حساسیت به شیر در کودکان؛ علائم، دلایل و درمان
حساسیت به شیر در کودکان زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی بدن آن ها به یک یا چند پروتئین موجود در شیر گاو، پاسخ دفاعی بدهد و واکنش آلرژیک ایجاد کند. این حساسیت، یکی از رایج ترین آلرژی های غذایی در آمریکا است که حدود سه درصد از کودکان زیر سه سال را تحت تأثیر قرار می دهد.
کودکانی که به شیر حساسیت دارند می توانند علائم مختلفی را پس از مصرف شیر یا غذاهای حاوی شیر تجربه کنند. این علائم معمولاً با حذف شیر و فرآورده های حاوی آن از رژیم غذایی، خفیف شده و قابل کنترل هستند. خوشبختانه حساسیت به شیر در بیشتر کودکان تا قبل از ۱۶ سالگی از بین می رود.
والدین باید بر مدیریت سریع و راهنمایی کودک تمرکز کنند تا واکنش های آلرژیک در کودک را به طور موثر برطرف کنند. در این مقاله به معرفی حساسیت به شیر در کودکان، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن خواهیم پرداخت. با گومگ همراه شوید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
- دلایل حساسیت به شیر در کودکان
- علائم حساسیت به شیر در کودکان
- تشخیص حساسیت به شیر در کودکان
- درمان حساسیت به شیر در کودکان
- کودکان مبتلا به این آلرژی، چه بخورند؟
- عوارض این آلرژی برای کودکان
- پیشگیری از این آلرژی
دلایل حساسیت به شیر در کودکان
علت دقیقی برای حساسیت به شیر وجود ندارد. ژنتیک و عوامل محیطی می توانند در بروز آن نقش داشته باشند. اگر بخواهیم به صورت تخصصی و از نظر فیزیولوژیکی آن را توضیح دهیم، بدن کودک پروتئین شیر را به عنوان ماده حساسیت زا شناسایی کرده و آنتی بادی های IgE تولید می کند. این آنتی بادی ها به سلول های آلرژیک (ماست سل ها و بازوفیل ها) در بدن متصل می شوند و مواد شیمیایی به نام هیستامین آزاد می کنند که علائم واکنش آلرژیک را به همراه دارند. هر بار که کودک شیر یا محصولات حاوی شیر را مصرف می کند، بدن او واکنش آلرژیک نشان می دهد.
همچنین بخوانید: ۱۶ عادت بد کودکان که هر والدینی باید بدانند
علائم حساسیت به شیر در کودکان
علائم آلرژی به شیر می توانند ظرف دو یا چند ساعت پس از مصرف شیر ظاهر شوند. این علائم معمولا به صورت های زیر نمایان می شوند:
- کهیرهای پوستی قرمز خارش دار
- تورم در اطراف دهان، صورت یا اطراف چشم
- آبریزش بینی یا انسداد بینی (علائم مشابه تب یونجه)
- استفراغ و گرفتگی شکم یا اسهال و وجود خون در مدفوع
- افزایش وزن آهسته
- حساسیت به شیر گاو در موارد نادر می تواند باعث آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی نوعی واکنش سیستم ایمنی است که می تواند زندگی فرد را تهدید کند. تنفس فرد در این واکنش دچار اختلال شده و منجر به ایجاد شوک به بدن می شود.
شدت علائم ذکر شده از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. همچنین علائم حساسیت به شیر در اغلب موارد شبیه به «عدم تحمل لاکتوز» به نظر می رسد. بنابراین برای تشخیص دقیق مشکل بهتر است به محض مشاهده علائم، کودک خود را نزد متخصص اطفال ببرید.
بیشتر بخوانید: علائم افسردگی در کودکان و نحوه غلبه بر آن
تشخیص حساسیت به شیر در کودکان
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این حساسیت وجود ندارد. به طور کلی، پزشکان برای تشخیص آن سعی می کنند سوابق خانوادگی، پزشکی و رژیم غذایی کودک را بررسی کرده و درباره علائمی که پس از مصرف شیر به وجود آمده اند از شما سوالاتی بپرسند. سپس بر اساس این بررسی ها، احتمالاً انجام آزمایشات و تست های زیر را توصیه خواهند کرد:
- تست حذف: این آزمایش ساده شامل حذف شیر از رژیم غذایی و سپس وارد کردن مجدد آن برای دیدن واکنش بدن کودک است. اگر پزشک نسبت به وجود حساسیت به شیر در کودک مشکوک باشد، احتمالا برای تأیید تشخیص خود، شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع خواهد داد.
