13 تصور اشتباه درباره خون دادن
مردم در سطح جهان به طور سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون واحد خون اهدا می کنند. ذخیره کردن خون فقط برای مدت محدودی امکان پذیر است و به همین علت تشویق کردن مردم به خون دادن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) در این باره می گوید:
اگر خون شما به اجزای تشکیل دهنده آن، یعنی گلبول های قرمز، پلاکت ها و پلاسما تجزیه شود، می تواند زندگی یک یا چند نفر را نجات دهد. در واقع خون شما می تواند نجات بخش بیماران مختلف، ازجمله بیماران خاص باشد.
بیمارانی که جراحات شدید دارند، تحت عمل جراحی قرار گرفته اند، شیمی درمانی می کنند یا بیماری مغز استخوان دارند، برای زنده ماندن معمولاً نیاز به تزریق فرآورده های خونی دارند.
متاسفانه تصورات اشتباهی درباره خون دادن در میان مردم رایج شده اند که می توانند بازدارنده باشند. در این مطلب به ۱۳ مورد از این تصورات غلط می پردازیم و به شما می گوییم که چرا آن ها اشتباه هستند و اهدا خون تا چه حد می تواند مفید باشد. با گومگ همراه باشید.
۱. خون دادن باعث بیماری می شود
هرکسی که قبل از اهدای خون سالم باشد، مطمئنا بعد از خون دادن، سطح سلامتی او کمتر نخواهد شد! اگرچه پزشکان توصیه می کنند افراد یک روز بعد از اهدا خون استراحت کرده و مایعات بنوشند، اما این به معنی به خطر افتادن سلامتی افراد نیست.
حدود ۴۸ ساعت پس از خون دادن، حجم خون فرد به حالت عادی برمی گردد که عمدتا از طریق افزایش پلاسما صورت می گیرد. همچنین در عرض ۴-۸ هفته، بدن همه گلبول های قرمز از دست رفته را جایگزین می کند.
اهدا خون بسیار بی خطر است. اکثریت قریب به اتفاق اهدا کنندگان خون می توانند پس از تکمیل پرسشنامه سلامتی و انجام یک آزمایش فیزیکی کوچک، در کمتر از ۱۵ دقیقه یک واحد خون اهدا کنند.
البته باید اشاره کرد که به ندرت ممکن است خون دادن باعث ایجاد عوارض جانبی شود. به عنوان مثال، ممکن است بعد از اهدا خون احساس خستگی یا سبکی سر کنید. این علائم به صورت خود به خودی برطرف می شوند، اما برای رفع سریعتر آن ها می توانید مقداری آب بنوشید یا مقداری خوراکی میل کنید. همچنین این مورد را هم باید اضافه کنیم که ممکن است کمی احساس درد کنید یا بر روی دستتان مقداری کبودی ایجاد شود.
افراد جوان تر و کسانی که وزن کمی دارند، پس از خون دادن بیش از دیگران احساس سبکی می کنند، اما معمولاً با نوشیدن مایعات قبل از اهدای خون می توان از این اتفاق جلوگیری کرد.
۲. افراد مسن نمی توانند خون بدهند
این درست نیست. در ایالات متحده آمریکا، افراد بالای ۱۶ سال و وزن بیش از ۵۰ کیلوگرم می توانند خون بدهند. البته شایان ذکر است که قوانین در این زمینه می تواند در کشورهای مختلف متفاوت باشد. به عنوان مثال، اهداکنندگان خون در انگلستان باید ۱۷ تا ۶۶ سال سن داشته باشند. با این حال، افرادی که قبلاً خون اهدا کرده اند می توانند تا ۷۰ سالگی به خون دادن ادامه دهند.
هرکسی که بیش از ۷۰ سال سن داشته باشد اما در ۲ سال گذشته خون داده باشد، همچنان واجد شرایط اهدای خون است.
همچنین بخوانید: چرا پوست ما دچار پیری می شود؟ علم چه می گوید؟
۳. خون دادن افرادی که دارو استفاده می کنند، ممنوع است
این مورد تا حدودی اشتباه است. افرادی که از داروهای خاصی مانند داروهای ضد انعقادخون، داروهای ضد پلاکت و برخی از داروهای آکنه استفاده می کنند، نباید خون بدهند. با این حال در بیشتر موارد، مصرف دارو به معنی عدم امکان خون دادن نیست.
اگر دارو مصرف می کنید، قبل از اهدا با یک پزشک صحبت کنید تا بررسی کند که آیا داروهای فعلی شما برای اهدا خون ممنوعیت ایجاد می کنند یا خیر.
۴. خون دادن وقت گیر است
اگرچه ثبت نام و پروسه پیش از عملیات خون گیری می تواند نسبت به مکانی و شرایط محیطی دیگر، متفاوت باشد، اما خود اهدای خون تنها حدود ۸ تا ۱۰ دقیقه به طول می انجامد.
