروی مسکن درد و کاهش دهنده تب است. بیماری های رایجی که برای درمان آن ها از استامینوفن استفاده می شود شامل سردرد، دردهای عضلانی، آرتروز، کمردرد، دندان درد، گلو درد، سرماخوردگی، آنفولانزا و تب است.

البته می توان از استامینوفن برای درمان مواردی استفاده کرد که ممکن است در این صفحه به آن ها اشاره نشده است. این دارو معمولاً به صورت خوراکی استفاده می شود، اما می تواند به صورت وریدی نیز تجویز شود.

اطلاعات ضروری مرتبط با استامینوفن

اگر بیماری کبدی شدید دارید، نباید از این دارو استفاده کنید. مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند به کبد شما آسیب برساند یا باعث مرگ شود.

بزرگسالان و نوجوانانی که حداقل ۵۰ کیلوگرم وزن دارند نباید بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم دارو را در یک وعده یا بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم از آن را در ۲۴ ساعت مصرف کنند.
کودکان کمتر از ۱۲ سال نباید بیش از ۵ دوز در ۲۴ ساعت مصرف کنند. فقط از مقدار توصیه شده که با توجه به وزن و سن کودکان تهیه شده است استفاده کنید.

از استفاده از سایر داروهایی که حاوی استامینوفن هستند خودداری کنید، زیرا ممکن است بیشتر از حد مجاز اقدام به مصرف کنید.

در صورت داشتن حالت تهوع، درد در قسمت فوقانی معده، خارش، کاهش اشتها، تیره شدن ادرار، تغییر رنگ مدفوع به رنگ خاک رس یا زرد یا زرد شدن پوست و چشم پس از مصرف استامینوفن، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

در صورت ایجاد مشکل قرمزی پوست یا بثورات پوستی که رو به افزایش است و باعث تاول و پوسته پوسته شدن می شود، مصرف این دارو را متوقف کرده و بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

مواردی که قبل از مصرف این دارو باید بدانید

اگر به این دارو حساسیت دارید یا به بیماری کبدی شدیدی مبتلا هستید، نباید آن را مصرف کنید.

اگر قبلاً به بیماری «سیروز الکلی» مبتلا شده اید یا بیش از ۳ بار در روز نوشیدنی الکلیمصرف می کنید، این دارو را بدون نظر پزشک مصرف نکنید. زیرا ممکن است بدنتان نتواند آن را تحمل کند.

تعیین خطرناک یا بی خطر بودن مصرف استامینوفن در دوران بارداری به وسیله پزشک تعیین می شود و در صورتی که باردار هستید از این دارو بدون نظر پزشک استفاده نکنید.

استامینوفن می تواند به شیر مادر منتقل شود. به همین دلیل در صورتی که در دوران شیردهی به سر می برید، قبل از استفاده از این دارو از پزشک سوال کنید.

همچنین این دارو را بدون توصیه پزشک به کودک زیر ۲ سال ندهید.

نحوه مصرف استامینوفن

هشدار
اطلاعات موجود در این مقاله به هیچ عنوان نباید جایگزین تشخیص و تجویز پرشک قرار گیرند.

استامینوفن را دقیقاً همانطور که بر روی برچسب آن نوشته شده است یا طبق دستور پزشک استفاده کنید و در مقادیر بیشتر یا کمتر از حد توصیه شده استفاده نکنید. مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند به کبد شما آسیب برساند یا حتی باعث مرگ شود.

بزرگسالان و نوجوانانی که حداقل ۵۰ کیلوگرم وزن دارند: در یک وعده بیش از ۱۰۰۰ میلی گرم (میلی گرم) و در ۲۴ ساعت بیش از ۴۰۰۰ میلی گرم مصرف نکنید.
کودکان کمتر از ۱۲ سال: بیش از ۵ دوز استامینوفن در ۲۴ ساعت مصرف نکنید و فقط از تعداد میلی گرم در هر دوز که برای وزن و سن کودک توصیه می شود استفاده کنید.
از استفاده از سایر داروهایی که دارای استامینوفن هستند خودداری کنید، در غیر این صورت احتمال اوردوز (بیش‌مصرفی) وجود دارد.

اگر از این دارو برای معالجه کودکان می کنید، از نوع مناسب آن که برای کودکان تهیه شده است استفاده نمایید. همچنین فقط از قطره چکان مخصوص اندازه گیری دوز یا سرنگ خوراکی استفاده کنید که همراه با این دارو به شما ارائه می دهند.

استامینوفن ساخته شده برای نوزادان در دو غلظت متفاوت موجود است هریک از آن ها دارای قطره چکان مخصوص به خود یا سرنگ خوراکی است. همچنین ممکن است لازم باشد قبل از هر بار استفاده از نوع مایع استامینوفن آن را تکان دهید.