- آزمایش خون: در این آزمایش مقدار آنتی بادی های کل یا igE را که باعث ایجاد واکنش آلرژیک می شوند، بررسی می کنند. البته در این آزمایش نمی توان به طور قطعی تشخیص داد که حساسیت ایجاد شده ناشی از شیر گاو است یا مواد غذایی دیگر.
- تست خراش پوست: در این آزمایش مایعی حاوی شیر یا عصاره پروتئین شیر بر روی بازو یا پشت دست قرار می دهند. سپس پوست آن ناحیه را خراش می دهند تا مایع وارد پوست شود. اگر پس از گذشت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در ناحیه خراش داده شده برجستگی های قرمز رنگی ایجاد شوند، وجود حساسیت تشخیص داده می شود.
- چالش خوردن مواد غذایی: در این آزمایش، به کودک غذاهای حاوی مقدار کمی شیر می دهند و سپس مقدار آن را مرحله به مرحله افزایش می دهند. اگر کودک پس از خوردن این مواد غذایی دچار حساسیت شود، حساسیت به شیر تایید می شود. این آزمایش به دلیل خطراتی که می تواند به همراه داشته باشد، حتما باید در مطب پزشک صورت گیرد.
- آزمایش ترکیبی: این آزمایش می تواند به متخصص آلرژی کمک کند تا دقیقا پروتئینی را که در شیر وجود دارد و عامل ایجاد کننده آلرژی است، مشخص کند.
بیشتر بخوانید: علائم بیماری تیروئید در کودکان
درمان حساسیت به شیر در کودکان
هدف از درمان حساسیت به شیر، کنترل عوامل محرک و علائم آن است. اگر تشخیص داده شود که کودک شما به شیر آلرژی دارد، احتمالا پزشک انجام اقدامات زیر را برای کنترل آن توصیه می شود:
- حذف شیر گاو و محصولات آن از رژیم غذایی کودک. احتمالاً نیاز باشد تا به یک متخصص تغذیه کودکان مراجعه کنید تا یک برنامه غذایی بدون شیر به همراه جایگزین های مناسب شیر گاو دریافت کنید.
- برای کاهش علائم آلرژیک خفیف، مانند تورم، کهیر، آبریزش بینی و درد شکم، از داروهای آنتی هیستامین خوراکی استفاده کنید.
- نحوه استفاده از تزریق‌گر خودکار اپی نفرین را یاد بگیرید و خودتان را برای استفاده از آن در زمان بروز واکنش های شدید آماده کنید. همچنین نحوه استفاده از آن را به کودک خود آموزش دهید و او را تشویق کنید تا همیشه آمپول را به همراه داشته باشد.
همچنین بخوانید: لکنت زبان در کودکان و هر آنچه باید درباره آن بدانید
کودکان مبتلا به این آلرژی، چه بخورند؟
کودکانی که به دلیل ابتلا به این حساسیت نمی توانند لبنیات مصرف کنند، ممکن است با کمبود مواد مغذی ضروری مواجه شوند. برای جبران این کمبودها می توانید با روش های زیر، میزان خطر را کاهش دهید. در ادامه برخی از مواد غذایی را به شما معرفی کرده ایم که می توانند جایگزین های مناسبی برای لبنیات باشند:
- شیرهای گیاهی: کودک در صورت عدم حساسیت می تواند از شیر غنی شده سویا، شیر برنج، شیر جو دوسر، شیر کتان، شیر بادام یا بادام هندی و شیر نارگیل استفاده کند.
- گوشت، مرغ و ماهی: گوشت بدون چربی، مرغ و ماهی از منابع عالی پروتئین و ریز مغذی های با کیفیت بالا مانند کلسیم، ویتامین A ،D ،B12، آهن، روی و پتاسیم هستند. شما می توانید این مواد غذایی را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل به کودک خود ارائه دهید.
- سبزیجات و میوه های غنی از کلسیم: کلم پیچ، تاج‌خروس، کلم بروکلی، بامیه و اسفناج برخی از سبزیجات غنی از کلسیم هستند که می توانند رنگ، طعم، بافت و مواد مغذی ارزشمندی را به رژیم غذایی کودک شما اضافه کنند. به همین ترتیب، ریواس، توت سیاه و کیوی می توانند جایگزین های مناسبی برای محصولات لبنی باشند. در همین ارتباط بیشتر مطالعه کنید: ۱۹ منبع فوق العاده کلسیم غیر لبنی
- حبوبات و آجیل: این مواد غذایی سرشار از پروتئین، چربی های سالم و ریز مغذی های ضروری مانند آهن و روی هستند. شما می توانید آن ها را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل به کودک خود بدهید.