۵. خون دادن باعث عفونت می شود
هیچ خطری برای ابتلا به عفونت در اثر اهدا خون وجود ندارد. پیش از خون گیری، محل ورود سوزن بر روی بازوی شما کاملا استریل می شود. تمام سوزن هایی که استفاده می شوند نو، استریل و یکبار مصرف هستند. بنابراین احتمال ابتلا به عفونت بر اثر خون دادن وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی ساده و قطعی برای عفونت های زنانه
۶. ممکن است با دریافت خون دچار عفونت شوم
اگرچه این مورد ارتباط مستقیمی با اهدا خون ندارد، اما یک افسانه رایج دیگر این است که هنگام تزریق خون به افراد، احتمال اتقال عفونت زیاد است.
در صورتی که خون آلوده باشد، افراد می توانند از طریق دریافت خون دچار عفونت شوند. اما این اتفاق این بسیار نادر است، زیرا خون به طور دقیق برای تشخیص بسیاری از ویروس ها و باکتری ها غربالگری می شود. به عنوان مثال، تخمین زده می شود که احتمال ابتلا به هپاتیت C از طریق انتقال خون حدود ۱ در ۱۰۰ میلیون است.
۷. خون دادن دردناک است
باز هم یک اشتباه دیگر! طبیعی است که با وارد شدن سوزن کمی درد ایجاد می شود، اما این درد نسبتاً ملایم و کوتاه مدت است. هنگامی که سوزن به اندازه لازم وارد شود، اهدا کنند نباید دردی را احساس کند.
همچنین پس از خون دادن ممکن است مقداری درد در محل ورود سوزن وجود داشته باشد. برخی از افراد نیز دچار کبودی می شوند، اما این کبودی معمولاً بی ضرر است و ظرف چند روز ناپدید می شود.
۸. فقط سالی یک بار باید خون بدهیم
این درست نیست. حدود ۸ هفته طول می کشد تا سلول های خونی دوباره به حالت قبل از اهدا خون برگردند، خون دادن مجدد پس از این مدت بی خطر است. صلیب سرخ آمریکا توصیه می کند که افراد می توانند هر ۵۶ روز یک بار خون بدهند.
همچنین بخوانید: تغذیه چقدر در کاهش وزن تاثیر دارد؟
۹. افرادی که خالکوبی یا پیرسینگ کرده اند نمی توانند خون بدهند
این مورد هم از تصورات اشتباه در این زمینه است. تقریبا پس از گذشت ۳ ماه از خالکوبی می توان برای اهدا خون اقدام کرد. همچنین اگر در انجام پیرسینگ از وسایل و تجهیزات یک بار مصرف و استریل استفاده شده باشد، می توان پس از ۳ ماه اقدام به اهدا خون کرد.
۱۰. اگر فشار خون بالا داشته باشید نمی توانید خون بدهید
این جمله همیشه هم درست نیست. تا زمانی که فشار خون سیستولیک کمتر از ۱۸۰ میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک کمتر از ۱۰۰ میلی متر جیوه باشد، می توان خون داد. البته در صورتی که در حال مصرف داروهای فشار خون هستید، پیش از اهدا خون با پزشک خود مشورت کنید.
۱۱. اگر کلسترول بالا داشته باشید نمی توانید خون اهدا کنید
این واقعیت ندارد. نه سطح بالای کلسترول خون و نه داروهای کاهش دهنده کلسترول، فرد را از اهدای خون محروم نمی کنند.
بیشتر بخوانید: کلسترول بالا: علائم، دلایل و خطرات
۱۲. گیاهخواران و وگان ها هرگز نمی توانند خون اهدا کنند
این هم یک اشتباه رایج دیگر است. این افراد می توانند خون بدهند، به شرطی که تمام الزامات غربالگری سلامت برای اهدای خون را انجام دهند. برخی از گیاهخواران و وگان ها به اندازه کافی آهن مصرف نمی کنند و ممکن است در مرز کم خونی قرار داشته باشند. با این حال تمام اهدا کنندگان خون از نظر کم خونی غربال می شوند و اگر دچار کم خونی باشند یا در مرز آن قرار داشته باشند از آن ها خون گرفته نمی شود.
همچنین بخوانید: فواید گیاه خواری به طور کامل
۱۳. به اندازه کافی خون اهدا می شود
متأسفانه این واقعیت ندارد. از آنجا که عمر خون محدود است، نگهداری از خون های اهدا شده همیشه چالش برانگیز بوده است.گلبول های قرمز خون های اهدا شده باید ظرف ۴۲ روز و پلاکت های اهدایی باید ظرف ۵ روز مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل، ذخایر خون باید دائما تجدید شود و همیشه به داوطلبان بیشتری نیاز است.
تعداد اهداکنندگان واجد شرایط خون کمتر از آن چیزی است که اکثر مردم فکر می کنند. هر فرد اهدا کننده از نظر وجود بیماری های عفونی و سایر شرایطی که ممکن است خون آن ها را برای دادن به افراد دیگر نامناسب کند، مورد بررسی قرار می گیرد و به همین علت بسیاری از افراد نمی توانند خون بدهند.
همچنین بسیاری از بیماران به نوع خاصی از خون نیاز دارند. بانک های خون گاهی اوقات می توانند منابع کافی از یک گروه خونی را داشته باشند و در عین حال، از نظر نوع دیگر دچار کمبود شدید هستند.
منبع: medicalnewstoday
