آیا چای داغ سرطان زا است؟
برای خیلی از ما، نوشیدن چای داغ بخش جدانشدنی از زندگی روزمره است. صبح‌ها برای بیدار شدن، عصرها برای آرامش و شب‌ها برای رفع خستگی، یک فنجان چای داغ همیشه همراه ماست. اما در سال‌های اخیر، خبرهایی منتشر شده که می‌گویند نوشیدن چای خیلی داغ ممکن است باعث سرطان شود. همین موضوع باعث نگرانی بسیاری از مردم شده است. آیا واقعاً دمای بالای چای میتواند خطرناک باشد؟
برای پاسخ به این پرسش، باید بدانیم که منظور از «چای داغ» چیست، دمای ایمن چقدر است و بدن ما چگونه به نوشیدنی‌های بسیار داغ واکنش نشان می‌دهد. در این مقاله به‌صورت کامل به این موضوع می‌پردازیم تا بتوانید با خیال راحت از نوشیدن چای لذت ببرید، بدون آنکه نگران سلامتی خود باشید.
دمای بالا چگونه میتواند به بدن آسیب بزند؟ ☕️
وقتی مایعی با دمای بالا (بیش از ۶۵ درجه سانتی‌گراد) وارد دهان و گلو میشود، ممکن است به سلول‌های پوشاننده‌ی این نواحی آسیب بزند. این آسیب اگر به‌صورت مکرر اتفاق بیفتد، میتواند باعث التهاب، زخم یا تغییرات سلولی شود. بدن برای ترمیم این سلول‌ها به‌صورت پی‌درپی تلاش می‌کند و همین فرایند ترمیمی گاهی خطر رشد سلول‌های غیرعادی را افزایش می‌دهد.
مطالعات سازمان جهانی بهداشت نشان داده‌اند که نوشیدن نوشیدنی‌هایی با دمای بالاتر از ۶۵ درجه احتمال ابتلا به سرطان مری را افزایش می‌دهد. مری همان لوله‌ای است که غذا و نوشیدنی را از دهان به معده می‌برد. با این حال، دمای پایین‌تر از ۶۰ درجه چنین خطری ندارد.
نکته مهم این است که خودِ چای باعث سرطان نمی‌شود، بلکه حرارت زیاد آن عامل خطر است. یعنی اگر همان چای را کمی صبر کنید تا دمایش پایین بیاید، دیگر نگرانی خاصی وجود ندارد.
چای داغ و سرطان مری: یافته‌های علمی چه می‌گویند؟ 🔬
در پژوهش‌های مختلف، ارتباط بین نوشیدن چای بسیار داغ و افزایش خطر سرطان مری مورد بررسی قرار گرفته است. مثلاً در مطالعه‌ای که در کشور ایران انجام شد، افرادی که چای خود را بلافاصله بعد از ریختن در فنجان می‌نوشیدند، دو تا سه برابر بیشتر از سایرین در معرض خطر سرطان مری بودند.
در مقابل، افرادی که حدود ۴ تا ۵ دقیقه صبر می‌کردند تا چای کمی خنک شود، این خطر را به میزان قابل توجهی کاهش دادند.
دانشمندان تأکید می‌کنند که نوع چای یا رنگ آن (سیاه، سبز یا گیاهی) تفاوتی در این زمینه ندارد. آنچه مهم است، دمای مصرف است.
همچنین گفته میشود که استفاده همزمان از سیگار یا نوشیدنی‌های الکلی در کنار چای داغ، خطر ابتلا به سرطان مری را چند برابر می‌کند. بنابراین ترکیب عوامل خطرزا میتواند تأثیر قوی‌تری بر بدن داشته باشد.
دمای مناسب برای نوشیدن چای چقدر است؟ 🔥
شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که دمای مناسب چای برای نوشیدن چند درجه است؟ بر اساس مطالعات، دمای ایمن نوشیدنی‌ها حدود ۵۵ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد است. یعنی اگر بعد از ریختن چای حدود ۴ تا ۶ دقیقه صبر کنید، دمای آن به حد مناسبی می‌رسد.
