پارگی رحم؛ دلایل، علائم و درمان
پارگی رحم به پارگی خود به خوبی رحم گفته می شود که می تواند باعث خارج شدن جنین به داخل حفره شکمی، در اواخر بارداری شود. پارگی رحم یک عارضه نادر اما شدید در زایمان است که کمتر از یک درصد از زنان باردار را درگیر می کند. اگرچه همه بانوان در معرض پارگی رحم نیستند، اما وجود یک پارگی یا سوراخ در رحم در دوران بارداری و زایمان می تواند برای مادر و جنین تهدیدی جدی باشد.
در شرایطی که این اتفاق رخ می دهد، کمک اورژانسی بسیار ضروری است. با اقدام به موقع، گاهی اوقات می توان کودک را از مرگ نجات داد.
در ادامه با گومگ همراه باشید تا بیشتر با این عارضه بارداری آشنا شویم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- علل پارگی رحم
- علائم پارگی رحم
- تشخیص پارگی رحم چگونه انجام می شود؟
- درمان پارگی رحم
- آیا می توان جلوی این عارضه را گرفت؟
- سوالات متداول درباره این عارضه
علل پارگی رحم
این اتفاق معمولاً در جای زخمی رخ می دهد که پیش تر بهبود یافته است. به عنوان مثال، این عارضه بیشتر در بین زنانی که قبلا زایمان سزارین داشته اند دیده می شود. همچنین این اتفاق می تواند به علت افزایش فشار به کانال زایمان باشد. زیرا کودک از طریق این کانال به بیرون حرکت می کند و متولد می شود.
هنگامی که فشار بر روی رحم بیش از حد شدید باشد، جای زخمی که در طی جراحی قبلی ایجاد شده است دچار استرس می شود. این پروسه می تواند باعث پارگی، خونریزی داخلی، فشره شدن بند ناف و آسیب به جفت شود.
عوامل مهمی که خطر این عارضه را افزایش می دهند عبارتند از:
- عمل سزارین در زایمان قبلی
- عمل جراحی بعد از زایمان طبیعی قبلی
- عمل جراحی فیبروز یا میومکتومی
- عمل جراحی ترمیم رحم (برداشتن بخشی از رحم، برداشتن سپتوم رحم یا ترمیم رحم آسیب دیده)
- داشتن شاخص توده بدنی یا BMI بالای ۳۰
- دلایل ناشی از اقدامات پزشکی
پاره شدن رحم می تواند برای سلامت کودک خطراتی را به همراه داشته باشد. هنگامی که متخصص، این عارضه را تشخیص دهد، اقدامات اورژانسی برای خارج کردن کودک از رحم را انجام می دهد.
علائم پارگی رحم در دوران بارداری و زایمان
به طور کلی این عارضه را می توان به دو حالت نقاص و کامل تقسیم کرد. در حالت پارگی ناقص، قسمت صفاقی پوشاننده رحم آسیبی نمی بیند. اما در پارگی کامل، محتوای رحم به درون حفره شکمی منتقل می شوند. شدت علائم بسته به نوع و مدت زمان پارگی می تواند متفاوت باشد.
علائم و نشانه های مربوط به پارگی رحم در دوران بارداری یا زایمان شامل موارد زیر است:
- افزایش سرعت ضربان قلب
- کاهش فشار خون
- درد شدید شکم
- خونریزی بیش از حد واژن
- درد شدید در انقباضات
- قرار گرفتن سر جنین در کانال تولد
- تورم استخوان زیرین شرمگاهی
- درد ناگهانی در زخم ناشی از زایمان قبلی
- کاهش قدرت عضلات رحم
- ضربان قلب غیر طبیعی جنین
- دوران بارداری یا زایمان، عادی به نظر نرسد
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، برای تشخیص و درمان سریعاً با پزشک تماس بگیرید.
تشخیص پارگی رحم چگونه انجام می شود؟
بیشتر علائمی را که در بالا ذکر کردیم، مختص این عارضه نیستند و می توانند علائم بیماری ها و شرایط دیگری نیز باشند. از این رو تشخیص پارگی رحم دشوار است. تشخیص این مشکل فقط پس از انجام «لاپارتومی»، که یک عمل جراحی باز کردن دیواره شکم است، امکان پذیر می باشد. معمولاً اگر علائم و نشانه های مشکوک در جنین دیده شود و پزشک احتمال وجود پارگی در رحم را بالا بداند، لاپارتومی را انجام می دهد.