- مواد غذایی غنی شده: خوراکی های غنی شده مانند غلات و نوشیدنی های غنی شده را می توانید به رژیم غذایی کودک اضافه کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی یبوست کودکان و نوزادان
عوارض این آلرژی برای کودکان
کودکان مبتلا به این آلرژی ممکن است بیش از دیگران در معرض عوارض زیر باشند:
- کمبود مواد مغذی حیاتی که می توانند مانع رشد و تکامل کودک شوند. در چنین مواردی ممکن است رعایت یک رژیم غذایی متعادل به همراه مصرف مکمل های غذایی، مشکل پس از مدتی رفع شود.
- کودکانی که به این نوع از حساسیت مبتلا هستند، ممکن است به مواد غذایی دیگری مانند بادام زمینی، تخم مرغ و سویا نیز مبتلا باشند. تحقیقات نشان می دهند كودكانی كه دچار حساسیت به شیر هستند، احتمالا به مواد غذایی دیگری نیز حساسیت داشته باشند. همچنین ممکن است خطر ابتلا به آلرژی در برابر ذرات معلق در هوا در کودک افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: رژیم هندوانه برای کاهش وزن؛ به همراه برنامه غذایی
پیشگیری از این آلرژی
شما نمی توانید از حساسیت به شیر جلوگیری کنید، اما با اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های آن می توان از بروز واکنش های آلرژیک ناشی از آن جلوگیری کرد. توصیه ها و نکاتی وجود دارند که می توانند در این زمینه به شما کمک کنند:
- از مصرف انواع شیرها مانند شیر کامل، بدون چربی، کم چرب، تغلیظ شده و پودر خودداری کنید.
- فرآورده های شیر مانند کره، روغن، خامه، پنیر، ماست و… را کنار بگذارید.
- از مصرف خوراکی هایی که از شیر و فرآورده های آن تهیه می شوند، مانند هات‌چاکلت، آب نبات، شکلات، تخم مرغ، میلک شیک، نان تست، کاستارد، بستنی، سس سالاد و پودینگ اجتناب کنید.
- هنگام خرید غذاهای کنسرو شده، برچسب آن ها را به دقت بررسی کنید. برچسب «غیر لبنی» بر روی یک محصول به این معنی است که حاوی کره، خامه یا شیر نیست. اما این محصول ممکن است مواد دیگری که حاوی شیر هستند را در خود داشته باشد.
- برچسب «بدون لاکتوز» به این معنی نیست که محصول مورد نظر فاقد لبنیات است. چنین محصولاتی ممکن است حاوی برخی از پروتئین های شیر باشند. خوراکی های پخته شده، مانند کلوچه ها و محصولاتی که از غلات تهیه می شوند مانند نان و پنکیک، نمونه هایی از این محصولات هستند.
- در برخی از محصولات فرآوری شده یا نیمه آماده ممکن است از شیر به عنوان طعم دهنده استفاده شده باشد. هات داگ، سوسیس و کالباس حاوی شیر هستند.
- از مصرف محصولاتی که حاوی پروتئین آب پنیر (پروتئین وی)، کازئین، لاکتوز یا شیر جامد هستند خودداری کنید.
- کودکان حساس به شیر گاو ممکن است به شیر حیوانات دیگر نیز حساسیت داشته باشند. در چنین مواردی ممکن است پزشک از شما بخواهد تا به طور کلی از مصرف شیر حیوانی پرهیز کنید.
- بعضی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها، پروبیوتیک ها و حتی واکسن ها می توانند حاوی کازئین (پروتئین شیر) باشند. حتما در زمان مراجعه به پزشک، به او اطلاع دهید که کودکتان به شیر حساسیت دارد.
- در زمان مراجعه رستوران ها و فست فودها، حتما مواد تشکیل دهنده غذاها را بررسی نمایید.
- گاهی اوقات نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز می توانند علائم حساسیت به شیر را نشان دهند. در چنین حالتی پزشک توصیه می کند شیر گاو را از رژیم غذایی مادر حذف کنید.
آلرژی به شیر در کودکان می تواند برای والدین و کودکان آزار دهنده باشد. با این حال، پیروی از توصیه های مناسب رژیم غذایی می توانید به درمان این بیماری کمک کنید. کودک خود را به مصرف یک رژیم غذایی متعادل و متشکل از مواد جایگزین لبنیات تشویق کنید. به او آموزش دهید تا برچسب های مواد غذایی را بخواند.
منبع: acaai