نشانه‌ی ساده‌ای برای تشخیص وجود دارد: اگر هنگام نوشیدن چای احساس سوزش در زبان یا دهان دارید، یعنی هنوز خیلی داغ است. چای باید به گونه‌ای باشد که بتوانید آن را بدون فوت کردن بنوشید.
برخی از کارشناسان توصیه می‌کنند برای حفظ عطر و طعم چای هم بهتر است صبر کنید تا کمی خنک شود؛ چون دمای خیلی بالا حتی بر طعم طبیعی چای اثر می‌گذارد.
آیا همه چای‌ها در دمای بالا خطرناک هستند؟ 🍃
ممکن است فکر کنید چای سبز یا چای گیاهی چون طبیعی‌ترند، ضرری ندارند. اما باید بدانید که هیچ تفاوتی از نظر دمای خطرناک وجود ندارد. چه چای سیاه باشد، چه سبز یا دمنوش گیاهی، اگر خیلی داغ نوشیده شود، احتمال آسیب به سلول‌های مری وجود دارد.
تفاوت اصلی چای‌ها در ترکیبات آنتی‌اکسیدانی آن‌هاست. برای مثال، چای سبز آنتی‌اکسیدان بیشتری دارد که در بلندمدت میتواند از بدن در برابر سرطان محافظت کند. با این حال، اگر داغ مصرف شود، این خاصیت محافظتی تحت تأثیر حرارت زیاد از بین می‌رود.
بهترین روش این است که چای را بعد از دم کشیدن در قوری، داخل فنجان بریزید و حدود ۵ دقیقه صبر کنید تا دمای آن متعادل شود. این کار هم برای سلامت و هم برای لذت بردن از طعم واقعی چای مفید است.
نشانه‌های آسیب ناشی از نوشیدنی داغ را بشناسید
اگر عادت دارید همیشه نوشیدنی‌های خیلی داغ مصرف کنید، باید مراقب علائم احتمالی آسیب به مری و گلو باشید. برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- احساس سوزش یا درد هنگام بلعیدن
- گلودرد مداوم بدون علت مشخص
- خشکی یا التهاب در دهان و گلو
- تغییر در صدا یا گرفتگی صدا
- سرفه‌های خشک طولانی‌مدت
البته وجود این علائم به‌تنهایی به معنای سرطان نیست، اما میتواند هشداری برای بررسی بیشتر باشد. اگر این نشانه‌ها را دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید و عادت نوشیدن نوشیدنی‌های خیلی داغ را ترک کنید.
چگونه می‌توانیم چای را به شکل سالم‌تری بنوشیم؟
برای کاهش خطرات احتمالی، می‌توانید چند نکته ساده را رعایت کنید:
- صبر کنید: اجازه دهید چای حدود ۵ دقیقه بعد از دم کشیدن خنک شود.
- از فنجان‌های نازک استفاده نکنید: این نوع فنجان‌ها سریع‌تر داغ می‌شوند و دمای بالا را به لب‌ها منتقل می‌کنند.
- با نوشیدنی‌های خنک ترکیب نکنید: تغییر ناگهانی دما میتواند برای گلو مضر باشد.
- از شیر یا عسل استفاده کنید: این مواد کمی دمای چای را کاهش داده و آن را ملایم‌تر می‌کنند.
- آب زیاد بنوشید: آب به حفظ سلامت بافت‌های گلو کمک می‌کند و اثر حرارت را کاهش می‌دهد.
با رعایت همین چند نکته ساده می‌توانید چای مورد علاقه‌تان را بنوشید بدون اینکه نگران اثرات منفی آن باشید.
سوالات متداول
آیا چای داغ مستقیما باعث سرطان میشود؟
خیر، چای خودش سرطان زا نیست. فقط حرارت بالای آن (بیش از ۶۵ درجه) میتواند خطر را افزایش دهد.
اگر چای سبز خیلی داغ بنوشم هم خطر دارد؟
بله، نوع چای مهم نیست؛ مهم دمای آن است. چای سبز هم اگر خیلی داغ نوشیده شود، میتواند به گلو آسیب بزند.
چند دقیقه باید صبر کنم تا چای خنک شود؟
به طور معمول ۴ تا ۶ دقیقه صبر کافی است تا دمای چای به حدود ۵۵ تا ۶۰ درجه برسد و برای نوشیدن ایمن باشد.