ضربان قلب غیر طبیعی جنین و کاهش حرکت آن از نشانه های مشکوکی هستند که به آن اشاره کردیم. برخی از پزشکان ممکن است برای تشخیص از «دستگاه فشار درون رحمی» استفاده کنند، اما برای جلوگیری از عوارض ناشی از این دستگاه، انجام عمل جراحی اورژانسی و زایمان توصیه می شود.
درمان پارگی رحم
اگر علائمی مانند ضربان قلب غیر طبیعی جنین و کاهش حرکات جنین وجود داشته باشد و پارگی تشخیص داده شود، معمولا عمل سزارین انجام می شود.
در طی درمان، در صورت نیاز به مادر مایعات داده می شود و انتقال خون انجام می شود. همچنین ترمیم پارگی از طریق جراحی، در طی زایمان انجام می شود. البته در صورت وجود خونریزی شدیدی که زندگی مادر را تهدید کند، ممکن است برخی از آن ها به هیسترکتومی (برداشتن رحم) نیاز داشته باشند.
پزشکان ممکن است نوزاد را براساس وضعیتی که دارد به بخش مراقبت های نوزادی منتقل کرده و مادر را برای ترمیم یا برداشتن رحم تحت عمل جراحی قرار دهند.
آیا می توان جلوی این عارضه را گرفت؟
اگر از قبل برای سزارین برنامه ریزی کرده باشید، این عمل توسط پزشکان انجام می شود، اما در صورتی که بخواهید به صورت طبیعی زایمان کنید، راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد.
سوالات متداول درباره این عارضه
در ادامه به سوالات متداولی که در پیرامون این مشکل پرسیده می شوند می پردازیم.
آیا امکان پیش بینی این مشکل در دوران بارداری وجود دارد؟
هنگامی که سونوگرافی یا MRI برای اندازه گیری ضخامت رحم انجام می شود، می توان میزان ضخامت دیواره رحم را در مراحل بعدی بارداری ارزیابی نمود. هرچند این آزمایشات در بیشتر موارد برای بررسی مشکلات دیگری مانند وارونه بودن جفت انجام می شوند.
آیا این اتفاق می تواند به مادر و نوزاد آسیب برساند؟
معمولا در صورت درمان به موقع آن، آسیبی به مادر نمی رسد، اما می تواند عوارض جدی مانند کاهش اکسیژن در جنین ایجاد کند. البته این خطر در سزارین برنامه ریزی شده کمتر است.
آیا بعد از پارگی رحم می توان مجددا باردار شد؟
ممکن است بعد از پارگی رحم بتوانید مجددا باردار شوید. البته در بارداری های بعدی ممکن است خطر پارگی بیشتر شود و عوارض ناشی از آن هم افزایش یابد. همچنین پزشکان بعد از عمل سزارین ممکن است به شما پیشنهاد کنند که زایمان طبیعی انجام دهید.
پنجره رحم چیست؟
پنجره رحم نوعی پارگی ناقص است که در آن دیواره رحم آنقدر نازک می شود که کودک را می تواند از خارج رحم مشاهده کرد. این اتفاق هنگامی رخ می دهد که پوشش دیواره رحم (پریمتریوم) آسیب نبیند، اما لایه های داخلی آن (میومتریوم و اندومتریوم) پاره شوند.
این اتفاق در نهایت می تواند منجر به پارگی رحم شود. همچنین در چنین شرایطی خطر پارگی رحم در بارداری های بعدی افزایش می یابد و پزشکان برای جلوگیری از عوارض احتمالی، عمل بستن لوله های رحمی را پیشنهاد می کنند.
اگر پزشک تشخیص دهد که این عارضه به اندازه کافی برای شما بی خطر است، شما می توانید زایمان طبیعی را تجربه کنید. بهتر است در مورد آن با پزشک خود صحبت کنید و تمام اطلاعات لازم از جمله، تاریخچه پزشکی دقیق یا زایمان های قبلی و جراحی های قبلی را در اختیار او قرار دهید.