نوع جویدنی قرص استامینوفن را حتما قبل از بلع به طور کامل بجوید.

هنگام دست زدن به قرص استامینوفن از نوع «باز شونده دهانی»، مطمئن شوید که دستان شما خشک هستند، زیرا در صورت برخورد با رطوبت بلافاصله شروع به تجزیه شدن می کنند. زمانی که این نوع قرص را روی زبان خود قرار می دهید، بلافاصله شروع به حل شدن می کنند. به همین دلیل نباید آن ها را قورت بدهید و اجازه دهید بدون جویدن در دهان حل شوند.

برای استفاده از قرص جوشان استامینوفن، یک عدد قرص را در حداقل ۱۲۰ میلی لیتر آب حل کنید و آن را هم بزنید و بلافاصله همه آن را بنوشید. برای اطمینان از اینکه کل دوز را مصرف کرده اید، مجددا مقداری آب به همان لیوان اضافه کنید و بلافاصله بنوشید.

پودر خوراکی استامینوفن باید مستقیماً روی زبان قرار گرفته و بلعیده شود.

در موارد زیر باید مصرف استامینوفن را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید:

اگر بعد از ۲ روز استفاده همچنان گلودرد دارید.
اگر بعد از ۳ روز استفاده هنوز تب دارید.
اگر بعد از ۷ روز استفاده هنوز هم درد دارید (این مدت برای کودکان ۵ روز است).
اگر دچار بثورات پوستی، سردرد مداوم، حالت تهوع، استفراغ یا هرگونه قرمزی و تورم هستید.
اگر علائم شما در حال بدتر شن هستند یا علائم جدیدی را تجربه می کنید.

این دارو می تواند در نتایج آزمایشاتی که برای تعیین میزان گلوکز (قند) در ادرار انجام می شوند، تغییر ایجاد کند. بنابراین به پزشک بگویید که از استامینوفن استفاده می کنید.

این دارو را در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید.

اگر یک دوز را فراموش کردید، چه کاری باید انجام دهید؟

از آنجا که استامینوفن در صورت نیاز مصرف می شود، ممکن است شما در یک برنامه منظم برای مصرف این دارو قرار نداشته باشید. اما در صورتی که به طور مرتب دارو مصرف می کنید، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان دوز برنامه ریزی شده بعدی شما است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. برای جبران دوز فراموش شده، داروی اضافی مصرف نکنید.

عواقب مصرف بیش از حد استامینوفن (اُوردوز)

در صورت مصرف بیش از حد این دارو، سریعا باید به اورژانس مراجعه کنید. مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند کشنده باشد.

اولین علائم مصرف اوردوز استامینوفن شامل از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد معده، تعریق و گیجی یا ضعف است. علائم بعدی ممکن است شامل درد در قسمت فوقانی معده، ادرار تیره و زردی پوست یا سفیدی چشم باشند.

هنگام مصرف استامینوفن از چه کارهایی باید اجتناب کنیم؟

قبل از استفاده از سایر داروهای سرماخوردگی، آلرژی، درد یا خواب با پزشک یا داروساز مشورت کنید. استامینوفن در بسیاری از داروهای ترکیبی وجود دارد. مصرف برخی از محصولات با هم باعث می شود بیش از حد استامینوفن دریافت کنید که می تواند منجر به اوردوز کشنده شود. برچسب داروها را بررسی کنید تا ببینید دارویی که در حال مصرف آن هستید حاوی استامینوفن است یا خیر.

از نوشیدن الکل خودداری کنید. زیرا ممکن است در هنگام مصرف استامینوفن خطر آسیب کبدی را افزایش دهد.

عوارض جانبی استامینوفن

در صورت مشاهده علائم حساسیت به استامینوفن که در زیر ذکر شده اند، به اورژانس مراجعه کنید:

کهیر
مشکلات تنفسی
تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو

در موارد نادر، استامینوفن ممکن است واکنش پوستی شدیدی ایجاد کند که می تواند کشنده باشد. حتی اگر در گذشته این دارو را مصرف کرده باشید و چنین واکنشی را تجربه نکرده باشید، ممکن است در آینده رخ دهد. در صورت مواجه شدن با این عارضه مصرف دارو را متوقف کنید و اگر قرمزی پوست یا بثورات پوستی در حال گسترش هستند و باعث تاول و پوسته پوسته شدن می شوند، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر این نوع واکنش در شما رخ دهد، دیگر هرگز نباید داروی حاوی استامینوفن مصرف کنید.

در صورت داشتن عوارض زیر مصرف دارو را متوقف کنید و بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید: